Công tác pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp đóng vai trò là một trong những công tác then chốt của công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, tạo sự minh bạch và môi trường thuận lợi cho phát triển kinh tế-xã hội.

 1. Trong bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế, đặc biệt là sự phát triển vũ bão của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra 6 nhiệm vụ trọng tâm và 3 đột phá chiến lược, trong đó xây dựng và hoàn thiện thể chế là một trong ba khâu đột phá chiến lược… Đặc biệt, thời gian gần đây, với mục tiêu và tầm nhìn dài hạn, Đảng, Nhà nước đã có những quyết sách quan trọng, đó là việc ban hành “bộ tứ nghị quyết chiến lược” gồm Nghị quyết 57, Nghị quyết 59, Nghị quyết 66, Nghị quyết 68, trong đó Nghị quyết 66 là về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Trên cơ sở các quan điểm chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Đảng ủy Công an Trung ương, lãnh đạo Bộ Công an xác định công tác pháp chế và cải cách hành chính là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, đóng vai trò “xương sống” góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý, đặc biệt là các quy định của pháp luật về an ninh, trật tự. Kết quả công tác pháp chế và cải cách hành chính thời gian qua được đánh giá là điểm sáng trong công tác công an, thể hiện rõ nét qua các phương diện sau:

- Tăng cường hợp tác quốc tế, ký kết các điều ước, thỏa thuận quốc tế, đặc biệt là các điều ước, thỏa thuận về dẫn độ và chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù:

Đến nay, Việt Nam thiết lập quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện với 13 nước; quan hệ Đối tác chiến lược với 11 nước, Đối tác toàn diện với 14 nước. Bộ Công an đã tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế đấu tranh phòng, chống tội phạm và tăng cường ký kết, gia nhập và tổ chức thực hiện các điều ước quốc tế về dẫn độ, chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù. Hiện, Việt Nam là thành viên của 22 điều ước quốc tế đa phương có quy định về dẫn độ; 10 hiệp định tương trợ tư pháp song phương có quy định về dẫn độ; đã ký kết 19 hiệp định song phương về dẫn độ.

Đối với công tác chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù, hiện nay, Việt Nam là thành viên của 3 điều ước quốc tế đa phương; 1 điều ước quốc tế song phương tương trợ tư pháp về dân sự, hình sự có quy định về chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù. Bộ Công an đã chủ trì ký kết hơn 20 điều ước quốc tế song phương về chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù. Việc hoàn thiện cơ sở pháp lý về hợp tác quốc tế đã góp phần nâng cao hiệu quả, chất lượng công tác dẫn độ và chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù.

- Củng cố và thúc đẩy công tác cải cách hành chính trong Công an nhân dân:

Với nguyên tắc “Lấy con người là trung tâm, cải cách dẫn dắt, công nghệ hỗ trợ thúc đẩy”, Bộ Công an đã thực hiện công bố, công khai trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về thủ tục hành chính, Cổng Dịch vụ công quốc gia và Cổng Dịch vụ công Bộ Công an tổng số 363 thủ tục hành chính thực hiện ở 3 cấp thuộc thẩm quyền quản lý nhà nước của Bộ Công an; trong đó, cung cấp 224 dịch vụ công trực tuyến thuộc thẩm quyền giải quyết trên Cổng Dịch vụ công Bộ Công an, đạt chỉ tiêu 100%.

Bên cạnh đó, Bộ Công an đã hoàn thành xây dựng và triển khai Kho dữ liệu điện tử kết quả giải quyết thủ tục hành chính kết nối Kho quản lý dữ liệu điện tử của tổ chức, cá nhân trên Cổng Dịch vụ công quốc gia. Thực hiện Chương trình cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh giai đoạn 2020-2025, Bộ Công an đã tham mưu ban hành và triển khai thực hiện phương án cắt giảm, đơn giản hóa quy định liên quan đến hoạt động kinh doanh thuộc phạm vi chức năng quản lý của Bộ Công an, đạt tỷ lệ 24,73% (vượt chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao là 20%).

2. Những kết quả nêu trên đã cho thấy một số bài học kinh nghiệm quý, cụ thể là: Thứ nhất, kiên quyết, kiên trì bám sát, thể chế hóa kịp thời, đầy đủ, đúng đắn các chủ trương, đường lối của Đảng, Nhà nước về hoàn thiện thể chế và cải cách hành chính, tư pháp, gắn chặt với nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật.

Thứ hai, quá trình xây dựng và hoàn thiện thể chế, cải cách hành chính phải xuất phát và gắn chặt với thực tiễn công tác quản lý nhà nước của lực lượng Công an nhân dân; kế thừa những quy định đang phát huy tác dụng, sửa đổi, bổ sung, kiên quyết bãi bỏ các quy định không còn phù hợp; lấy hiệu quả thực tế là thước đo.

Thứ ba, không ngừng đổi mới công tác pháp chế và cải cách hành chính; tăng cường áp dụng thành tựu khoa học, kỹ thuật; dần xây dựng ý thức và văn hóa thượng tôn pháp luật trong xã hội; xây dựng quy chuẩn pháp luật là một trong những thước đo quan trọng để đánh giá và định hướng hành vi của công dân; là chuẩn mực ứng xử của mọi chủ thể.

Thứ tư, học hỏi, nghiên cứu và tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm, bài học của các nước trên thế giới, đặc biệt trong công tác lập pháp và quản trị xã hội; quản lý, điều hành và cải cách bộ máy hành chính, xây dựng nền hành chính công vụ, tạo điều kiện thông thoáng cho người dân, doanh nghiệp phát triển; xây dựng Chính phủ số, xã hội số, công dân số.

3. Thời gian tới, công tác pháp chế và cải cách hành chính của lực lượng Công an nhân dân, cần tập trung triển khai đồng bộ, kịp thời các nhiệm vụ, giải pháp sau:

Một là, chủ động nghiên cứu, rà soát các vấn đề bất cập, vướng mắc phát sinh từ thực tiễn để đề xuất sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc ban hành mới các văn bản quy phạm pháp luật, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, đồng bộ, xuyên suốt…

Hai là, củng cố và nâng cao hiệu quả công tác rà soát, hệ thống hóa, hợp nhất, pháp điển hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, theo dõi, thi hành pháp luật, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tổ chức, hoạt động của lực lượng Công an nhân dân…

Ba là, nghiên cứu, rà soát và chủ động tham mưu, đề xuất tổ chức đàm phán, ký kết hoặc tham gia các điều ước quốc tế về bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm; dẫn độ, chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù; tăng cường phối hợp hoạt động với các bộ, ngành liên quan trong ký kết các điều ước quốc tế do Bộ Công an được giao chủ trì; giải quyết kịp thời, hiệu quả hồ sơ vụ việc dẫn độ, chuyển giao người đang chấp hành án phạt tù bảo đảm theo đúng quy định của pháp luật hiện hành và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Bốn là, tiếp tục tập trung xây dựng Dự án giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường điện tử trong nội bộ Công an nhân dân gồm: (1) Xây dựng phần mềm quản lý thủ tục hành chính nội bộ phục vụ các bộ quản trị thực hiện các nghiệp vụ liên quan đến công bố, công khai thủ tục hành chính; (2) Xây dựng Cổng thông tin thực hiện thủ tục hành chính nội bộ cung cấp dịch vụ, thông tin, hướng dẫn thủ tục hành chính; (3) Xây dựng phần mềm quản trị dùng chung cung cấp tính năng, giao diện để quản trị tập trung người dùng, cấu hình dịch vụ cho cả hệ thống; (4) Xây dựng phần mềm hỗ trợ người dùng cung cấp các tính năng phục vụ hỗ trợ dịch vụ của dự án; (5) Triển khai Adapter hỗ trợ tích hợp dữ liệu...

Năm là, chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm công tác pháp chế và cải cách hành chính trong Công an nhân dân; mở rộng quy mô, chất lượng đào tạo nghiệp vụ, pháp luật, công nghệ thông tin… Củng cố và kiện toàn đội ngũ pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp trong Công an nhân dân. Đồng thời, xây dựng cơ chế và chính sách phù hợp cho đội ngũ cán bộ thực hiện công tác này.

Ngày xuất bản: 1/8/2025

Tổ chức sản xuất: SONG HÀ

Nội dung: Thượng tướng, Tiến sĩ LÊ QUỐC HÙNG, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Thứ trưởng Công an

Trình bày: KIỀU GIANG

Ảnh: Cục Pháp chế và cải cách hành chính, tư pháp - Bộ Công an