Thu hút doanh nghiệp đầu tư vào các khu công nghiệp xanh

Thành phố đang thu hút doanh nghiệp đầu tư vào 14 khu công nghiệp xanh có quy mô hơn 3.800 ha, nhằm thu hút dòng vốn đầu tư chất lượng cao.

Tiến tới Net Zero

Theo Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh, từ nay đến năm 2033, bên cạnh 17 khu chế xuất-khu công nghiệp hiện hữu, thành phố tiếp tục mở rộng, đầu tư 14 khu công nghiệp mới với tổng diện tích 3.833 ha. Thành phố thực hiện thí điểm chuyển đổi năm khu chế xuất, khu công nghiệp theo mô hình khu công nghiệp công nghệ cao, khu công nghiệp sinh thái, khu công nghiệp-đô thị-dịch vụ và trung tâm logistics, gồm: Khu chế xuất Tân Thuận và các khu công nghiệp Hiệp Phước, Tân Bình, Cát Lái, Bình Chiểu.

Theo ông Giang Ngọc Phương, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần khu công nghiệp Hiệp Phước (huyện Nhà Bè), nhiều doanh nghiệp trong khu công nghiệp đã từng bước tiếp cận kinh tế tuần hoàn, mô hình “cộng sinh công nghiệp” để thực hiện mô hình khu công nghiệp sinh thái, tiến tới mục tiêu Net zero. Đơn cử, tại trạm nghiền xi-măng Hiệp Phước của Công ty TNHH Siam City Cement (Việt Nam)-INSEE, danh mục sản phẩm xi-măng “xanh” có hàm lượng phát thải các-bon thấp nhờ tăng cường sử dụng các phụ phẩm tro bay, xỉ thép, giúp giảm hệ số clinker trong xi-măng.

Ngoài ra, giải pháp đồng xử lý chất thải trong lò nung xi-măng tại INSEE giúp tiêu hủy triệt để các loại chất thải khó tái chế ở nhiệt độ cao; đồng thời tận dụng nhiệt lượng từ chất thải thông qua hệ thống thu hồi nhiệt thải để thay thế một phần nhiên liệu hóa thạch, giúp giảm đáng kể lượng phát thải CO2 và giảm áp lực lên các bãi chôn lấp.

Ông Đào Nguyên Khánh, Trưởng Bộ phận phát triển bền vững- INSEE cho biết: Các nhà máy của INSEE đều đạt mức phát thải CO2 thấp: phát thải CO2 ở mức 374kg/tấn xi-măng vào năm 2024, thấp hơn 44% so với trung bình của ngành. Đây là tiêu chí bắt buộc của công ty trên toàn cầu nhằm sản xuất sạch hơn, giảm phát thải ra môi trường để tiến tới Net zero theo cam kết của Chính phủ Việt Nam.

Nhờ áp dụng mô hình này, 40 doanh nghiệp tại Khu công nghiệp Hiệp Phước đã tiết kiệm được khoảng 43,3 tỷ đồng/năm nhờ giảm mức tiêu thụ điện 6.854 MWh; giảm tiêu thụ nước hơn 151.000 m3, giảm phát thải nhà kính gần 6.000 tấn CO2/năm.

Về mô hình chuyển đổi có giá trị gia tăng cao, ông Nguyễn Tấn Phong, Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH Tân Thuận (chủ đầu tư xây dựng khu chế xuất Tân Thuận, Quận 7) cho biết: Với yêu cầu chiến lược trở thành quốc gia công nghiệp hiện đại, đổi mới sáng tạo công nghệ và chuyển đổi số, khu chế xuất Tân Thuận hướng tới công nghiệp 4.0 và hợp tác với chính quyền thành phố đảm nhiệm vai trò dẫn đầu quá trình chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo. Đơn vị định hướng thu hút và tổ chức dịch vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao bằng cách liên kết với các viện, trường đại học, chuyển đổi sang mô hình ít thâm dụng lao động, tăng “chất xám”.

Chuyển đổi khu công nghiệp theo chiều sâu

Trưởng ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh Lê Văn Thinh cho biết: Trong giai đoạn phát triển mới, đối với các khu công nghiệp hiện hữu, thành phố định hướng giữ lại toàn bộ quỹ đất công nghiệp; đồng thời, chuyển đổi theo chiều sâu, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, tái cơ cấu các ngành công nghiệp theo hướng phát triển công nghệ cao, khu công nghiệp thông minh, sinh thái, khu công nghiệp-đô thị-dịch vụ. Thành phố cũng chú trọng kết nối với Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu, nhằm tạo chuỗi liên kết ngành và thu hút đầu tư hiệu quả.

Thành phố định hướng phát triển các khu công nghiệp mới theo mô hình thông minh, hiện đại, chuyên ngành, với mục tiêu hình thành các cụm liên kết ngành bên trong khu và giữa các khu công nghiệp lân cận. Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp cam kết tạo mọi điều kiện tốt nhất đối với nhà đầu tư khi tham gia đầu tư vào các khu chế xuất mới hình thành; bảo đảm rút ngắn thủ tục hành chính và chuyển đổi số, thực hiện các chính sách ưu đãi và hỗ trợ đầu tư, hoàn thiện các thủ tục và điều kiện để thành lập các khu công nghiệp mới.

Theo quy hoạch mà Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp thành phố công bố, Thành phố Hồ Chí Minh định hướng sắp xếp và phân bố không gian tại các vùng công nghiệp như sau:

Vùng 1 (huyện Bình Chánh) là vùng công nghiệp tập trung, phát triển các ngành công nghiệp chủ lực;

Vùng 2 (các huyện Củ Chi và Hóc Môn) là vùng công nghiệp hỗ trợ gắn với liên kết vùng;

Vùng 3 (thành phố Thủ Đức) là vùng đổi mới sáng tạo, công nghệ cao, phát triển các ngành công nghiệp tiềm năng;

Vùng 4 (các huyện Nhà Bè, Cần Giờ) là vùng công nghiệp sạch gắn với kinh tế biển, bảo vệ môi trường và bảo tồn thiên nhiên.

Ông Giang Ngọc Phương cho rằng, mô hình khu công nghiệp sinh thái là nhu cầu tất yếu nhằm đáp ứng quy định của pháp luật cũng như mệnh lệnh của thị trường. Hiện nay, hàng hóa của Việt Nam không chỉ đáp ứng nhu cầu trong nước mà còn đáp ứng nhu cầu xuất khẩu, nhất là thị trường các nước tiên tiến. Hàng hóa ngày càng có xu hướng thân thiện với môi trường, ít tiêu hao nhiên liệu và giảm phát thải.

Chủ tịch Hiệp hội các doanh nghiệp khu công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh Đào Xuân Đức cho biết: Để thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi mô hình hoạt động, doanh nghiệp cần chính sách hỗ trợ về tín dụng, đầu tư, đổi mới công nghệ từ Nhà nước. Cùng với đó, công tác đầu tư hạ tầng giao thông, logistics và định hướng thu hút ngành nghề ưu tiên cũng cần được thành phố thực hiện đồng bộ, thông suốt để kêu gọi và thu hút nhà đầu tư.

Với vai trò là một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của vùng Đông Nam Bộ, lan tỏa và tác động sang các địa phương lân cận, Thành phố Hồ Chí Minh đang chuyển đổi khu công nghiệp sang mô hình sinh thái, tăng hàm lượng chất xám, chú trọng nguồn nhân lực chất lượng cao. Điều này sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng xu thế toàn cầu về phát triển xanh và bền vững.