Hạ tầng xanh, vận tải xanh và đặc biệt là cảng xanh và logistics xanh đang là một xu hướng, đồng thời là một thách thức không nhỏ đối với mỗi quốc gia có biển. Việt Nam đang tiến những bước đi trên hành trình Net Zero vào năm 2050. Đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình vận tải xanh, Phóng viên Báo Nhân Dân có cuộc trò chuyện cùng Đại tá Bùi Văn Quỳ, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, Chủ tịch Hội đồng Cố vấn cảng biển châu Á-Thái Bình Dương đồng thời cũng là Chủ tịch của Hiệp hội Cảng biển Đông Nam Á, đại diện cho một trong những doanh nghiệp đã có nhiều đóng góp trong xanh hóa hệ thống cảng biển và logistics, khẳng định vị thế của Việt Nam trong lĩnh vực hàng hải quốc tế.


TÂN CẢNG SÀI GÒN - DOANH NGHIỆP TIÊN PHONG TRONG HÀNG HẢI XANH
Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn là một doanh nghiệp quân đội trực thuộc Quân chủng Hải quân được thành lập ngày 15 tháng 3 năm 1989 với 05 trụ cột kinh doanh gồm: khai thác cảng; dịch vụ logistics; vận tải và dịch vụ biển; đầu tư kinh doanh khu công nghiệp; dịch vụ du lịch biển đảo và phát triển năng lượng tái tạo ngoài khơi". Tân Cảng Sài Gòn quản lý kinh doanh, khai thác cảng chuyên nghiệp, hiện đại và lớn nhất Việt Nam với thị phần container xuất nhập khẩu chiếm trên 90% khu vực TPHCM và hơn 50% thị phần cả nước với các dịch vụ: xếp dỡ hàng hóa, hậu cần, hàng hải, cứu hộ, hoa tiêu, địa ốc, xây dựng công trình dân sự, quân sự... và vận tải đa phương thức.
Tân Cảng Sài Gòn là một đơn vị, nhà khai thác cảng và logistics hàng đầu ở Việt Nam và cũng là một đơn vị tiên phong đi đầu trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Chính vì vậy, khi chúng tôi tham gia và vào cuộc thi bình chọn giải thưởng cảng xanh của cộng đồng cảng biển ở Châu Á-Thái Bình Dương thì cảng Cát Lái đã đạt giải thưởng và sau đấy là càng quốc tế Tân cảng Cái Mép đạt lần thứ hai.
Đây là hai giải thưởng cảng xanh đầu tiên của Việt Nam. Điều này thể hiện ghi nhận của cộng đồng Cảng biển Châu Á-Thái Bình Dương và quốc tế cho những nỗ lực và quyết tâm của Việt Nam nói chung và Tân Cảng Sài Gòn nói riêng trong hội nhập quốc tế và tham gia vào các chương trình để XANH HÓA ngành hàng hải và cảng biển.


BTV THU HÀ
BTV THU HÀ
Hiệp hội mạng lưới cảng biển Châu Á-Thái Bình Dương đã đưa ra những tiêu chí nào trong giải thưởng Cảng xanh và Tân Cảng Sài Gòn đã làm gì để đạt được những tiêu chí đó, thưa ông?

Đại tá BÙI VĂN QUỲ:
Giải thưởng cảng xanh của Hiệp hội mạng lưới cảng biển Châu Á-Thái Bình Dương có rất nhiều tiêu chí để đánh giá. Đầu tiên là quản trị doanh nghiệp, sau đó là chuyển đổi số rồi đến chuyển đổi xanh, bảo vệ môi trường, sử dụng năng lượng sạch…
Đối với Tân Cảng Sài Gòn, nhiều năm qua chúng tôi đã thực hiện thí điểm các tiêu chí do Tổ chức hàng hải thế giới IMO đưa ra thông qua Bộ Giao thông Vận tải cũng như Cục Hàng hải Việt Nam như chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, xây dựng cảng thông minh nhằm mục tiêu giảm phát thải khí carbon ra môi trường, xanh hóa khu vực cảng và các trung tâm logistics để tạo nên vùng xanh.
Về chuyển đổi số, từ năm 2008, Tân Cảng Sài Gòn đã bắt đầu xây dựng cảng thông minh và ứng dụng công nghệ tiên tiến, lần đầu tiên vào cảng biển. Từ đó đến nay đã đạt được nhiều hiệu quả rõ rệt.
Ví dụ cảng Cát Lái tại Thành phố Hồ Chí Minh thiết kế ban đầu chỉ có khoảng 3.000.000 container một năm, nhưng nhờ ứng dụng công nghệ tiên tiến, chuyển đổi số, ngày nay cảng Cát Lái có thể tiếp đón tới 6.000.000 container một năm, tức là tăng lên gấp đôi về năng suất xếp dỡ và được đánh giá là một trong những Cảng top đầu trong khu vực.
Tân Cảng Sài Gòn cũng đã thành lập Ban chỉ đạo cảng xanh gồm đại diện Ban lãnh đạo Tổng công ty, các cơ quan, đơn vị trực thuộc. Hàng năm chúng tôi có những chỉ tiêu thực hiện và đánh giá việc phát khí thải cho các đơn vị. Khuyến khích các đơn vị trực thuộc chuyển đổi năng lượng mặt trời để sử dụng cho hoạt động trong khai thác cảng và đồng thời ứng dụng hệ sinh thái số là cảng điện tử, nhà kho tự động, cổng tự động, văn phòng điện tử.
Như vậy, có thể thấy rằng bắt đầu từ sớm, từ xa Tân Cảng Sài Gòn đã triển khai và dần hoàn thiện quá trình chuyển đổi số, chuyển đổi xanh trong doanh nghiệp của mình.


BTV THU HÀ
BTV THU HÀ
Năm 2021, tại Hội nghị COP26, Việt Nam đã có một cam kết mạnh mẽ đưa phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, điều đó có nghĩa ngành hàng hải giữ vai trò then chốt cũng phải cắt giảm lượng phát thải khí nhà kính xuống mức 0 vào năm 2050. Mục tiêu này đặt ra những thách thức nào cho ngành và cho doanh nghiệp đi đầu trong chuyển đổi xanh như Tân Cảng Sài Gòn?

Đại tá BÙI VĂN QUỲ:
Đây phải nói là một mục tiêu rất khó khăn cho các doanh nghiệp, khi chúng ta bắt đầu bước vào chuyển đổi số, chuyển đổi xanh.
Tân cảng Sài Gòn là doanh nghiệp dẫn đầu cả nước về hoạt động logistics và cảng biển. Cho nên chúng tôi đã và đang phối hợp cùng với các đối tác ở các cảng biển trong nước, thuộc Hiệp hội cảng biển Việt Nam cũng như bạn bè quốc tế để thực hiện mục tiêu tại Hội nghị COP26. Tuy nhiên chúng tôi thấy còn có những khó khăn, thách thức nhất định về cơ sở hạ tầng, cũng như đòi hỏi suất đầu tư rất lớn.
Tôi lấy ví dụ: Một cảng thông minh, bán tự động hoặc tự động toàn phần thì suất đầu tư gấp đôi hoặc là gấp 2,5 lần so với một cảng thông thường hiện nay. Đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ thì gánh nặng về tài chính rất đáng kể. Chưa kể làm thế nào để đạt tiêu chí về cảng xanh hoặc logistics xanh của Việt Nam. Đối với việc này, trong thời gian tới cần phải có những bước đi rất rõ ràng để các doanh nghiệp dựa vào để phấn đấu.
Thứ hai là đào tạo nguồn nhân lực: Nguồn nhân lực phải đạt tiêu chí nào thì mới đảm bảo vận hành cũng như quản trị doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, trong thời đại số hóa và xanh hóa cũng cần một thể chế, kèm với các quy định hoặc hướng dẫn cụ thể của Chính phủ, các bộ, ban, ngành, sự hỗ trợ đồng bộ của các quỹ đầu tư, quỹ phát triển trong hệ thống cảng biển….
Ví dụ với Tân Cảng Sài Gòn, chúng tôi đang rất muốn tạo một hệ sinh thái kết nối số giữa nhà khai thác cảng, các công ty vận tải, các công ty dịch vụ logistis, cơ quan hải quan, các cơ quan quản lý nhà nước, kết nối với các hãng tàu và các cảng trong khu vực cũng như trên thế giới thì hiện nay chúng ta vẫn chưa làm được.
Để đạt được những mục tiêu đó chúng ta cần một sự nỗ lực lớn, sự quyết tâm cao với tinh thần năng động, sáng tạo. Cho nên chúng tôi hy vọng các doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực khai thác cảng và logistics sẽ truyền cảm hứng cho các doanh nghiệp trong ngành để cùng tiến lên để đạt một mục tiêu Net Zero vào năm 2050 như Chính phủ đã cam kết.
VIỆT NAM VỚI NỖ LỰC THÚC ĐẦY NGÀNH HÀNG HẢI HỘI NHẬP PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

BTV THU HÀ
BTV THU HÀ
Chúng tôi được biết ông đã tái đắc cử Chủ tịch Hội đồng Cố vấn Cảng biển Châu Á - Thái Bình Dương, liên tiếp ba nhiệm kỳ giữ cương vị quan trọng. Điều này cho thấy sự đánh giá cao của các thành viên đối với dấu ấn quan trọng của Việt Nam trong nỗ lực thúc đẩy hợp tác khu vực và định hướng ngành hàng hải phát triển bền vững?

Đại tá BÙI VĂN QUỲ:
Tân Cảng Sài Gòn đã và đang hội nhập quốc tế một cách sâu rộng.
Chúng tôi tham gia vào Hiệp hội cảng biển ASEAN và cũng đã làm Chủ tịch của Hiệp hội cảng biển ASEAN, sau đó tham gia vào mạng lưới dịch vụ cảng biển Châu Á-Thái Bình Dương. Đến năm 2018, lần đầu tiên Việt Nam được bầu làm Chủ tịch Hội đồng cố vấn cảng biển Châu Á-Thái Bình Dương. Qua đấy thấy được rằng uy tín, vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế đã được khẳng định khi chúng ta được đảm nhiệm những vị trí quan trọng trong cộng đồng về cảng biển cũng như ngành công nghiệp kết nối với cảng biển.
Chúng ta đã có những sáng kiến, những đóng góp mang tính thực tiễn rất cao và đặc biệt là kết nối được cộng đồng của APEC.
Những sáng kiến của Việt Nam đưa ra được bạn bè quốc tế đánh giá cao như: Sáng kiến đưa ra chủ đề diễn đàn “Hành lang vận tải xanh là trách nhiệm của các nhà khai thác cảng logistics với cộng đồng”, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, trao đổi kinh nghiệm học tập lẫn nhau qua các cái hội thảo, diễn đàn, mời các chuyên gia quốc tế ở ngoài APEC tham dự.
Những đóng góp của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế, đặc biệt là mạng lưới cảng biển Châu Á-Thái Bình Dương đã được các bạn, các đồng nghiệp trong khối APEC đánh giá rất là cao.

Tại diễn đàn này thì chúng tôi có thấy một nhân tố mới xuất hiện, đó là Lào. Lào là một quốc gia không có biển, thế nhưng lại trở thành thành viên của Hiệp hội cảng biển Đông Nam Á. Đây là một vấn đề rất thú vị khiến chúng tôi cảm thấy rất tò mò và muốn ông chia sẻ thêm về điều này?

Đại tá BÙI VĂN QUỲ:
Lào là một quốc gia láng giềng anh em với chúng ta và cũng là một thành viên của ASEAN. Với thông điệp:“ Một ASEAN đồng thuận, thống nhất, hợp tác cùng phát triển” thì khi Việt Nam giữ chức Chủ tịch Hiệp hội cảng biển Đông Nam Á, với uy tín của chúng ta trên trường quốc tế, đặc biệt là trong cộng đồng Châu Á-Thái Bình Dương, thì Việt Nam đưa ra sáng kiến là xin kết nạp Lào vào thành viên thứ 10.
Chúng tôi đã có những giải thích rất rõ, Lào tuy không có biển nhưng Lào hiện nay đang hợp tác với một cảng biển ở miền Trung của chúng ta là cảng quốc tế Lào – Việt tại Vũng Áng. Đấy cũng có thể xem như Lào cũng có một phần cảng biển và một cửa ngõ ra biển. Ngoài ra ngày nay trong chuỗi cung ứng không chỉ có cảng biển mà còn có những cảng cạn, những cảng đường sắt, cảng hàng không. Khi giải thích như thế thì các thành viên trong cộng đồng cảm thấy thuyết phục và tất cả cùng đồng thuận kết nạp Lào vào thành viên thứ 10 của Hiệp hội cảng biển Đông Nam Á. Đây cũng thêm một lần nữa khẳng định tình đoàn kết hữu nghị thủy chung hai đất nước Việt Nam-Lào.
Có thể nói Việt Nam đang tiến những bước đi vững chắc để khẳng định vị thế của mình trong lĩnh vực hàng hải quốc tế và Tân Cảng Sài Gòn cũng là một trong những nhân tố rất quan trọng góp phần khẳng định vị thế của quốc gia trong lĩnh vực này. Ông muốn chia sẻ thông điệp gì khi thực hiện sứ mệnh quan trọng như vậy?
Điều đầu tiên phải khẳng định là chúng tôi được sự ủng hộ rất lớn từ Quân chủng Hải quân, từ Bộ Quốc phòng cũng như từ các bộ, ban, ngành có liên quan. Trong nghị quyết của Trung ương về đối ngoại, hội nhập quốc tế cũng như khoa học công nghệ thì Tân Cảng hiện nay cũng đã và đang nhắm vào những mục tiêu phát triển bền vững. Chúng tôi đang trên chặng đường chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển khoa học công nghệ, đào tạo nguồn nhân lực để đảm bảo được sự phát triển vững bền. Trong thời gian tới chúng tôi cũng chú trọng đến công tác đối ngoại sâu rộng, tích cực giao lưu học hỏi kinh nghiệm từ bạn bè quốc tế để xây dựng Tân cảng Sài Gòn ngày càng vững mạnh.
Chúng tôi ý thức được sứ mệnh của mình là nhân tố quan trọng khẳng định vị thế của Việt Nam trong lĩnh vực hàng hải quốc tế. Vì vậy, chúng tôi luôn nỗ lực để xây dựng mô hình cảng thông minh và các tiêu chí dịch vụ logistics xanh nhằm hướng tới mục tiêu có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế. Hiệp hội cảng biển Asean cũng đưa ra khẩu hiệu:
Cùng chung tay lái mãi mãi vững bền
tức là đã ngồi chung trên một con tàu, cùng chung một tay lái và cùng nhìn về một hướng, đồng thuận, đoàn kết, cùng phát triển để vượt qua những sóng gió, tiến tới một tương lai tốt đẹp.
BTV Thu Hà: Cảm ơn ông về những chia sẻ vừa rồi!

