* Đối với các xã mới thuộc trường hợp nhiều đơn vị hành chính cấp xã nhập nguyên trạng (bao gồm cả diện tích tự nhiên và dân cư) thành 1 đơn vị hành chính cấp xã mới.

Theo quy định của luật thì đại biểu Hội đồng nhân dân của xã mới được xác định trên cơ sở hợp thành của đại biểu Hội đồng nhân dân các đơn vị hành chính xã cũ và tiếp tục hoạt động cho đến khi hết nhiệm kỳ.

* Đối với các xã được hình thành trên cơ sở sáp nhập một phần địa giới hành chính nhưng không có bộ phận dân cư (chỉ chuyển diện tích tự nhiên, không làm biến đổi dân số) cũng áp dụng trường hợp này.

Thí dụ: Xã Liên Minh được hình thành trên cơ sở sáp nhập các xã Trung Châu, Thọ An, Thọ Xuân, Hồng Hà, Phương Đình (huyện Đan Phượng) và một phần diện tích tự nhiên của xã Tiến Thịnh (huyện Mê Linh).

Ban Thường vụ các Huyện ủy chỉ đạo rà soát, thống kê đại biểu Hội đồng nhân dân các xã hiện nay (số lượng, danh sách đại biểu Hội đồng nhân dân tính đến ngày 15/5/2025) để có tổng số lượng đại biểu Hội đồng nhân dân của xã mới.

Thí dụ: Xã Thượng Phúc được thành lập mới trên cơ sở nhập nguyên trạng của 5 xã Dũng Tiến, Quất Động, Nghiêm Xuyên, Nguyễn Trãi, Tân Minh của huyện Thường Tín thì đại biểu Hội đồng nhân dân xã Thượng Phúc được tính tổng số đại biểu Hội đồng nhân dân của 5 xã này.

* Đối với xã mới thành lập trên cơ sở hợp thành của nhiều đơn vị hành chính, trong đó có điều chỉnh một phần địa phận và dân cư của các đơn vị hành chính cấp xã cũ.

Theo quy định của luật thì đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã đang cư trú hoặc công tác ở địa phận đó được hợp thành Hội đồng nhân dân của đơn vị hành chính mới và tiếp tục hoạt động ở đơn vị mới cho đến khi hết nhiệm kỳ.

Ban Thường vụ các Huyện ủy chỉ đạo rà soát đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã ở đơn vị hành chính xã được điều chỉnh một phần địa phận và dân cư có đang cư trú hoặc công tác ở địa phận được điều chỉnh không để xác định đại biểu đó có tham gia hoặc không tham gia vào Hội đồng nhân dân của xã mới.

Số lượng, danh sách đại biểu Hội đồng nhân dân của xã mới được tính theo tổng số đại biểu Hội đồng nhân dân của các xã hiện nay và một số đại biểu Hội đồng nhân dân xã được xác định đang cư trú hoặc công tác ở xã có một phần địa phận và dân cư hợp thành xã mới.

Thí dụ: Đối với xã Đông Anh được thành lập trên cơ sở sáp nhập nguyên trạng của 3 xã Cổ Loa, xã Mai Lâm, xã Đông Hội và một phần địa phận và dân cư của thị trấn Đông Anh, xã Uy Nỗ, xã Việt Hùng, xã Vĩnh Ngọc, xã Dục Tú, xã Xuân Canh, xã Liên Hà, xã Tiên Dương, xã Tàm Xá của huyện Đông Anh.

Do đó Ban Thường vụ Huyện ủy Đông Anh cần xác định đối với phần địa phận và dân cư của thị trấn Đông Anh, xã Uy Nỗ, xã Việt Hùng, xã Vĩnh Ngọc, xã Dục Tú, xã Xuân Canh, xã Liên Hà, xã Tiên Dương, xã Tàm Xá nếu có đại biểu Hội đồng nhân dân xã, thị trấn đang cư trú, đang công tác ở địa phận được điều chỉnh thì được tính là đại biểu của Hội đồng nhân dân xã Đông Anh (mới) được thành lập.

Số đại biểu Hội đồng nhân dân xã Đông Anh (mới) được thành lập được tính theo tổng số đại biểu của 3 xã Cổ Loa, Mai Lâm, Đông Hội và các đại biểu HĐND xã, thị trấn đang cư trú, đang công tác ở địa phận được điều chỉnh của thị trấn Đông Anh, xã Uy Nỗ, xã Việt Hùng, xã Vĩnh Ngọc, xã Dục Tú, xã Xuân Canh, xã Liên Hà, xã Tiên Dương, xã Tàm Xá.

* Trường hợp một xã mới được hình thành trên cơ sở nguyên trạng đơn vị hành chính cấp xã của một huyện và một phần địa phận và dân cư của các đơn vị hành chính cấp xã của một huyện khác.

Ban Thường vụ Huyện ủy nơi xã có một phần địa phận và dân cư của các đơn vị hành chính cấp xã được sáp nhập (đơn vị phối hợp): thực hiện rà soát và xác định nếu có đại biểu Hội đồng nhân dân cấp xã đang cư trú hoặc công tác ở phần địa phận và dân cư được điều chỉnh thì tổng hợp, chuyển thông tin, danh sách đến Ban Thường vụ Huyện ủy - đơn vị được phân công chủ trì để tổng hợp và xác định danh sách đại biểu Hội đồng nhân dân của xã được thành lập mới.

Thí dụ: Đối với xã Nam Phù và xã Ngọc Hồi, Ban Thường vụ Huyện ủy Thường Tín rà soát nếu có các đại biểu Hội đồng nhân dân đang cư trú hoặc công tác ở nơi có một phần địa phận và dân cư của các xã Ninh Sở, Khánh Hà, Duyên Thái để chuyển Ban Thường vụ Huyện ủy Thanh Trì tổng hợp vào số lượng, danh sách đại biểu của các xã Nam Phù và Ngọc Hồi.

Tương tự như vậy với các xã Thường Tín, xã Phú Xuyên, xã Bình Minh, xã Hòa Phú, xã Yên Bài, xã Hòa Lạc…

* Đối với xã thành lập mới trên cơ sở nguyên trạng của một đơn vị hành chính cấp xã đã có với một phần diện tích tự nhiên của các xã khác nhưng không làm thay đổi số lượng dân cư của xã đã có

Theo quy định của luật thì đại biểu Hội đồng nhân dân ở đơn vị hành chính cũ chuyển thành đại biểu Hội đồng nhân dân ở đơn vị hành chính mới. Do đó số lượng, danh sách đại biểu Hội đồng nhân dân của xã mới được tính theo đại biểu Hội đồng nhân dân của xã trước đây.

Qua rà soát 75 xã dự kiến được thành lập có xã Minh Châu (huyện Ba Vì) thuộc trường hợp này.