Dự Hội nghị Công an toàn quốc lần thứ 13 năm 1959, đồng chí Lê Duẩn chỉ đạo: "Công an là vũ khí sắc bén, là trụ cột của Đảng, Đảng giao cho Công an nhiệm vụ bảo vệ Đảng. Công an phải thấy Đảng giao vận mệnh của Đảng cho mình. Vì vậy, Đảng lựa chọn Công an trong những người trung thành nhất với Đảng, những người chỉ biết sống chết với Đảng, chỉ biết còn Đảng thì còn mình". Đồng chí Nguyễn Đình Lim - Trưởng Ty Công an Thái Nguyên giai đoạn 1948-1954, là điển hình về người cán bộ Công an tuyệt đối trung thành, đi theo bảo vệ Đảng như thế.
Người cận vệ một lòng đi theo bảo vệ Đảng
Đồng chí Nguyễn Đình Lim, tên thật là Nguyễn Tiến Thảo, sinh năm 1916, là con cụ Đàm Thi ở làng Đình Bảng, phường Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh. Căn nhà của nhiều thế hệ gia đình đồng chí ở số 18, ngõ 47, khu phố Thịnh Lăng đã được xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia, nơi nuôi giấu nhiều cán bộ lão thành của Đảng.
Tại đây, ngày 12/3/1945, cuộc họp của Thường vụ Trung ương mở rộng đã diễn ra. Tổng Bí thư Trường Chinh soạn thảo Chỉ thị “Nhật- Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”, tiến tới Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám. Đồng chí Nguyễn Đình Lim được Đảng chọn lựa vào đội ngũ những người cận vệ trung thành nhất bảo vệ Đảng.
Làng Đình Bảng xưa thuộc tổng Phù Lưu, huyện Đông Ngàn, phủ Từ Sơn, xứ Kinh Bắc, một ngôi làng cổ nằm ở vị trí giao thông thuận lợi sát Quốc lộ 1, cách Hà Nội và trung tâm Bắc Ninh đều khoảng 15 km, thuận lợi đi lại, nên Chính quyền thực dân - phong kiến khó kiểm soát. Năm 1939, trước sự đàn áp điên cuồng của địch, Đảng ta phải rút vào hoạt động bí mật và chọn nhà cụ Đàm Thi đặt trung tâm đầu não lãnh đạo cách mạng.
Đồng chí Nguyễn Đình Lim (đứng nghiêng, hàng đầu, bên trái) Khu ủy viên Khu tự trị Việt Bắc, Phó Chỉ huy trưởng công trường xây dựng Khu Gang thép Thái Nguyên chỉ đạo cán bộ, chiến sĩ bảo đảm an ninh, an toàn Khu Gang thép Thái Nguyên chứng kiến mẻ gang ra lò. (Ảnh chụp năm 1973, tư liệu gia đình cung cấp).
Đồng chí Nguyễn Đình Lim (đứng nghiêng, hàng đầu, bên trái) Khu ủy viên Khu tự trị Việt Bắc, Phó Chỉ huy trưởng công trường xây dựng Khu Gang thép Thái Nguyên chỉ đạo cán bộ, chiến sĩ bảo đảm an ninh, an toàn Khu Gang thép Thái Nguyên chứng kiến mẻ gang ra lò. (Ảnh chụp năm 1973, tư liệu gia đình cung cấp).
Cụ Đàm Thi sinh được 14 người con, 6 nam, 8 nữ và sống cùng mẹ đẻ là cụ bà Nguyễn Thị Hách (thường gọi là Tuân), con dâu Nguyễn Thị Bây (vợ đồng chí Nguyễn Đình Lim), cháu nội Nguyễn Tiến Xuân (con trai đồng chí Nguyễn Đình Lim). Gia đình ba thế hệ của cụ Đàm Thi sống gần gũi, được bà con xóm làng yêu mến, thường qua chơi nên mỗi ngày lượng khách ra vào nhiều, tiện cho các đồng chí cán bộ của Đảng hóa trang ra vào hoạt động.
Bản Lịch sử di tích cách mạng nhà cụ Đàm Thi có ghi: “Đầu năm 1939, đồng chí Phạm Văn Đồng, tức Kỳ Vân là cán bộ phụ trách địa phương phía bắc về thảo luận với đồng chí Nguyễn Đình Lim bàn bạc với gia đình để lấy gia đình đồng chí Lim làm cơ sở làm việc của cán bộ cách mạng và được gia đình đồng chí Lim nhất trí” giữ bí mật, cất giấu tài liệu cho cán bộ cách mạng. Đồng chí Lý (Hoàng Văn Thụ) trực tiếp đến nhận cơ sở này, nhận cụ bà Nguyễn Thị Hách là mẹ nuôi. Trong nhà cụ Đàm Thi lúc ấy thường xuyên có các đồng chí: Sự (Trường Chinh), Lý (Hoàng Văn Thụ), Tá (Hoàng Quốc Việt) ăn ở, làm việc.
Đồng chí Nguyễn Đình Lim thông minh, nhanh nhẹn, theo gương anh trai Nguyễn Trọng Tính - là cán bộ hoạt động cách mạng mà vượt qua nhiều khó khăn, thử thách trong giữ gìn tài liệu trước ánh mắt soi mói của kẻ thù. Đồng chí Trường Chinh đã tin tưởng, giao đồng chí Nguyễn Đình Lim phụ trách công tác tổ chức giao thông, liên lạc và bảo vệ.
Tháng 11/1940, Trung ương Đảng quyết định lấy nhà cụ Đàm Thi làm nơi tổ chức họp Hội nghị Trung ương lần thứ 7. Đồng chí Hoàng Văn Thụ giao đồng chí Nguyễn Đình Lim phụ trách công tác bảo vệ, đưa đón, phục vụ ăn uống, sinh hoạt cho các đồng chí đại biểu. Trong các ngày mùng 7 đến 9/11/1940, các cán bộ Trung ương Đảng đến hội họp an toàn.
Ngày 11/1/1941, đồng chí Nguyễn Đình Lim được giao nhiệm vụ đón một cán bộ của Đảng từ một cơ sở cách mạng ở gần cầu Đuống, Hà Nội nhưng khi đến nơi thì cơ sở đã bị lộ. Mật thám của địch phục kích, vây bắt, đưa Nguyễn Đình Lim về Sở Mật thám tra hỏi. Mặc dù, kẻ thù dùng mọi thủ đoạn tra tấn dã man, nhưng đồng chí một lòng kiên định, không phản bội xưng khai.
Thực dân Pháp không đủ chứng cứ kết án, tháng 5/1941, chúng đưa Nguyễn Đình Lim đi an trí ở Bắc Mê, Hà Giang. Đến tháng 6/1941, đồng chí bị đưa về giam giữ tại Trại Căng, Bá Vân, Thái Nguyên.
Năm tháng lao tù, đồng chí Nguyễn Đình Lim móc nối với tổ chức Đảng bên ngoài nhận chỉ đạo xây dựng tổ chức cơ sở Đảng trong trại. Tháng 9/1944, hết hạn an trí, đồng chí được thực dân đế quốc thả tự do. Trở về với gia đình, đồng chí Nguyễn Đình Lim chắp nối liên lạc với Xứ ủy, được giao nhiệm vụ bảo vệ An toàn khu, công tác kinh tế, tài chính của Tổng bộ Việt Minh cùng với các đồng chí Chu Đình Xương, Phạm Văn Tạo…
Ngày 6/12/1953, tại Tỉn Keo (Phú Đình, ATK Định Hóa, Thái Nguyên), Bác Hồ và Bộ Chính trị quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ. (Ảnh tư liệu)
Ngày 6/12/1953, tại Tỉn Keo (Phú Đình, ATK Định Hóa, Thái Nguyên), Bác Hồ và Bộ Chính trị quyết định mở chiến dịch Điện Biên Phủ. (Ảnh tư liệu)
Từ ngày 9 đến 12/3/1945, đồng chí Nguyễn Đình Lim được giao nhiệm vụ bảo vệ và tổ chức phục vụ Hội nghị mở rộng của Thường vụ Trung ương Đảng, có các đồng chí Trường Chinh, Lê Đức Thọ, Hoàng Quốc Việt, Nguyễn Lương Bằng, Lê Thanh Nghị, Nguyên Văn Trân…, đồng chí Trường Chinh soạn thảo Chỉ thị “Nhật- Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta”- kim chỉ nam cho mọi hành động của Đảng và Mặt trận Việt Minh suốt thời kỳ từ tháng 3 đến tháng 8/1945, quyết định thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Thời gian này, nhân cơ hội Nhật- Pháp bắn nhau, các cán bộ lão thành của Đảng bị giam cầm ở các nhà tù Hỏa Lò, Sơn La, Chợ Chu, Nghĩa Lộ, như Tô Quang Đẩu, Vương Thừa Vũ, Lê Quốc Thân, Lê Nhân, Nguyễn Công Thành, Vũ Lin… đã vượt ngục, tìm đến gia đình cụ Đàm Thi, gặp đồng chí Nguyễn Đình Lim để liên lạc với tổ chức và nhận công tác.
Ngày 19/8/1945, Cách mạng Tháng Tám thành công. Với lòng tuyệt đối trung thành, kinh nghiệm tổ chức bảo vệ hoạt động của Đảng, đồng chí Nguyễn Đình Lim được Đảng giao nhiệm vụ Trưởng Ty Liêm phóng Hà Đông.
Đồng chí Nguyễn Đình Lim
Trưởng Ty Công an Thái Nguyên giai đoạn 1948-1954, là điển hình về người cán bộ Công an tuyệt đối trung thành, đi theo bảo vệ Đảng.
Nỗ lực bảo vệ An toàn khu kháng chiến
Ngày 19/12/1946, toàn quốc kháng chiến bùng nổ. Đang là Trưởng Ty Liêm phóng Hà Đồng, Nguyễn Đình Lim được Đảng chọn, giao phụ trách tuyến đường bảo đảm di chuyển an toàn cơ quan Trung ương từ Hà Nội lên Việt Bắc và giữ trọng trách là Phó Giám đốc Nha Công an Việt Nam, Trưởng Ty Công an Thái Nguyên.
Dưới sự lãnh đạo của đồng chí Nguyễn Đình Lim, lực lượng Công an Thái Nguyên không ngừng lớn mạnh. Đồng chí lựa chọn nhiều cán bộ địa phương trải qua thực tiễn công tác bảo vệ Đảng vào ngành công an và cử đi học các lớp nghiệp vụ của Nha Công an Trung ương, Công an liên khu Việt Bắc, kịp thời bổ sung nguồn cán bộ bảo vệ An toàn khu kháng chiến.
Tháng 10/1952, nhận được báo cáo từ Công an Định Hóa về tổ chức phản động “Đảng Hòa Bình” do Hà Đức Thượng cầm đầu, hoạt động trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Chợ Đồn, Chợ Rã, Chợ Chu, đồng chí Nguyễn Đình Lim đã chỉ đạo lực lượng Bảo vệ chính trị hướng dẫn Công an Định Hóa triển khai công tác đấu tranh.
Ngày 28/12/1952, Ty Công an tổ chức bắt giữ 3 đối tượng tổ chức “Đảng Hòa Bình”, đều có nguồn gốc là công chức tha hóa, tham ô bị cách chức, cho ra khỏi biên chế, thù hận với chế độ mà tham gia hội nhóm phản động.
Ảnh các lãnh đạo Đảng thời kỳ tiền khởi nghĩa lưu giữ trong nhà đồng chí Nguyễn Đình Lim tại Di tích lịch sử cách mạng nhà cụ Đàm Thi. (Ảnh tư liệu chụp lại)
Ảnh các lãnh đạo Đảng thời kỳ tiền khởi nghĩa lưu giữ trong nhà đồng chí Nguyễn Đình Lim tại Di tích lịch sử cách mạng nhà cụ Đàm Thi. (Ảnh tư liệu chụp lại)
Từ đầu mối này, đồng chí Nguyễn Đình Lim chỉ đạo điều tra. Đêm 27, rạng sáng ngày 28/1/1953, các lực lượng Công an, Quân đội và nhân dân bí mật vây bắt 6 tên trong các điểm trú ngụ của “Đảng Hòa Bình”, thu giữ toàn bộ tang vật, phá tan âm mưu đốt kho thóc, nguồn tiếp viện từ An toàn khu kháng chiến lên mặt trận Điện Biên Phủ; giải cứu số phạm nhân vi phạm pháp luật bị giam giữ; ám sát 6 cán bộ Ủy ban kháng chiến hành chính Định Hóa.
Lần theo dấu vết, ngày 28/2/1953, lực lượng Trinh sát Ty Công an Thái Nguyên bắt đối tượng cầm đầu Hà Đức Thượng khi y trốn lẩn trốn ở quê cũ Thanh Mai. Toàn bộ tổ chức “Đảng Hòa Bình” với 69 người đã bị xử lý.
Cùng với đấu tranh chống phản động, đồng chí Nguyễn Đình Lim chỉ đạo lực lượng Ty Công an chủ động phòng, chống gián điệp biệt kích xâm nhập phá hoại. Đó là vào tháng 8/1952, Gián điệp biệt kích hỗn hợp nhảy dù của Pháp xâm nhập địa bàn Đồng Văn, Hà Giang, lần theo các triền núi đến bắt liên lạc với phản động nằm vùng ở khu vực Chợ Rã lôi kéo, cưỡng ép quần chúng, gây phỉ ở các xã Giáo Hiệu, Cao Thượng, Bành Thạch, gây hoang mang tâm lý đồng bào dân tộc thiểu số ở Thái Nguyên.
Quán triệt chỉ đạo của Khu ủy Việt Bắc, đồng chí Nguyễn Đình Lim tổ chức “Đoàn công tác tiễu phỉ”, vận động quần chúng đồng bào dân tộc thiểu số truy bắt biệt kích lẩn trốn.
Cuộc tiễu phỉ từ tháng 7/1953 đến tháng 8/1954 đã làm cho đồng bào hiểu được chính sách khoan hồng của Chính phủ đối với những người lầm đường đầu thú. Đến cuối năm 1953, vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở Thái Nguyên đã ổn định, để tập trung chuẩn bị các điều kiện thuận lợi cho quân dân ta dốc toàn bộ nhân tài, vật lực cho mặt trận Điện Biên Phủ.
Ngày 6/12/1953, tại đồi Tỉn Keo, An toàn khu Định Hóa, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng họp, thông qua kế hoạch tấn công chiến lược Đông Xuân 1953-1954. Nhiều sắc lệnh quan trọng của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được ký ban hành tại đây...
Phối hợp cùng các lực lượng, đồng chí Nguyễn Đình Lim chỉ đạo cán bộ Ty Công an đến các địa bàn trọng điểm ngày đêm bám, nắm địa bàn, tuyên truyền vận động quần chúng về âm mưu, thủ đoạn, hoạt động phá hoại của địch; phổ biến kỹ năng phòng tránh máy bay, biệt kích, do thám, chỉ điểm, các nơi hành quân, dồn trú để đồng bào chủ động tham gia vào cuộc kháng chiến toàn dân, toàn diện của dân tộc. Đồng thời, phối hợp với lực lượng Quân đội tăng cường tuần tra canh gác, bảo vệ tuyệt đối an toàn Cơ quan đầu não kháng chiến, đơn vị quân đội đóng quân; tuyến đường vận tải hàng hóa, phương tiện ra hỏa tuyến, góp phần làm nên Chiến thắng Điện Biên Phủ.
“Chỉ biết còn Đảng thì còn mình”
Tiếp nối truyền thống gia đình, từ những ngày đầu tham gia nuôi giấu cán bộ lão thành của Đảng trong nếp nhà dòng họ Nguyễn Tiến ở Đình Bảng, Bắc Ninh, đồng chí Nguyễn Đình Lim được Đảng giáo dục, rèn luyện, đến khi trưởng thành là Trưởng Ty Công an trên mảnh đất thủ đô gió ngàn kháng chiến, ông luôn là người cận vệ được Đảng chọn, là tấm gương sáng về người cán bộ công an tuyệt đối trung thành, một lòng đi bất cứ nơi đâu, làm bất cứ nhiệm vụ gì khi Đảng, Nhà nước và nhân dân cần đến.
Đồng chí Nguyễn Đình Lim (ngoài cùng, bên trái), đồng chí Hoàng Quốc Việt, trước khi Đại tướng Văn Tiến Dũng (ngoài cùng, bên phải) vào chỉ huy chiến dịch giải phóng miền nam (Ảnh chụp năm 1974).
Đồng chí Nguyễn Đình Lim (ngoài cùng, bên trái), đồng chí Hoàng Quốc Việt, trước khi Đại tướng Văn Tiến Dũng (ngoài cùng, bên phải) vào chỉ huy chiến dịch giải phóng miền nam (Ảnh chụp năm 1974).
Sau năm 1954, miền bắc xây dựng và phát triển kinh tế đi lên chủ nghĩa xã hội, đồng chí Nguyễn Đình Lim được giao nhiệm vụ bảo đảm an ninh, an toàn vùng kinh tế Than Quảng Ninh, là Trưởng Ty Công an Hải Ninh (1954-1959).
Tháng 1/1959, ông là Khu ủy viên Khu tự trị Việt Bắc, Phó Chỉ huy trưởng công trường xây dựng Khu Gang thép Thái Nguyên. Dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào, ông luôn sẵn sàng hy sinh bản thân vì nhiệm vụ Đảng giao, hoàn thành chức trách bảo vệ Đảng trong thời chiến, thời bình, trong xây dựng và phát triển kinh tế. Ông nghỉ hưu và mất tại quê nhà Đình Bảng, Từ Sơn vào năm 1985, hưởng thọ 69 tuổi.
Phẩm chất tuyệt đối trung thành, một lòng đi theo, bảo vệ Đảng của đồng chí Nguyễn Đình Lim là tấm gương sáng cho cán bộ, chiến sĩ Công an nhân dân hôm nay học tập, noi theo.
Từ ngày 9 đến 12/3/1945, đồng chí Nguyễn Đình Lim được giao nhiệm vụ bảo vệ và tổ chức phục vụ Hội nghị mở rộng của Thường vụ Trung ương Đảng, có các đồng chí Trường Chinh, Lê Đức Thọ, Hoàng Quốc Việt, Nguyễn Lương Bằng, Lê Thanh Nghị, Nguyên Văn Trân…,
Bút tích chứng nhận của đồng chí Hoàng Quốc Việt ngày 22/1/1978, về gia đình đồng chí Nguyễn Đình Lim có công đóng góp vào sự nghiệp cách mạng, (Ảnh tư liệu gia đình).
Bút tích chứng nhận của đồng chí Hoàng Quốc Việt ngày 22/1/1978, về gia đình đồng chí Nguyễn Đình Lim có công đóng góp vào sự nghiệp cách mạng, (Ảnh tư liệu gia đình).
Ngày xuất bản: 7/2025
Tổ chức sản xuất: HỒNG MINH
Nội dung: ĐOÀN ĐỨC PHƯƠNG
Trình bày, tư liệu: ĐĂNG NGUYÊN, NGÂN ANH