Nhận thức về chuyển đổi xanh và tiêu chuẩn ESG của Việt Nam còn hạn chế, rất chậm so với quốc tế. Đây là thách thức của các doanh nghiệp Việt Nam trên con đường hiện thực hóa mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Giải pháp tự động hóa kiểm kê khí nhà kính VertZéro "make in Vietnam" do Tập đoàn FPT phát triển có thể giúp doanh nghiệp giải bài toán này bằng cách xác định ranh giới, và đo lường mức độ phát thải; bóc tách phát thải đa chiều và truy cập vào hệ số phát thải toàn cầu.
“Xanh” không chỉ là lựa chọn – đó là chiến lược dẫn đầu
Trong bối cảnh các thị trường xuất khẩu lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản siết chặt yêu cầu về phát triển bền vững và giảm phát thải trong chuỗi cung ứng, doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước ngã rẽ sống còn. Những tiêu chuẩn ESG (Môi trường (Environmental), Xã hội (Social) và Quản trị (Governance)) không còn là khuyến nghị, mà đã trở thành “giấy thông hành” để bước vào sân chơi toàn cầu.
Chủ động dẫn đầu làn sóng xanh hóa sản xuất, Tập đoàn Trần Đức - một trong những doanh nghiệp đầu ngành về sản xuất - kiến trúc và xây dựng Việt Nam với bước đi đầu tiên là việc kiểm kê khí nhà kính và giảm phát thải, dựa trên sự đồng hành cùng FPT. Cam kết này không chỉ giúp Trần Đức đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế mà còn mở ra cơ hội tiếp cận thị trường toàn cầu, dẫn đầu xu hướng kinh doanh bền vững.
Đại diện Trần Đức và FPT IS ký kết hợp tác triển khai dự án giải pháp kiểm kê khí nhà kính.
Đại diện Trần Đức và FPT IS ký kết hợp tác triển khai dự án giải pháp kiểm kê khí nhà kính.
Là doanh nghiệp công nghệ hàng đầu Việt Nam trong lĩnh vực thực hành ESG, khi nhận đề bài của Tập đoàn Trần Đức, FPT đã tư vấn và xây dựng kế hoạch triển khai giải pháp VertZéro trong toàn bộ hoạt động sản xuất và kinh doanh bám sát mục tiêu doanh nghiệp đề ra.
Ông Trần Đăng Hòa, Chủ tịch FPT IS.
Ông Trần Đăng Hòa, Chủ tịch FPT IS.
Ba mục tiêu được Tập đoàn Trần Đức đặt ra gồm đo được hiệu quả tiết kiệm điện của nhà Modulux trên nhiều thị trường khác nhau; đo lường phát thải toàn diện cả ba phạm vi và ứng dụng các giải pháp bù trừ carbon và mục tiêu cuối cùng là cùng Trần Đức tiên phong đạt được nhà máy NetZero trong ngành.
Ông Phạm Tuân, Giám đốc sản phẩm VertZéro cho biết, bằng giải pháp VertZéro, Tập đoàn Trần Đức cũng như nhiều doanh nghiệp khác có thể xác định ranh giới, và đo lường mức độ phát thải theo phạm vi 1,2,3; bóc tách phát thải đa chiều và truy cập vào hơn 80.000 hệ số phát thải toàn cầu. Theo đó, doanh nghiệp có căn cứ theo dõi phát thải thực tế, giảm thiểu và kiểm soát mức độ sai sót xuống thấp nhất có thể và xây dựng chiến lược phát triển bền vững.
VertZéro hỗ trợ tổ chức đo lường, giảm thải, tạo báo cáo và tự động hóa quy trình kiểm kê khí nhà kính.
VertZéro hỗ trợ tổ chức đo lường, giảm thải, tạo báo cáo và tự động hóa quy trình kiểm kê khí nhà kính.
FPT là một trong những đơn vị tiên phong trong đưa giải pháp công nghệ trong lĩnh vực kiểm kê khí nhà kính và hỗ trợ chuyển đổi xanh theo tiêu chuẩn ESG quốc tế về Việt Nam. VertZéro không chỉ giúp doanh nghiệp Việt Nam tuân thủ các quy định môi trường trong nước mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.
Hợp tác giữa Trần Đức và FPT IS hướng mục tiêu thúc đẩy Net Zero trong ngành Sản xuất, Kiến trúc & Xây dựng.
Hợp tác giữa Trần Đức và FPT IS hướng mục tiêu thúc đẩy Net Zero trong ngành Sản xuất, Kiến trúc & Xây dựng.
Giải pháp hướng tới mục tiêu đồng hành cùng Chính phủ, doanh nghiệp thực hiện mục tiêu Net Zero 2050 và cam kết tiên phong ở Việt Nam trong các hoạt động nhằm giảm tác động phát thải khí nhà kính đạt Net Zero vào năm 2040. Các cam kết phát triển bền vững của FPT được thể hiện qua 4 khía cạnh trọng yếu: Quản trị xuất sắc, môi trường làm việc đẳng cấp và hạnh phúc, hoạt động môi trường xanh và vì sự phát triển của cộng đồng.
1. Xác định ranh giới tổ chức và nguồn phát thải
2. Thu thập dữ liệu hoạt động
3. Chọn hệ số phát thải, tính toán lượng phát thải cho từng nguồn (nhiên liệu, điện, mua sắm...)
4. Báo cáo kết quả
5. Xác định và đề ra mục tiêu giảm phát thải.
Ông Phạm Tuân cho biết, VertZéro của FPT được phát triển dựa trên các tiêu chuẩn quốc tế như GHG Protocol, ISO 14064-1:2011, và Nghị định 06/2022/NĐ-CP của Chính phủ Việt Nam. Giải pháp này cung cấp hơn 90.000 hệ số phát thải, phục vụ doanh nghiệp tại 190 quốc gia, và hợp tác với hơn 30 đối tác trong hệ sinh thái chuyển đổi xanh toàn cầu. Điều này giúp doanh nghiệp dễ dàng và nhanh chóng tiếp cận thông tin phát thải từ chuỗi cung ứng của mình.
Giải pháp tự động hóa kiểm kê khí nhà kính VertZéro giúp doanh nghiệp đo lường mức độ phát thải, lên kế hoạch giảm thải hướng đến Net Zero.
Giải pháp tự động hóa kiểm kê khí nhà kính VertZéro giúp doanh nghiệp đo lường mức độ phát thải, lên kế hoạch giảm thải hướng đến Net Zero.
VertZéro hỗ trợ doanh nghiệp trong việc kiểm kê khí nhà kính theo ba phạm vi (Scope 1, 2, 3), kết nối và đồng bộ dữ liệu từ nhiều quốc gia, xây dựng hệ số phát thải chuẩn, tùy biến từng khu vực. Giải pháp này giúp tối ưu hóa 80% quy trình báo cáo và hơn 120 giải pháp giảm phát thải đạt chuẩn quốc tế như SBTi và MACC.
Ngoài ra, FPT đã hợp tác với các doanh nghiệp chuyển đổi xanh hàng đầu như Zeroboard của Nhật Bản để liên kết dữ liệu GHG giữa các công ty người dùng hiệu quả và thuận tiện hơn. Việc này giúp việc liên kết dữ liệu GHG giữa các công ty trong chuỗi cung ứng trở nên dễ dàng, từ đó giúp doanh nghiệp dễ dàng và nhanh chóng tiếp cận thông tin phát thải từ chuỗi cung ứng của mình.
VertZéro đang hỗ trợ nhiều doanh nghiệp trên hành trình chuyển đổi xanh.
VertZéro đang hỗ trợ nhiều doanh nghiệp trên hành trình chuyển đổi xanh.
“VertZéro đóng góp trực tiếp vào trong chiến lược dài hạn hướng tới việc Net Zero trong chính FPT cũng như song hành cùng các doanh nghiệp thực hiện kiểm kê khí nhà kính theo yêu cầu toàn cầu thông qua việc nâng cao, hoàn thiện tính năng giải pháp: Thu thập dữ liệu tác động môi trường, bảo đảm “đúng, đủ, sạch, sống” theo chỉ đạo chung của Chính Phủ; góp phần xây dựng cơ sở dữ liệu cho chương trình “Phân bổ hạn ngạch khí nhà kính theo ngành”, làm tiền đề vững chắc cho vận hành sàn tín chỉ carbon năm 2028; theo dõi, kiểm soát, lên kế hoạch quản trị khí nhà kính và chiến lược giảm phát thải đối với từng doanh nghiệp”, Giám đốc Sản phẩm VertZéro chia sẻ.
Đơn vị đang hợp tác cùng các đối tác quốc tế như: Nền tảng tín chỉ Carbon Nhật Bản (Carbon EX), Công ty phát triển nông nghiệp định hướng khử carbon tại Nhật Bản (Faeger)... và nhiều chuyên gia am hiểu bài toán ESG từ Đức, Nhật Bản… để cung cấp lộ trình và giải pháp chuyển đổi xanh phù hợp cho doanh nghiệp.
Công nghệ và AI giúp tự động hóa kiểm kê như “may đo” cho từng ngành
Để có được bộ giải pháp hiệu quả cho từng doanh nghiệp, là doanh nghiệp tiên phong, FPT cũng gặp không ít thách thức.
Theo ông Phạm Tuân, đặc thù mỗi ngành nghề, tiêu chuẩn quy định liên quan rất phức tạp. Để tính toán khí nhà kính, đội ngũ nhân sự FPT cần phải hiểu quy trình sản xuất của từng ngành nghề khác nhau. Thí dụ như ngành thép, xi măng, nông nghiệp, hóa chất có quy trình, nguồn phát thải khác nhau hoàn toàn. Ngân hàng thì lại có tiêu chuẩn PCAF, phát thải trên các khoản vay, đầu tư. Nếu không am hiểu không thể làm được sản phẩm và không thể đi cùng với doanh nghiệp.
Ông Phạm Tuân, đồng sáng lập giải pháp VertZéro, FPT IS, chia sẻ sáng kiến giúp doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi xanh.
Ông Phạm Tuân, đồng sáng lập giải pháp VertZéro, FPT IS, chia sẻ sáng kiến giúp doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi xanh.
Và để thực hành ESG hiệu quả, sự sẵn có của dữ liệu rất quan trọng, nhưng điều này nhiều doanh nghiệp còn bỏ ngỏ. Các doanh nghiệp đa phần chỉ số hóa các dữ liệu tài chính. Dữ liệu dùng để tính toán tác động môi trường là dữ liệu phi tài chính và chưa hề có tiền lệ phải sưu tập (thí dụ: số lít xăng, kwh điện, khoảng cách di chuyển từ nhà đến công ty).
Để tính toán đúng, đủ và chính xác tác động môi trường, thông thường, dữ liệu sẽ đến từ nhiều xưởng sản xuất khác nhau, nhiều tòa nhà bao gồm đặc thù của tòa nhà đó. Thí dụ, một doanh nghiệp bán lẻ có 3.000 chi nhánh, thì 3.000 chi nhánh sẽ phải thu thập dữ liệu xăng, điện, nước, bình chữa cháy, điện, môi chất lạnh HFC, hệ thống xử lý nước thải…
Góc văn phòng trong Khu CNTT tập trung FPT Complex của FPT tại Đà Nẵng. FPT Complex có quy mô 59.000 m2 cung cấp chỗ làm việc cho 10.000 nhân sự.
Góc văn phòng trong Khu CNTT tập trung FPT Complex của FPT tại Đà Nẵng. FPT Complex có quy mô 59.000 m2 cung cấp chỗ làm việc cho 10.000 nhân sự.
Vì đo lường carbon là việc mới, các phòng ban như kế toán, sản xuất, nhân sự, xuất khẩu, nhập khẩu, mua hàng… đều nắm giữ một phần dữ liệu quan trọng. Chính vì các thông tin cần thiết đều rất nhạy cảm, đôi khi phòng ban ESG sẽ gặp khó khăn trong việc tìm kiếm sự hợp tác của các bên liên quan cũng như tính đầy đủ của dữ liệu.
Để giải quyết những bài toán này, tự động hóa và phân tích dữ liệu ESG một cách tối ưu, các tính năng AI tích hợp trong VertZéro đã giúp các doanh nghiệm giảm sai sót trong khâu thu thập và nhập dữ liệu.
Đối với doanh nghiệp có nhiều chi nhánh (thí dụ ngành bán lẻ), nơi tỷ lệ thay đổi nhân sự (turn-over) cao, việc bảo đảm quy trình quản lý khí nhà kính được triển khai nhất quan và đúng cách là một thách thức lớn. Vì vậy, VertZéro ứng dụng OCR/nhận diện nội dung trong hóa đơn, giảm thiểu sai sót từ việc nhập liệu thủ công.
Sau khi tính toán xong khí nhà kính, doanh nghiệp thường phải xây dựng nhiều loại báo cáo theo các quy định và tiêu chuẩn khác nhau như Nghị định 06, theo GRI, TCFD, CDP… Mỗi tổ chức lại yêu cầu định dạng và biểu mẫu riêng, khiến việc tổng hợp và biên soạn báo cáo trở nên phức tạp và tốn nhiều thời gian. Để giải quyết bài toán này, FPT sử dụng Generative AI (AI tạo sinh) để tự động tạo lập báo cáo văn bản phù hợp với các quy định hiện hành, giảm thời gian và chi phí.
Ngoài ra, VertZéro có thể tùy biến theo từng ngành nghề khác nhau. Trong tài chính, tín dụng xanh trở thành chiến lược trọng tâm của nhiều ngân hàng, tính năng PCAF của ứng dụng sẽ hỗ trợ ngân hàng và các tổ chức tài chính tính toán phát thải cho vay; thiết kế chương trình khoản vay xanh, khoản vay bền vững, khoản vay liên kết bền vững.
VertZéro song hành cùng doanh nghiệp sản xuất thích ứng với các yêu cầu và tiêu chuẩn xuất khẩu xanh. Giải pháp cho phép bóc tách phát thải theo từng quy trình sản xuất; tính toán cường độ phát thải theo từng đơn vị sản phẩm. Công nghệ này cũng cung cấp nền tảng tương tác trực tiếp với nhà cung cấp, rút ngắn thời gian trap đổi vào việc gửi email thủ công.
Theo chiến lược tập đoàn, FPT kiên trì theo đuổi chiến lược sử dụng AI trong ứng dụng này để mọi thứ trở nên đơn giản hơn. Theo đó, phần mềm sẽ tích hợp tính năng AI Chatbot nhằm hỗ trợ người dùng tra cứu và giải đáp các thông tin liên quan đến kiểm kê khí nhà kính cùng các yêu cầu báo cáo theo quy định hiện hành. Từ đó giúp doanh nghiệp giải bài toán thiếu hụt nhân sự trong lĩnh vực này.
Không dừng lại ở đó, phần mềm còn tích hợp AI Agent - một trợ lý ảo thông minh hỗ trợ người dùng trong quá trình vận hành hệ thống. AI Agent có thể thực hiện các tác vụ như nhập liệu, kiểm tra tính hợp lệ dữ liệu và đặc biệt là tự động soạn thảo báo cáo, góp phần tối ưu nguồn lực và nâng cao hiệu quả vận hành cho doanh nghiệp.
Đánh thức doanh nghiệp Việt thực hành chuẩn ESG
Hiện Chính phủ đã chính thức lồng ghép các yếu tố ESG, phát triển bền vững và kinh tế tuần hoàn vào Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh. Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh (HOSE) khuyến khích công bố báo cáo bền vững từ năm 2016. Các tổ chức như IFC, UNDP, ADB... tài trợ và tập huấn về ESG cho doanh nghiệp Việt.
Doanh nghiệp Việt Nam hiện nay nhìn chung đã bắt đầu nhận thức rõ hơn về vai trò của ESG, nhưng mức độ hiểu và triển khai vẫn còn hạn chế và không đồng đều giữa các nhóm doanh nghiệp. Ở Việt Nam hiện tại, chỉ có khoảng 20 doanh nghiệp đầu ngành công bố báo cáo ESG và họ đều thuộc các ngành khác nhau và khuôn khổ báo cáo ESG mà các doanh nghiệp công bố cũng không hoàn toàn giống nhau, có doanh nghiệp theo GRI, nhưng doanh nghiệp lại theo CDP hoặc TCFD.
Ông Nguyễn Việt Long, Phó Tổng Giám đốc Tư vấn tại Ernst & Young Việt Nam (EY Việt Nam) chia sẻ về yêu cầu chuyển đổi xanh.
Ông Nguyễn Việt Long, Phó Tổng Giám đốc Tư vấn tại Ernst & Young Việt Nam (EY Việt Nam) chia sẻ về yêu cầu chuyển đổi xanh.
Đã có rất nhiều nghiên cứu chỉ ra lợi ích của tích hợp ESG vào bài toán tài chính doanh nghiệp và thu về lợi ích dài hạn. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp lớn như Vingroup, Vinamilk, Masan, FPT, Thaco, Sabeco, Hòa Phát, BSR... đã bắt đầu lồng ghép ESG hoặc phát triển bền vững vào chiến lược. Trong chiến lược phát triển, những doanh nghiệp này đều hiểu ESG là chỉ số giúp họ có thêm uy tín với đối tác quốc tế, tuân thủ các yêu cầu của thị trường xuất khẩu (đặc biệt là EU, Mỹ) và tăng khả năng tiếp cận vốn.
Ông Dennis Quennet, Giám Đốc phát triển Kinh tế Bền vững tại GIZ Vietnam, trình bày tại hội thảo.
Ông Dennis Quennet, Giám Đốc phát triển Kinh tế Bền vững tại GIZ Vietnam, trình bày tại hội thảo.
Tuy nhiên, với các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs) vẫn đứng ngoài cuộc vì không muốn bỏ ra khoản lớn đầu tư và họ coi đó là sân chơi của các doanh nghiệp lớn. Điều quan trọng nhất, là những doanh nghiệp này chưa thấy ngay giá trị kinh tế của ESG nên chưa ưu tiên đầu tư. Thực tế, ESG không phải là chi phí mà là một khoản đầu tư chiến lược, mang lại lợi ích lâu dài và giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh trong thị trường toàn cầu.
Bên cạnh đó, Việt Nam chưa có bộ tiêu chuẩn ESG quốc gia cụ thể, khiến nhiều doanh nghiệp lúng túng khi triển khai; kệ thống đo lường, báo cáo và giám sát vẫn còn sơ khai.
Triển khai ESG (Environmental – Môi trường, Social – Xã hội, Governance – Quản trị) tại Việt Nam đang trở thành xu hướng bắt buộc đối với doanh nghiệp trong bối cảnh toàn cầu hóa và yêu cầu phát triển bền vững. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức lớn vì lượng dữ liệu cần xử lý quá lớn và phức tạp trong quá trình triển khai. Nếu không “thức tỉnh” và có chiến lược hành động sớm, nhiều doanh nghiệp sẽ mất cơ hội thu hút vốn đầu tư và khẳng định uy tín với thị trường thế giới.
Theo ông Phạm Tuân, thế giới có hai tiêu chuẩn kế toán chính, GAAP và IFRS nhưng chỉ có một phương pháp làm tính toán carbon duy nhất. Nếu thành công ở Việt Nam, VertZéro hoàn toàn có thể chinh phục thị trường nước ngoài. “Giải pháp có thể phục vụ nhu cầu của doanh nghiệp trong nước và toàn cầu bởi khả năng đáp ứng toàn diện các bộ tiêu chí”, ông Tuân bày tỏ.
Để đồng hành cùng các doanh nghiệp Việt, FPT đang làm việc cùng các đối tác triển khai phần mềm, mở rộng mạng lưới đại lý; hợp tác cùng ngân hàng để giải ngân khoản vay xanh đồng thời bán chéo sản phẩm thông qua tập khách hàng hiện hữu của FPT. Giải pháp công nghệ của FPT đưa ra trong sản phẩm VertZéro không chỉ là những cam kết về trách nhiệm và đạo đức của các doanh nghiệp mà còn đóng vai trò tích cực làm cho thế giới mà chúng ta đang sống và làm việc sẽ bền vững, thịnh vượng và hạnh phúc hơn.
Ngày xuất bản: 24/6/2025
Tổ chức sản xuất Trường Sơn
Nội dung: Thảo Lê, Thiên Lam
Trình bày: Dương Thịnh
Ảnh: fpt-is.com, internet