“100 CHUYỆN NGHỀ”
NHỮNG LÁT CẮT CHÂN THỰC, XÚC ĐỘNG VỀ NGHỀ BÁO
Nhân kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/ 2025), Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phối hợp với Bảo tàng Báo chí Việt Nam tổ chức biên soạn, xuất bản cuốn sách “100 chuyện nghề” - một tuyển tập giàu cảm xúc, chân thực về những con người đã khai sáng, xây dựng nên lịch sử vẻ vang của báo chí cách mạng Việt Nam.
Cuốn sách như một lời tri ân sâu sắc tới các thế hệ nhà báo đã âm thầm cống hiến, dấn thân, hy sinh vì lý tưởng nghề nghiệp và vì Tổ quốc; đồng thời, góp phần khắc họa sinh động hành trình một thế kỷ của báo chí cách mạng Việt Nam, từ những bước chân đầu tiên đến những dấu mốc đậm đà bản sắc trong thời đại công nghệ số.
Với hình thức thể hiện dung dị, ngôn ngữ gần gũi và giàu cảm xúc, “100 chuyện nghề” chinh phục người đọc bởi những “lát cắt” sống động, thể hiện sinh động bản lĩnh, lý tưởng và sức sáng tạo, vượt lên hoàn cảnh khắc nghiệt của những nhà báo, những chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng - văn hóa.
Người đọc không chỉ cảm nhận ở đó biết bao mồ hôi, nước mắt và sự hy sinh trên chặng đường tròn một thế kỷ đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, mà còn được “sống” trong một nền báo chí luôn vận động, luôn tiên phong và không ngừng đổi mới.
Chân thực, cảm xúc, không tô vẽ, không hư cấu, khai thác nguồn tư liệu quý là những bức ảnh quý, những hiện vật gắn với từng giai đoạn lịch sử, từng nhân vật cụ thể, cuốn sách đã trở thành một “bảo tàng thu nhỏ”, phản ánh chân thực nền báo chí cách mạng Việt Nam thông qua những câu chuyện nghề tiêu biểu, mang tính biểu tượng cao.
“Từ viên gạch hồng đến ngôi nhà báo chí cách mạng” kể lại hành trình đặt nền móng cho nền báo chí cách mạng Việt Nam của báo Thanh niên gắn với tên tuổi của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. “Học viết báo từ đời sống và giai cấp công nhân” khẳng định báo chí cách mạng phải gắn bó với thực tiễn, nhân dân là trung tâm sáng tạo…
Một số tác câu chuyện ghi dấu ấn mạnh mẽ về nhà báo Trường Chinh, Xuân Thủy như “Sự cố mất hòm đựng giấy in măng sét”, “Làm báo trên chõng tre”…
“Câu chuyện sau bức ảnh hai người lính” của nhà báo Chu Chí Thành - minh chứng cho sức mạnh hòa giải bằng hình ảnh.
Bức ảnh "Hai người lính".
Bức ảnh "Hai người lính".
Bên cạnh đó, “Để mỗi nhà báo thực sự là thư ký của thời đại” của nhà báo Hà Đăng khơi mở suy ngẫm về vai trò định hướng xã hội của báo chí trong thời kỳ đổi mới.
Câu chuyện về cụm từ nổi tiếng “Mắt sáng, lòng trong, bút sắc” của nhà báo Hữu Thọ đặt ra chuẩn mực nghề nghiệp bền vững.
“Từ người lính thích viết báo đến người thầy của làng báo” được nhà báo Tạ Ngọc Tấn kể lại một cách chân thực những đam mê cá nhân đến sự nghiệp đào tạo báo chí.
Không chỉ là câu chuyện của từng con người, “100 chuyện nghề” còn là ký ức sống động về các cơ quan báo chí - những “cột mốc” gắn liền với từng thời kỳ lịch sử.
Từ hành trình xây dựng Báo Nhân Dân - cơ quan ngôn luận của Trung ương Đảng, đến quá trình hình thành tờ Tin tức (TTXVN) trong điều kiện khẩn trương, đầy áp lực.
Tờ Sài Gòn Giải Phóng, ra đời ngay sau ngày thống nhất đất nước, mang trên mình trọng trách lớn trong công tác tư tưởng tại một vùng đất từng bị chia cắt.
Không thể không nhắc đến các loại hình truyền thông khác như phát thanh, truyền hình, phim tài liệu - với những bản tin đầu tiên vang lên từ Đài Tiếng nói Việt Nam, những khung hình phát sóng đầu tiên của Đài Truyền hình Việt Nam, hay những thước phim do Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương thực hiện - tất cả đều góp phần làm nên một diện mạo báo chí cách mạng toàn diện và sống động.
Trong bối cảnh hiện nay, khi báo chí Việt Nam đang đối mặt với không ít thách thức từ sự cạnh tranh khốc liệt với mạng xã hội, áp lực thông tin sai lệch đến sự xuống cấp đạo đức nghề nghiệp ở một số trường hợp cá biệt, “100 chuyện nghề” không chỉ là cuốn sách để nhìn lại, mà còn là cuốn sách để suy ngẫm.
Cuốn sách truyền tải thông điệp: trong bất cứ thời kỳ nào, dù là chiến tranh khốc liệt hay thời bình đầy biến động, người làm báo vẫn cần giữ vững lý tưởng cách mạng, đạo đức nghề nghiệp và bản lĩnh dấn thân.
“100 chuyện nghề” không chỉ là cuốn sách để nhìn lại, mà còn là cuốn sách để suy ngẫm.
“100 chuyện nghề” không chỉ là cuốn sách để nhìn lại, mà còn là cuốn sách để suy ngẫm.
Làm báo không chỉ là một nghề, mà là một sứ mệnh - sứ mệnh chuyển tải sự thật, lan tỏa những giá trị tốt đẹp, phản ánh hơi thở thời đại và đóng góp vào công cuộc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, phát triển xã hội, gìn giữ lòng tin nơi công chúng.
Với các nhà báo trẻ hôm nay, những người đang đứng trước ngưỡng cửa của sự lựa chọn, băn khoăn giữa sự nhanh - chậm, thật - giả, đúng - sai, “100 chuyện nghề” như một “ngọn đèn nghề” chiếu sáng con đường phía trước.
Chia sẻ về cuốn sách, ThS. Nguyễn Thái Bình - Phó Giám đốc Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật cho biết, những câu chuyện được đề cập trong cuốn sách không chỉ là câu chuyện của một con người, một tờ báo hay một nhà xuất bản cụ thể, mà đó còn là hành trình của cả dân tộc.
ThS. Nguyễn Thái Bình - Phó Giám đốc Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật.
ThS. Nguyễn Thái Bình - Phó Giám đốc Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật.
Thông qua từng trang sách, bạn đọc sẽ thấy một bức tranh toàn diện, một bản trường ca sống động của báo chí, xuất bản Việt Nam kéo dài từ “viên gạch hồng” đầu tiên của báo Thanh Niên năm 1925 đến những cú nhấn chuột thời báo chí công nghệ số.
Từ những câu chuyện cụ thể về sáng kiến, đổi mới, bản lĩnh và đức hy sinh của người đi trước, thế hệ làm báo trẻ có thể học được nhiều bài học quý giá, từ thái độ cẩn trọng khi cầm bút, tinh thần học hỏi không ngừng, sự trung thực trong đưa tin đến trách nhiệm xã hội cao cả mà mỗi phóng viên, biên tập viên cần mang theo khi tác nghiệp. Đó không chỉ là chuyện của quá khứ, mà còn là “kim chỉ nam” cho hiện tại và tương lai.
Báo chí - xuất bản là một nghề thầm lặng, khó khăn, vất vả song rất đỗi tự hào. Mỗi người làm báo, làm xuất bản phải là người đem tới những thông tin thúc đẩy sự tiến bộ của xã hội, giúp con người được sống tốt đẹp hơn. Đó là tinh thần báo chí, xuất bản tranh đấu cho những điều tốt đẹp mà những bậc tiền bối trong nghề đã dấn thân theo đuổi một cách tận tụy. Có lẽ chính sự thầm lặng đáng quý ấy đã làm nên những ấn phẩm báo chí, xuất bản để đời và “100 chuyện nghề” là một minh chứng.
ThS. Nguyễn Thái Bình - Phó Giám đốc Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật.
ThS. Nguyễn Thái Bình - Phó Giám đốc Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật.
Với sự đầu tư nghiêm túc về nội dung, hình thức và tư liệu, “100 chuyện nghề” xứng đáng là một dấu ấn đặc biệt trong dịp kỷ niệm 100 năm báo chí cách mạng Việt Nam, không chỉ để tri ân quá khứ, mà còn để truyền lửa cho hiện tại và tương lai. Một thế kỷ đã qua, và từ những câu chuyện được kể hôm nay, hẳn sẽ có thêm những người trẻ vững vàng hơn trên hành trình làm báo, hành trình không dễ dàng nhưng đầy vinh quang.