Hoạt động triệt phá các mạng lưới dược phẩm bất hợp pháp do Lực lượng Bảo vệ y tế Italy tiến hành nằm trong chiến dịch mang tên “SHIELD V”, phối hợp giữa Văn phòng Chống gian lận châu Âu (OLAF), Cơ quan Cảnh sát châu Âu (Europol) và đơn vị hải quan các nước, được triển khai từ tháng 4 đến tháng 11/2024.
Ông Ville Itala, Tổng Giám đốc OLAF cho biết: “Những kẻ buôn lậu liều lĩnh gây nguy hiểm cho sức khỏe của cộng đồng để kiếm lợi nhuận nhanh chóng, đó là một thực tế mà chúng ta không thể bỏ qua. OLAF, Europol và cơ quan hải quan các nước đã hợp tác trong nỗ lực bảo vệ người tiêu dùng châu Âu khỏi những sản phẩm y tế nguy hiểm”. Tại Italy, buôn bán thuốc giả vốn là vấn đề làm đau đầu giới chức do một số nhóm mafia đã sớm nhúng tay vào mô hình làm ăn bất hợp pháp siêu lợi nhuận này.
Năm ngoái, trong chiến dịch tương tự khám xét cơ sở hậu cần của một nhóm tội phạm hoạt động ở vùng nông thôn miền nam Italy, các nhà điều tra đã đóng cửa những phòng thí nghiệm ngầm đang sản xuất, dán nhãn và đóng gói dược phẩm chứa doping. Cảnh sát cũng thu giữ một lượng lớn chất kích thích dưới nhiều hình thức, được rao bán trên các sàn thương mại điện tử, đồng thời phát hiện tội phạm có tổ chức đã đưa “chân rết” vào các đường dây buôn bán thuốc giả trải dài khắp châu Âu và xa tới tận châu Á.
Cơ quan an ninh cũng cảnh báo, tội phạm dược phẩm đang là mối đe dọa ngày càng tăng đối với Liên minh châu Âu (EU). “Những mạng lưới tội phạm có tổ chức đứng sau nhiều loại thuốc và chất kích thích bất hợp pháp bằng cách bán các sản phẩm dược phẩm kém chất lượng, dán nhãn giả hoặc làm giả, cũng như những sản phẩm không nằm trong chuỗi cung ứng hợp pháp”, Europol nhấn mạnh. Báo cáo của Europol cho biết thêm, trên toàn châu Âu, chiến dịch đã điều tra 52 nhóm tội phạm có tổ chức, tịch thu số tiền và vật phẩm có giá trị trên 11,1 triệu euro, bao gồm dược phẩm bất hợp pháp, bột và nguyên liệu thô, hoạt chất để làm thuốc giả cùng hàng triệu viên thuốc thành phẩm.
Ngoài ra, lực lượng chức năng các nước đã bắt giữ 418 nghi phạm, đóng cửa các trang web, phá dỡ bốn phòng thí nghiệm bí mật và triệt phá hai nhóm tội phạm liên quan hoạt động buôn bán, phân phối thuốc giả khác. Các cuộc điều tra trong chiến dịch “SHIELD V” đã vạch trần mô hình buôn bán quy mô lớn, mang lại lợi nhuận cao của tội phạm có tổ chức. “Sản xuất và phân phối dược phẩm trái phép từ đó lại càng khuyến khích nhiều nhóm tội phạm hơn tham gia vào hoạt động này”, Europol cho hay.
Với sự phát triển của mạng xã hội, những kẻ bán dược phẩm giả quảng cáo thuốc, thậm chí cả doping, cùng các sản phẩm hấp dẫn thị hiếu người tiêu dùng như vitamin tổng hợp, thuốc điều trị những triệu chứng thường gặp… trên mạng và trang thương mại điện tử. Tổng Giám đốc OLAF nhấn mạnh: “Tội phạm làm giả dược phẩm có tác động trực tiếp đến sức khỏe và sự an toàn của cộng đồng, không chỉ ảnh hưởng một vài người mà còn là cả hệ thống chăm sóc sức khỏe quốc gia. Loại tội phạm này thiệt hại chi phí đáng kể cho xã hội, gây tổn thất kinh tế cũng như những tác động đáng báo động đến cộng đồng”.
Giới chức chỉ ra rằng, mạng xã hội và sàn thương mại điện tử, trong đó có cả những sàn giao dịch chợ đen, vẫn tiếp tục là trung tâm của hoạt động buôn bán dược phẩm giả. Các nền tảng này cung cấp nhiều mức độ ẩn danh khác nhau và nhắm mục tiêu đến nhiều đối tượng, khiến việc xác định tội phạm trở nên khó khăn. Do đó, cơ quan an ninh châu Âu cảnh báo người tiêu dùng tránh mua bán, trao đổi thuốc giả, “gián tiếp tiếp tay cho tội phạm, gây nguy hiểm cho sức khỏe người tiêu dùng và làm suy yếu nền kinh tế”.
