Cảnh báo sốt xuất huyết tăng nóng

Bệnh không phân biệt lứa tuổi

Tại Khoa Cấp cứu - hồi sức tích cực chống độc người lớn, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới (Thành phố Hồ Chí Minh), những ngày gần đây, ghi nhận nhiều ca mắc sốt xuất huyết Dengue nặng, trong đó không ít người ở độ tuổi trên 20, không có bệnh nền. Như trường hợp anh C. (22 tuổi, quê Đồng Tháp), trước đó hoàn toàn khỏe mạnh, mắc sốt xuất huyết Dengue nhập viện vào ngày thứ tư của bệnh trong tình trạng suy đa cơ quan, phải lọc máu, chống sốc, thở máy, hỗ trợ các tạng, khiến phải chi trả số tiền lớn để điều trị.

Bác sĩ Trương Ngọc Trung, Trưởng Khoa Cấp cứu - hồi sức tích cực chống độc người lớn cho biết, số ca thăm khám và điều trị sốt xuất huyết tại bệnh viện tăng nhanh so cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, từ đầu năm đến gần cuối tháng 7, có 321 bệnh nhân mắc sốt xuất huyết nặng (cùng kỳ năm ngoái chỉ có 110 ca), sáu ca rất nặng. “Hiện chỉ mới đầu mùa dịch nhưng số ca mắc sốt xuất huyết tăng nhanh, kéo theo đó là số ca nặng tăng theo, dẫn đến có thể gây quá tải hệ thống y tế, đặc biệt là bệnh viện tuyến cuối”, bác sĩ Trung lo lắng.

Tại tọa đàm “Sốt xuất huyết Dengue: Biến chứng không ngờ từ những lầm tưởng nhỏ” mới đây, Tiến sĩ, bác sĩ Huỳnh Trung Triệu, Phó trưởng khoa Hồi sức cấp cứu trẻ em, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Thành phố Hồ Chí Minh nhận định, sốt xuất huyết Dengue không còn là bệnh của trẻ em và người trẻ như nhiều người vẫn nghĩ. “Thực tế, bệnh viện chúng tôi tiếp nhận điều trị nhiều ca người lớn khỏe mạnh, người lớn có bệnh nền như đái tháo đường, tăng huyết áp. Khi bị sốt xuất huyết Dengue, các ca này thường có diễn biến rất phức tạp với các biến chứng như sốc, suy gan và xuất huyết nghiêm trọng. Người lớn khi bị sốt xuất huyết Dengue nặng thì nguy cơ tử vong cao hơn so với trẻ em”, bác sĩ Triệu cho biết.

Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch thường trực Liên Chi hội Truyền nhiễm Thành phố Hồ Chí Minh thông tin thêm, nhiều trường hợp mắc sốt xuất huyết Dengue nhưng bị nhầm với sốt siêu vi thông thường, dẫn đến việc chủ quan, không theo dõi sát sao và điều trị tại nhà. Đây là nguyên nhân khiến người bệnh nhập viện muộn và có nguy cơ biến chứng nặng.

Tiêm chủng, "vũ khí mới" giúp giảm ca nặng

Sốt xuất huyết tăng “nóng”, dẫn đến nguy cơ “dịch chồng dịch” khi các bệnh truyền nhiễm khác như tay chân miệng, cúm, Covid-19, sởi vẫn đang lưu hành.

Ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng bệnh, Bộ Y tế cho hay, sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do muỗi truyền, có thể diễn tiến nhanh, từ nhẹ sang nặng nếu không điều trị kịp thời. Việt Nam ghi nhận khoảng 100.000 ca mắc với chu kỳ bùng phát dịch có xu hướng rút ngắn, từ 5 năm còn ba, bốn năm. “Lần gần nhất là năm 2022, dịch sốt xuất huyết lan rộng với hơn 370.000 ca mắc. Điều này cho thấy nguy cơ bùng phát dịch mới trong năm 2025 là hoàn toàn có thể xảy ra nếu các biện pháp kiểm soát không được thực hiện quyết liệt và đồng bộ”, ông Sơn nhận định.

Cũng theo ông Sơn, thời tiết là một trong những yếu tố chính. Mùa mưa tạo ra nhiều điểm nước đọng - nơi sinh sản lý tưởng cho muỗi vằn. Bên cạnh, mật độ dân cư cao, thói quen trữ nước trong các dụng cụ hở nắp, việc người dân chưa thật sự chủ động diệt muỗi, loăng quăng cũng khiến số ca mắc khó kiểm soát.

PGS, TS Phạm Quang Thái, Phó Trưởng khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm (Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương) cảnh báo, sốt xuất huyết giờ đây không chỉ bùng phát ở đô thị đông dân mà còn lan đến cả vùng núi trước kia vốn yên ả. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách về một chiến lược kiểm soát vector toàn diện, không giới hạn không gian và thời gian.

Hiện nay, sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Vì vậy, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã khuyến nghị những quốc gia có tỷ lệ mắc cao như Việt Nam nên đưa vaccine sốt xuất huyết vào chương trình tiêm chủng mở rộng. Tại Việt Nam hiện mới chỉ có một loại vaccine được cấp phép, sử dụng cho người từ 4 tuổi trở lên. Đây được xem là “vũ khí mới” giúp giảm ca mắc, chuyển nặng và tử vong bên cạnh tăng cường công tác phòng chống dịch sốt xuất huyết.

Cùng đó, theo lãnh đạo Cục Phòng bệnh, hiện nay biện pháp phòng bệnh sốt xuất huyết hiệu quả nhất vẫn là diệt muỗi, diệt loăng quăng/bọ gậy và tránh muỗi đốt. Quan trọng nhất khi bị sốt người dân cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, không tự điều trị tại nhà vì dễ bỏ lỡ thời điểm phát hiện dấu hiệu cảnh báo của bệnh ■