“Huyền tích Uva” - sản phẩm du lịch độc đáo ở bản Uva

Chị Huỳnh Thị Mai (du khách từ TP Hồ Chí Minh) đến Điện Biên tháng 5 vừa qua, chọn homestay của Vì Thứ Trưởng làm chỗ lưu trú. Chị tâm sự, đây là lần thứ 3 chị đến Điện Biên, nhưng thay vì một lần ở trung tâm thành phố, một lần ở trong homestay ở Mường Phăng, lần này, chị chọn ở Uva. Ngoài có thời gian để tắm suối nước nóng tại Uva, chị Mai cùng chồng và con lần đầu tiên được thưởng thức sân khấu thực cảnh “Huyền tích Uva” ngay sát bên hông homestay mình ở.

“Nhìn bà con chuẩn bị háo hức từ chiều, tôi cũng chỉ nghĩ đây là một buổi biểu diễn nghệ thuật cộng đồng đơn thuần như các địa phương khác của Điện Biên. Nhưng khi tối xuống, ánh sáng sân khấu trở nên lung linh, nhìn bà con trình diễn, được thuyết minh hiểu hơn về văn hóa người Thái, tôi càng thấy thích thú. Nhìn chính bà con bản địa lưu giữ và trao truyền văn hóa, tôi thấy họ có cách làm du lịch rất độc đáo”, chị Mai chia sẻ.

Chị Mai xem vở “Huyền tích Uva” vào buổi biểu diễn thứ 7 của bản, khi các “nghệ sĩ” bản Uva đã biểu diễn thành thục. Một số khách Thái Lan ở cùng homestay của chị cũng rất hào hứng khi được xem chương trình nghệ thuật độc đáo này.

Vì Thứ Trưởng vẫn xúc động khi nhớ lại ngày khai mạc đầu tiên vào 28/3 thu hút 3.000 người. Sau đó, chương trình sáng đèn liên tiếp trong một tháng, từ 30/4 đến 8/5.  Nhiều đoàn khách trong nước và quốc tế từ Thái Lan, Lào, Ấn Độ... cùng với bà con, du khách trong nước ngồi chật kín khuôn viên chung quanh Nhà văn hóa bản. Nhiều người không ngại đứng suốt 40 phút để xem vở diễn.

Theo Trưởng bản Uva, người Thái có nhiều chương trình biểu diễn nghệ thuật để giữ chân du khách, nhưng để nâng tầm thành một vở diễn thực cảnh, để chính bà con bản địa kể lại văn hóa quê hương mình là một hướng đi mới mẻ để phát triển du lịch cho bản. Bởi vậy, ngay khi được Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên phối hợp với UBND huyện Điện Biên về làm việc với bà con, phối hợp cùng một công ty để triển khai vở diễn thực cảnh, bà con vô cùng háo hức.

Bản Uva là nơi chứa đựng những tinh hoa văn hóa của vùng đất Mường Thanh, thể hiện rõ nét trong kiến trúc nhà sàn; văn hóa ẩm thực; các nghề thủ công truyền thống; các lễ hội; các làn điệu dân ca, dân vũ; biểu diễn nhạc cụ; trò chơi dân gian, đặc biệt là trong lĩnh vực khảo cổ học.

Theo truyền thuyết, bản Uva có phong cảnh thiên nhiên sơn thủy hữu tình, đặc biệt là dòng suối khoáng thơ mộng nên xưa kia các nàng tiên trên Trời thường hay xuống đây tắm suối, ngắm cảnh, dạy dân bản trồng dâu, nuôi tằm. Uva có sợi dây Hoa Cát - là nơi giao thoa giữa trời với đất. Từ đây, linh hồn con người có thể bay được về trời. Ngoài ra, Uva còn sở hữu nguồn tài nguyên thiên nhiên là hồ và suối nước nóng Uva có giá trị để phát triển du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng và chữa bệnh.

Nơi đây là điểm đến của nhiều du khách thập phương, nhưng địa phương lại chưa có những sản phẩm văn hóa đặc sắc để giữ chân du khách lưu trú qua đêm. “Huyền tích Uva” ra đời, với mục tiêu trở thành sản phẩm du lịch độc đáo có một không hai ở Điện Biên để giữ chân du khách.

“Huyền tích Uva” do Công ty Cổ phần Tập đoàn Anh Sơn cùng với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Điện Biên phối hợp tổ chức đã mất nhiều thời gian để cùng các chuyên gia văn hóa tìm ra được một đường dây kịch bản tái hiện lại câu chuyện của người Thái cổ xưa. Kịch bản hoàn thành cuối tháng 2/2024, đạo diễn Lê Anh Dũng chỉ có thời gian rất ngắn, chừng nửa tháng gấp rút lựa chọn khoảng 100 diễn viên, gồm cả diễn viên chuyên nghiệp và diễn viên quần chúng ở bản Uva để tập luyện kịp ra mắt vào ngày 13/3.

Ban đầu, người dân có tư duy được trả tiền để đi diễn, chưa hiểu hết mục đích ý nghĩa xây dựng vở diễn để giúp bà con làm sinh kế. Bà con vốn chưa quen với biểu diễn, với ánh sáng sân khấu, cũng phải mất nhiều thời gian sàng lọc, lựa chọn người diễn phù hợp, đào tạo để họ làm tròn vai.

Chia sẻ với chúng tôi về một show diễn thực cảnh đầu tiên tại Điện Biên và được kỳ vọng là sản phẩm văn hóa nghệ thuật đặc sắc, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Đoàn Văn Chì cho hay, nhằm đẩy mạnh xây dựng các sản phẩm du lịch mang tính sáng tạo gắn với văn hóa truyền thống, đa dạng hóa các loại hình sản phẩm du lịch trên cơ sở phát huy các giá trị văn hóa dân tộc, tỉnh Điện Biên nghiên cứu, xây dựng “Đề án xây dựng sản phẩm du lịch gắn với thực cảnh văn hóa tại bản U Va, xã Noong Luống, huyện Điện Biên” nhằm phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc Thái, góp phần thu hút khách du lịch. Trong đó, show diễn thực cảnh “Huyền tích Uva” được coi là một sản phẩm độc đáo nhất.

Với thời lượng khoảng gần 40 phút, show diễn đưa người xem đến với không gian nghệ thuật được kết nối bởi 3 chương: Chương I tái hiện huyền tích người Thái gắn liền Sự tích quả bầu; Chương II thể hiện Truyền tích chiếc khăn piêu-cây hoa ban; Chương III là Lễ hội Xên Pang, bày tỏ lòng cảm ơn trời đất, tổ tiên. Show diễn thực cảnh “Huyền tích Uva” gắn với khu tâm linh Uva, cảnh quan thiên nhiên khu nghỉ dưỡng nước khoáng nóng Uva, hồ sen Uva cùng với bản sắc văn hóa truyền thống độc đáo của người dân tộc Thái nơi đây… mang lại cho du khách những trải nghiệm mới, lạ, hấp dẫn.

“Điện Biên chưa có nơi nào làm được show diễn nói về câu chuyện đặc sắc của người Thái đen, về bản Mường như vở diễn này”, Trưởng tâm sự.

Là người lăn lộn cùng đơn vị tổ chức và bà con suốt nhiều tháng qua, Vì Thứ Trưởng cho hay, bà con rất tự hào khi được tham gia một show diễn mang tính tâm linh, kể về cội nguồn người Thái. Ngoài khẳng định những nét đẹp nhân văn, lâu đời, niềm tự hào của người Thái trong mối liên kết giữa hiện tại và quá khứ, vở diễn là cơ hội để bà con có thêm thu nhập. Đây là cách làm du lịch văn hóa cộng đồng một cách bền vững mà tỉnh Điện Biên mong muốn triển khai thông qua sản phẩm văn hóa độc đáo “Huyền tích Uva”.

Ông Đoàn Văn Chì cho biết, đây là lần đầu tiên tỉnh Điện Biên tổ chức triển khai chương trình show diễn thực cảnh nên chưa có nhiều kinh nghiệm trong công tác xây dựng, tổ chức giới thiệu các huyền tích, lịch sử, các vũ điệu dân gian và văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc Thái. Bên cạnh đó, cơ sở vật chất, hạ tầng phục vụ du lịch tại địa phương còn hạn chế nên công tác đón, phục vụ du khách tham gia show diễn còn gặp nhiều khó khăn.

“Tỉnh Điện Biên kỳ vọng Show diễn thực cảnh “Huyền tích Uva” sẽ trở thành sản phẩm du lịch độc đáo của tỉnh, giúp kết nối cộng đồng và doanh nghiệp để xây dựng một sản phẩm có sức hấp dẫn, lan tỏa, gắn kết, qua đó, tạo động lực, khơi dậy được tiềm năng phát triển cho địa phương để có thể chuyển đổi sinh kế, góp phần xóa đói giảm nghèo và xây dựng thương hiệu du lịch đặc sắc cho tỉnh Điện Biên nói chung và huyện Điện Biên nói riêng”, ông Chì bày tỏ.

Tuy nhiên, sau khi ngừng biểu diễn đầu tháng 5, đến nay, vở diễn chưa có cơ hội được tái hiện lại do thiếu kinh phí. Sân khấu ngoài trời tạm thời đóng cửa, bà con tối đến không còn sáng đèn luyện tập, biểu diễn.

Các đêm diễn thu hút rất đông du khách, nhưng khuôn viên chật hẹp, chỉ bảo đảm được 50% công năng so với sự quan tâm của khách du lịch. Vở diễn ban đầu có sự tham gia của đội diễn viên chuyên nghiệp để đảm nhận các nhân vật chính và nhân vật dẫn chuyện như Quan Cong, chàng Lú, nàng Ủa… Tuy nhiên, đến nay đơn vị đầu tư ban đầu đã rút, chỉ còn các nghệ sĩ của Đoàn nghệ thuật Hoa Ban trắng tỉnh Điện Biên và bà con trong bản Uva.  

“Huyện đang có kế hoạch xây dựng một khu riêng để làm sân khấu trình diễn. Chắc phải chờ sang năm, chúng tôi mới có cơ hội biểu diễn trở lại”, Vì Thứ Trưởng tâm sự.

Cùng với sự hỗ trợ của huyện, 7 hộ gia đình trong bản Uva đang làm homestay để phục vụ lưu trú cho du khách. Sang năm sau, huyện có kế hoạch cho bà con đi thực tế để có kiến thức làm du lịch cộng đồng. Trưởng cũng mong muốn hệ thống giao thông được đầu tư đồng bộ để thu hút hơn nữa du khách về với bản Uva.

Có suối nước nóng, có cảnh quan thiên nhiên trong lành, giờ có thêm vở diễn đầy bản sắc và là sản phẩm du lịch độc đáo, Uva đang kỳ vọng trở thành một điểm đến mới, chất lượng và để lại nhiều dư âm với du khách. Sự chuyển động này của một địa phương, phụ thuộc rất lớn vào cách bảo tồn văn hóa và làm du lịch cộng đồng của chính những người con của bản, để khơi dậy tiềm năng chưa được khai phá của mảnh đất lưu trữ những huyền tích của người dân tộc Thái cổ xưa, góp phần xóa đói giảm nghèo cho địa phương.

Ngày xuất bản: 29/11/2024
Tổ chức thực hiện: HỒNG MINH
Thực hiện: THIÊN LAM
Trình bày: ĐẶNG LUÂN
Ảnh: ĐĂNG KHOA, NHÂN VẬT CUNG CẤP