Hàng trăm người hồi sinh nhờ người hiến chết não

Một trong những đơn vị để lại dấu ấn lớn nhất trong vận động hiến tặng mô, tạng người cho chết não là Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Tiến sĩ, bác sĩ Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tự hào nói: “Năm 2024 là năm đột biến của năm ghép tạng Việt Nam với số lượng người hiến tạng tăng cao, với những tuần liên tục ghi nhận những kỷ lục”.

Trong 13 ngày (từ ngày 30/8 đến ngày 12/9/2024), Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã ghép thành công 23 tạng gồm: 3 tim, 4 gan, 16 thận (trong đó gồm: 8 thận từ người cho sống, 15 tạng từ người cho chết não). 

Cũng lần đầu tiên, trong vòng 10 ngày (từ ngày 28/8 đến ngày 8/9) đơn vị tư vấn và điều phối Trung tâm Ghép tạng, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức vận động thành công được 4 gia đình hiến tạng, thực hiện được: Tim: 3; Gan 4; Thận 8; Mạch máu 20; Van tim 2; Giác mạc 2.

Chỉ trong 6 ngày (từ ngày 6-11/1/2025), Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức đã ghi nhận những thành tích nổi bật trong công tác vận động hiến tạng từ người hiến chết não và ghép tạng. Với sự đồng thuận cao từ 4 gia đình bệnh nhân chết não hiến tạng, các y bác sĩ đã tiến hành ghép tạng thành công cho 15 người bệnh đang mong chờ cơ hội được sống (4 bệnh nhân ghép tim, 1 bệnh nhân ghép đồng thời gan - thận, 3 bệnh nhân ghép gan, 7 bệnh nhân ghép thận). Trong cùng thời gian, bệnh viện vẫn tiến hành ghép theo kế hoạch cho 6 bệnh nhân ghép thận (từ người cho sống), nâng tổng số trường hợp ghép trong 1 tuần là 21 trường hợp.

Việt Nam đã thực hiện thành công 3 ca ghép phổi chỉ riêng trong năm 2024, nâng tổng số ca ghép phổi lên 12 ca kể từ khi ca đầu tiên được thực hiện vào năm 2017. Người được ghép phổi lâu nhất từ năm 2020 đến giờ vẫn sống khỏe mạnh.

Nhiều đỉnh cao mới được chinh phục

Năm 2024, Việt Nam đã thực hiện thành công ca ghép tim-gan đồng thời đầu tiên tại Việt Nam. Người được hồi sinh là nam bệnh nhân suy gan, giãn cơ tim, thời gian sống chỉ tính từng ngày nhờ hệ thống tim phổi nhân tạo và máy lọc gan.

Không biết bao nhiêu lần thực hiện nhiệm vụ gây mê, hồi sức cho người nhận tạng hiến, nhưng Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lưu Quang Thùy, Giám đốc Trung tâm Gây mê-Hồi sức, Bệnh viện Việt Đức cho biết, các bác sĩ vẫn rất hồi hộp khi thực hiện ca đầu tiên cùng lúc ghép 2 tạng lớn tim-gan trên một bệnh nhân rất nặng. Cả ê-kíp lo lắng khi phải đối mặt với nhiều rủi ro, áp lực...

Trong năm Giáp Thìn, các bác sĩ Việt Nam cũng lần đầu tiên chinh phục thành công ca ghép khí quản từ người cho chết não. Đây là một kỹ thuật hiếm gặp không chỉ tại Việt Nam mà còn trên thế giới.

Người được ghép là một bệnh nhân nam (25 tuổi, Thanh Hóa) gặp nhiều tổn thương trong quá trình mở khí quản sau tai nạn. Bệnh nhân gặp nhiều tổn thương phức tạp, đã được phẫu thuật cắt nối khí quản tại một cơ sở y tế tại Hà Nội nhưng không thành công do tổn thương phức tạp và hẹp trên một đoạn khí quản dài, khả năng phải mở lại khí quản vĩnh viễn. Bệnh nhân còn bị tình trạng rò khí-thực quản tại vị trí tiêm chống tạo sẹo của khí quản và tiến hành mở thông dạ dày nuôi ăn.

Trải qua 2 cuộc mổ, cuộc đầu tiên phẫu thuật tạo hình cắt, nối đoạn thực quản cổ bị hẹp hoặc tạo hình thực quản bằng đoạn đại tràng; thì hai phẫu thuật tạo hình đoạn thanh môn kết hợp ghép đoạn khí quản cổ bằng đoạn khí quản của người cho chết não kết hợp với đặt stent khí quản, chuyển vị cơ ức đòn chũm hai bên che phủ đoạn khí quản ghép.

“Đây là ca bệnh hiếm gặp, phức tạp lần đầu tiên được điều trị thành công tại Việt Nam đã khẳng định thêm đỉnh cao mới trong lĩnh vực ghép tạng tại Việt Nam. Ca ghép này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với chúng tôi vì hiện thế giới mới làm có 5 ca và nhiều nước có nền y học đi xa hơn ta nhưng làm là thất bại. Thành công của chúng ta đã tìm ra kỹ thuật riêng. Tới đây, chúng tôi sẽ đưa ra một seri kỹ thuật này, để giúp bệnh nhân bị tai biến, chấn thương bị mở khí quản hẹp. Khi báo cáo hội nghị quốc tế, nước ngoài sẽ phải sang đây học vì Việt Nam thay đổi kỹ thuật cho phép chúng ta đạt được kết quả tốt nhất sau ghép”, bác sĩ Hùng nói.

Về kỹ thuật ghép phổi, với 3 ca được ghép thành công trong năm 2024, các bác sĩ Bệnh viện Phổi Trung ương cũng đã một lần nữa khẳng định chuyên môn và nỗ lực cứu người bệnh tới cùng.

Tiến sĩ, bác sĩ cao cấp Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương cho biết, trong năm 2024, các ca ghép phổi tại bệnh viện đạt thành công cao nhất, tương đương quốc tế. Các ca này đều đặc biệt khó trong quá trình hồi sức sau ghép.

Trường hợp Trịnh Thị Hiền (39 tuổi, quê ở Nghệ An) sau ghép rơi vào tình trạng một lá phổi gần như không thể hoạt động. Các bác sĩ phải tiến hành mổ tạo hình lại toàn bộ tĩnh mạch phổi dưới bên trái. Sau đó, lần lượt các bác sĩ phải can thiệp loại bỏ khối u thận, rò dưỡng chất trong hệ thống đường tiêu hóa. Trong giai đoạn phục hồi, bệnh nhân lại bị mắc virus thường gặp ở bệnh nhân ghép tạng. Virus này làm tiêu toàn bộ máu hồng cầu ngoại biên, gây nên tình trạng thiếu máu trầm trọng. Các bác sĩ Bệnh viện Phổi Trung ương đã phải sử dụng phác đồ điều trị đắt đỏ, lên tới 200 triệu đồng trong 5 ngày để loại bỏ hoàn toàn virus này trong cơ thể người bệnh.

Bác sĩ Đặng Thái Mạnh (28 tuổi, ở Phú Thọ Hòa, Tân Phú, TP Hồ Chí Minh) cũng trải qua những cuộc hồi sức cân não để hồi sinh sau ghép phổi. Anh gặp biến chứng 2 lần bị phù phổi cấp, phải chạy ECMO và có những thời điểm các bác sĩ tưởng chừng phải buông tay.

Thành công từ các ca ghép cho thấy năng lực chuyên môn của các bệnh viện trung ương nói chung, Bệnh viện Phổi Trung ương nói riêng lên một tầm cao mới, một chuẩn mực quốc tế.