Với định hướng phát triển mạnh mẽ và thực hiện những bước chuyển mình toàn diện nhằm đáp ứng yêu cầu mới của thời đại, nhà báo Trần Lan Anh - Phó Tổng Biên tập Thường trực, Tổng thư ký Tòa soạn Báo Nhà báo & Công luận cho biết, để có thể tiếp tục khẳng định vị thế và định vị thương hiệu Nhà báo & Công luận giữa dòng chảy thông tin đa chiều như hiện nay, yếu tố then chốt chính là phát huy sâu sắc bản sắc riêng có của tờ báo, vừa là tiếng nói của dư luận trung thực, đúng đắn, vừa là diễn đàn tin cậy, uy tín của giới báo chí cả nước.
Trước thềm kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, nhà báo Trần Lan Anh đã có những chia sẻ với phóng viên Báo Nhân Dân về định hướng phát triển của Nhà báo & Công luận.
Hai trụ cột thông tin tạo nên bản sắc tờ báo
Báo Nhà báo & Công luận gánh trên vai nhiệm vụ kép quan trọng trong hệ thống báo chí, vừa là một ấn phẩm của Hội Nhà báo Việt Nam, vừa là diễn đàn trao đổi thông tin, nghiệp vụ của các nhà báo và những người quan tâm đến nghiệp vụ báo chí, gần 30 năm qua, tòa soạn đã phát huy thế mạnh của mình thế nào để xứng đáng với vai trò là cơ quan ngôn luận của Hội Nhà báo Việt Nam?
Từ khi thành lập năm 1996 đến nay, Báo Nhà báo & Công luận luôn ý thức rõ vai trò, nhiệm vụ là cơ quan ngôn luận của Hội Nhà báo Việt Nam và diễn đàn báo chí cả nước, vì thế, suốt gần 30 năm qua, Báo luôn xác định hai trụ cột thông tin chính, làm nên bản sắc của tờ báo.
Thứ nhất, đó là dòng thông tin chuyên sâu, mang đậm tính phản biện, tính định hướng, thể hiện góc nhìn riêng, từ đó góp phần tạo nên công luận đúng đắn về các vấn đề trọng yếu diễn ra trong mọi mặt đời sống chính trị-kinh tế-xã hội, chủ động thông tin đúng định hướng, vừa góp phần tạo nên công luận đúng đắn.
Với trụ cột thông tin này, Báo xây dựng hàng loạt chuyên mục như Đối thoại với Công luận, Diễn đàn Công luận, Bạn đọc với Công luận, Góc nhìn… trên báo in Nhà báo và Công luận; các chuyên mục như Góc nhìn; Việt Nam- Kỷ nguyên vươn mình… trên báo điện tử congluan.vn… với sự tham gia viết bài của các cộng tác viên cũng như các cây bút lâu năm của báo được độc giả đánh giá cao. Trong đợt dịch Covid-19, Báo Nhà báo & Công luận đã được Cục Báo chí (Bộ Thông tin và Truyền thông nay là Cục Báo chí Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) đánh giá là một trong những tờ báo có sức lan tỏa lớn.
Tập thể PV, BTV, nhân viên Báo Nhà báo và Công luận
Tập thể PV, BTV, nhân viên Báo Nhà báo và Công luận
Thứ hai, đó là dòng thông tin vừa bám sát cập nhật vừa chuyên sâu, phân tích, làm rõ các diễn biến cũng như những xu hướng phát triển trong đời sống báo chí truyền thông trong nước và quốc tế cũng như các hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam.
Theo đó, báo Nhà báo & Công luận chú trọng xây dựng cũng như liên tục đổi mới, nâng cao chất lượng các chuyên trang, chuyên mục chuyên sâu về Hội Nhà báo Việt Nam cũng như đời sống báo chí truyền thông trong nước và quốc tế trên tất cả các ấn phẩm của Báo, được độc giả và đồng nghiệp đánh giá cao, thường xuyên quan tâm, theo dõi.
Cụ thể, trên báo giấy Nhà báo & Công luận, báo xây dựng các chuyên mục chuyên sâu về về báo chí truyền thông như Nghề báo, Hậu trường Nghề báo, Xa lộ Báo chí toàn cầu, Xa lộ Báo chí-Truyền thông… các chuyên mục về Hội Nhà báo Việt Nam và các Hội nhà báo địa phương, các Liên chi hội như Công tác Hội…
Trên báo điện tử congluan.vn, báo cũng xây dựng các chuyên mục chuyên sâu về báo chí trong nước và quốc tế cũng như hoạt động của Hội Nhà báo Việt Nam như Nghề báo, Báo chí-Truyền thông, Chống tin giả; Báo chí-Công nghệ, Công tác Hội,… với lượng tin bài lớn, liên tục cập nhật về mọi diễn biến trong đời sống báo chí truyền thông công nghệ trong nước và quốc tế.
Đặc biệt, để có thể làm tốt hơn nữa tôn chỉ mục đích hoạt động, báo còn thường xuyên tổ chức thực hiện các chuyên đề, các loạt bài đi sâu vào các vấn đề nghiệp vụ báo chí truyền thông và công tác Hội trên báo giấy Nhà báo & Công luận và báo điện tử congluan.vn được đồng nghiệp đánh giá cao và giành nhiều giải thưởng tại giải Báo chí quốc gia cũng như các giải báo chí khác.
Hướng đến đa dạng hóa nền tảng truyền tải thông tin
Trong sự phát triển chung của báo chí hiện đại, tòa soạn có sự thay đổi vận hành thế nào để duy trì và phát triển tờ báo trong xu thế phát triển báo chí hiện nay mà vẫn giữ nguyên được bản sắc?
Trong thời đại công nghệ như vũ bão hiện nay, các nghiên cứu đều khẳng định rằng nếu báo chí không đổi mới sáng tạo liên tục thì làm sao theo kịp với sự chuyển động của xã hội, làm sao nắm bắt và chinh phục được công chúng. Rõ ràng là, báo chí đang phải đối diện với những vấn đề có tính chất bước ngoặt buộc phải thay đổi, đổi mới sáng tạo mạnh mẽ để bảo đảm thế chủ động trong định hướng, dẫn dắt thông tin trước sự phát triển mạnh mẽ của truyền thông xã hội. Báo Nhà báo & Công luận không nằm ngoài quy luật ấy.
Nắm bắt tinh thần ấy, Báo Nhà báo & Công luận đang tiếp tục đổi mới toàn diện trên tất cả mọi mặt, từ nội dung đến đội ngũ, cho đến cơ chế thực hiện…để đưa tờ báo bước vào một thời kỳ phát triển mới. Thời gian tới, Báo Nhà báo & Công luận tiếp tục chủ trương đổi mới mạnh mẽ hơn nữa về nội dung và hình thức, đồng thời cũng nhận thức rất rõ rằng, để tiếp tục định vị được thương hiệu Nhà báo & Công luận trong biển thông tin rộng lớn hiện nay, nhiệm vụ tiên quyết và quan trọng nhất vẫn là phát huy và làm rõ hơn nữa bản sắc riêng biệt của tờ báo, một cơ quan báo chí vừa là tiếng nói dư luận đúng đắn vừa là Diễn đàn của giới báo chí.
Để làm được điều đó, Báo tiếp tục củng cố nâng cao hơn nữa chất lượng các chuyên mục “đinh” của báo, để thu hút độc giả cũng như đồng nghiệp với những bài viết mang tính định hướng dư luận đúng đắn, kiến tạo giải pháp với tinh thần xây dựng tích cực cũng như cổ vũ động viên các cơ quan báo chí và các nhà báo trong hoạt động nghiệp vụ, coi trọng việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các nhà báo. Đồng thời xây dựng đạo đức nghề nghiệp - nâng cao trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân của các nhà báo, cập nhật sâu rộng hơn nữa đời sống báo chí truyền thông quốc tế để giúp cho giới báo chí trong nước tham khảo học tập nâng cao trình độ nghề nghiệp.
Trang nhất Báo Nhà báo & Công luận.
Trang nhất Báo Nhà báo & Công luận.
Hiện nay công tác chuyển đổi số báo chí của Báo Nhà báo & Công luận được triển khai như thế nào?
Tới nay, tại Báo Nhà báo & Công luận, việc chuyển đổi số mạnh mẽ đã giúp nâng cao hiệu quả hoạt động, từ việc sản xuất nội dung cho tới chỉ đạo, điều hành đã được triển khai kịp thời, hiệu quả. Báo Nhà báo & Công luận đã được công nhận là một trong 10 cơ quan khối báo Trung ương đạt mức xuất sắc về độ trưởng thành chuyển đổi số báo chí năm 2024.
Cụ thể, toà soạn đã kết nối Internet băng rộng cáp quang; có kho lưu trữ dữ liệu chung để kết nối, chia sẻ và khai thác dữ liệu số; ứng dụng các phần mềm để nâng cao tốc độ biên tập, sản xuất tin, bài, dễ dàng tác nghiệp từ xa; hoạt động theo mô hình tòa soạn hội tụ, đa phương tiện.
Báo Nhà báo & Công luận chủ trương lấy việc nâng cao chất lượng nội dung và đa dạng hóa nền tảng truyền tải thông tin là yêu cầu hàng đầu.
Báo Nhà báo & Công luận ứng dụng phần mềm trực tuyến và các nền tảng công nghệ ảo hóa, điện toán đám mây giúp phóng viên, biên tập viên dễ dàng xử lý thông tin mọi lúc, mọi nơi; thực hiện phân phối nội dung báo chí trên các nền tảng số. Đồng thời áp dụng hệ thống quản trị nội dung (CMS) trong quá trình sản xuất, phân phối nội dung; hệ thống văn bản (trừ văn bản mật theo quy định) đều đang được thực hiện dưới dạng văn bản điện tử, phổ biến kịp thời tới toàn toà soạn qua hệ thống phần mềm Base…
Thời gian tới, như đã nói, để ổn định và tiếp tục đưa tờ báo phát triển, bảo đảm giữ vững và thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, Báo Nhà báo & Công luận chủ trương lấy việc nâng cao chất lượng nội dung và đa dạng hóa nền tảng truyền tải thông tin là yêu cầu hàng đầu.
Báo chủ trương tập trung vào việc xử lý thông tin theo hướng tập trung mạnh cho những nội dung chuyên sâu, mang tính đặc thù riêng biệt, phản ánh rõ tôn chỉ mục đích của tờ báo là các thông tin về các nhà báo, về hậu trường nghề báo, đồng thời với đó là những góc nhìn chuyên sâu, khái quát về các vấn đề nóng trong mọi mặt chính trị-kinh tế-xã hội.
Nguồn thông tin được sản xuất sẽ được thiết kế cho phù hợp với nhiều nền tảng khác nhau: báo in, báo điện tử, media, Facebook, Tiktok, YouTube… để có thể tiếp cận tới nhiều phân khúc độc giả khác nhau, từ đó đa dạng hóa, tìm kiếm các nguồn thu mới phù hợp với tôn chỉ mục đích của Báo.
Muốn đi xa phải “bền gốc rễ”
Trong sự cạnh tranh hiện nay của nhiều ấn phẩm báo chí, của mạng xã hội, tòa soạn gặp thách thức gì trong phát triển? Báo Nhà báo & Công luận đã có định hướng như thế nào về cách tác nghiệp cho phóng viên trước thực trạng này?
Làm bất cứ nghề nghiệp gì thì điều quan trọng đầu tiên mà cần có, đó là đạo đức nghề nghiệp. Đối với người cầm bút, việc cân nhắc trước sau đối với bất kỳ một thông tin gì là cần thiết; điều đó thể hiện trách nhiệm với thông tin, là biểu hiện đạo đức của người làm báo nhằm tránh những tác động tiêu cực đến xã hội.
Trong thời báo chí hiện đại, tin nóng, tin nhanh, tin độc... không phủ nhận là sự đòi hỏi “sống, chết” của từng tòa soạn. Tuy nhiên, cách xử lý thông tin của mỗi tờ báo sẽ khẳng định đẳng cấp của mình. Cũng chính những người làm báo sẽ tự phân loại mình. Mang tới cho độc giả những gì họ cần là nguyên tắc nghề nghiệp mà mỗi người làm báo phải nằm lòng. Nhưng điều đó không đồng nghĩa với việc tác nghiệp bằng mọi giá, giẫm đạp lên những quy chuẩn đạo đức về tình người. Đây cũng là kim chỉ nam mà Báo Nhà báo & Công luận đặt ra cho các phóng viên của mình trong quá trình, cách thức tác nghiệp.
Chuyên mục Đa phương tiện của Báo Nhà báo và Công luận.
Chuyên mục Đa phương tiện của Báo Nhà báo và Công luận.
Cụ thể, chúng tôi luôn định hướng cho phóng viên trước hết phải là một công dân có trách nhiệm, trách nhiệm với xã hội, với cộng đồng với đất nước. Từ sự ý thức về trách nhiệm sẽ giúp mỗi phóng viên luôn hiểu được rằng cần đưa tin đúng khách quan đúng sự thật, vì lợi ích chung. Đồng thời với đó, Ban Biên tập thường xuyên chỉ đạo Chi hội Báo Nhà báo & Công luận, các phòng ban chuyên môn về việc luôn tuân thủ nghiêm 10 điều quy định đạo đức người làm báo Việt Nam, chỉ được tác nghiệp trong khuôn khổ đã được Luật Báo chí quy định.
Xin đồng chí nhận định về nhân lực nghề báo và những thách thức với người làm báo nói chung và Báo Nhà báo & Công luận nói riêng trong xu thế phát triển báo chí hiện đại?
Quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ, làn sóng khoa học công nghệ và sự ra đời Nghị quyết 18-NQ/TW, đã, đang đã đặt ra yêu cầu kép đối với các cơ quan báo chí: trước hết là “gọn”, sau đó là “tinh”. Điều này đồng nghĩa với việc các cơ quan báo chí không chỉ cần giảm số lượng nhân sự mà còn phải sàng lọc, tinh gọn đội ngũ, loại bỏ những cá nhân và tổ chức không còn đáp ứng yêu cầu phát triển, nâng cao chất lượng đội ngũ phóng viên và nhà báo, nâng cao chất lượng cả về kỹ năng viết bài lẫn việc thích nghi, vận hành các công nghệ truyền thông mới.
Trong xu thế phát triển của báo chí hiện đại cũng như yêu cầu của Nghị quyết 18-NQ/TW, Báo Nhà báo & Công luận đã đang triển khai hoàn thiện việc sáp nhập đồng thời tiến hành tinh giảm, sàng lọc những nhân sự không đáp ứng được những yêu cầu nhiệm vụ của tòa soạn, đồng thời tiến hành phân công, phân nhiệm cũng như đào tạo, bồi dưỡng thêm cho đội ngũ nhân sự toàn tòa soạn không chỉ về kiến thức nghề nghiệp mà cả kiến thức công nghệ cũng như đạo đức nghề nghiệp. Muốn đi được xa thì phải về gần.
Tại Báo Nhà báo & Công luận, chúng tôi tâm niệm để có thể đi xa hơn, không bị tụt hậu trong dòng chảy báo chí hiện đại, càng cần phải làm bền cái gốc rễ cho mọi nhân sự trong tòa soạn, đó là kiến thức và đạo đức làm nghề.
Phóng viên: Xin cảm ơn nhà báo!
------------------
Ngày xuất bản: 6/6/2025
Chỉ đạo thực hiện: Kim Phương Bình
Tổ chức thực hiện: Hồng Vân
Thực hiện: Vương Hà
Trình bày: Đăng Nguyên
Ảnh: Báo Nhân Dân, Báo Nhà báo và Công luận