Chiều 31/7, Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam phối hợp Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam tổ chức Tọa đàm “Đất thương mại dịch vụ - Từ nhận thức đúng đến đột phá chính sách”.
Tọa đàm “Đất thương mại dịch vụ - Từ nhận thức đúng đến đột phá chính sách” tập trung đánh giá tổng quan về vai trò, nhận diện bản chất pháp lý của đất thương mại dịch vụ; đồng thời nhận diện khoảng trống pháp lý và đề xuất hoàn thiện chính sách, pháp luật để phát triển tương xứng với tiềm năng, giá trị mà loại hình này đem lại, góp phần thúc đẩy sự phát triển thị trường bền vững.
Đất thương mại dịch vụ đóng vai trò then chốt trong phát triển kinh tế-xã hội, đặc biệt trong việc hình thành các trung tâm thương mại, tổ hợp dịch vụ-du lịch-nghỉ dưỡng và các khu đô thị mới. Tuy nhiên, trên thực tế, nhận thức về bản chất pháp lý, chức năng sử dụng, quyền của người sử dụng đất và tài sản trên đất thương mại dịch vụ vẫn còn nhiều bất cập, thậm chí sai lệch.
Bên cạnh đó, nhiều chính sách, pháp luật liên quan đến loại hình đất này vẫn còn tồn tại những khoảng trống hoặc điểm nghẽn, đòi hỏi cần có những điều chỉnh đột phá trong quá trình sửa đổi luật trong giai đoạn tới.
Tiến sĩ Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hà Nội, thành viên Hội đồng Tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ nhận định, đất thương mại, dịch vụ có vai trò quan trong quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng hiện đại, phát triển dịch vụ, thương mại, đô thị hóa và hội nhập.
Đưa ra cái nhìn tổng quan về vai trò và nhận diện bản chất pháp lý của đất thương mại dịch vụ, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Quang Tuyến, Phó Chủ tịch Hội đồng trường, Trưởng khoa Pháp luật Kinh tế, Trường đại học Luật Hà Nội một lần nữa khẳng định, Điều 206, Luật Đất đai 2024 đã quy định về loại đất này, được xếp vào nhóm đất phi nông nghiệp. Việc này có ý nghĩa rằng, luật chính thức công nhận một loại đất có tên thương mại dịch vụ và đây là cơ sở pháp lý để quản lý loại hình đất này trên thực tế.
Tuy nhiên, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Quang Tuyến cũng cảnh báo, đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu, nên trong những trường hợp nhất định, Nhà nước vẫn có quyền thu hồi đất để phục vụ mục đích công cộng, quốc phòng, an ninh hoặc phát triển kinh tế-xã hội.
Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Văn Cường, Ủy viên Ủy ban Kinh tế-Tài chính của Quốc hội, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, cần nhìn nhận về đất thương mại dịch vụ một cách khách quan, xuất phát từ thực tiễn chứ không theo cảm tính chủ quan.
Theo ông Hoàng Văn Cường, ở góc độ phát triển kinh tế-xã hội, đất thương mại dịch vụ thậm chí còn quan trọng hơn đất ở. Tuy nhiên, đất thương mại dịch vụ hiện nay đang có những vướng mắc nhất định. Vấn đề nữa đặt ra là cơ chế chính sách tài chính chưa đồng bộ, thiếu linh hoạt. Do đó, bảng giá đất phải khách quan, phản ánh đúng giá trị thị trường.
Dưới góc độ cơ quan quản lý nhà nước về nhà ở và thị trường bất động sản, bà Tống Thị Hạnh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cho rằng, cần nhìn đất thương mại dịch vụ một cách tổng thể từ công tác quy hoạch đến công tác đầu tư xây dựng, kinh doanh sản phẩm, quản lý sản phẩm cũng như mục đích sử dụng và các công cụ quản lý của nhà nước liên quan đến đất thương mại dịch vụ.
“Bộ Xây dựng chúng tôi hiện nay cũng trăn trở về việc xây dựng Trung tâm Dữ liệu quốc gia về bất động sản, vì điều này rất cần thiết cho đánh giá đất, thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, cùng một loạt các việc thu thuế và sau này cũng sẽ tác động tới các nội dung chúng ta thảo luận tại tọa đàm này”, – bà Tống Thị Hạnh chia sẻ.
Ông Phạm Ngô Hiếu, Phó Cục trưởng Cục Quản lý đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh tới việc đất thương mại dịch vụ đứng đầu trong tư liệu sản xuất hiện nay. Theo ông Hiếu, việc sửa đổi Luật Đất đai lần này chủ yếu tháo gỡ khó khăn nổi cộm liên quan tới chính quyền hai cấp, tới giá thuê và thu hồi đất. Trong đó, cũng có để ngỏ đến khả năng gia hạn các dự án 50 năm mà vòng đời sản phẩm có thể duy trì tới 100 năm hoặc dự án đã sử dụng được 2/3 thời gian và có mong muốn được gia hạn, bổ sung dự án.
Dưới góc độ nhà đầu tư và phát triển bất động sản, bà Cao Thị Thanh Nga, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bất động sản Việt Nam, Chủ tịch Công ty cổ phần Reatimes Holding cho rằng những loại hình sản phẩm shophouse, condotel, các dự án nhà ở thương mại tổng hợp tạo ra các giá trị tăng trưởng trên đất, nên mong muốn các quy định pháp luật minh bạch, rõ ràng và tạo thuận lợi gia tăng thanh khoản và hoạt động hiệu quả của các dự án này.
Tại tọa đàm, đại diện các doanh nghiệp: Tập đoàn CEO, Tập đoàn Novaland, Bcons, Phát Đạt, Golf Long Thành, SGO Homes, Realty Holdings... đã cùng nhau trao đổi, thảo luận từng bước làm rõ bản chất, giá trị, tiềm năng của đất thương mại, dịch vụ trong tổng thể phát triển đô thị và nền kinh tế; nhận diện những điểm nghẽn, rào cản từ pháp luật, thực tiễn và tâm lý thị trường; đề xuất các giải pháp đột phá về cơ chế, chính sách để loại hình đất này phát huy đúng vai trò, trở thành động lực tăng trưởng mới cho thị trường bất động sản và nền kinh tế.
Sau tọa đàm, Hiệp hội Bất động sản Việt Nam sẽ tổng hợp, kiến nghị lên Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành trong quá trình hoàn thiện chính sách pháp luật về đất đai và phát triển thị trường bất động sản, nhất là việc sửa đổi Luật Đất đai 2024.
