Logistics hay còn gọi là hệ thống vận chuyển và quản lý hàng hóa – là một trong những ngành dịch vụ tăng trưởng nhanh và ổn định nhất tại Việt Nam, có đóng góp quan trọng trong cơ cấu tổng thể nền kinh tế đất nước.
Trong bối cảnh kinh tế thế giới đang đối mặt với nhiều bất ổn, Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công thương cho rằng “Logistics xanh sẽ trở thành "chìa khóa chiến lược", giúp ứng phó với biến động, xây dựng năng lực cạnh tranh lâu dài và phát triển bền vững”.
Logistics Việt Nam đang bước những bước chuyển mình đầu tiên trong hành trình “xanh hóa” như thế nào? Và tiến tới trở thành “mắt xích xanh” trong chuỗi cung ứng toàn cầu ra sao? Đây là những nội dung được đề cập đến tại cuộc trao đổi giữa Phóng viên Báo Nhân Dân và Ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương.
Bến tàu Cảng Đà Nẵng.
Bến tàu Cảng Đà Nẵng.
Việt Nam - Điểm đến hấp dẫn cho các hoạt động logistics
Phóng viên:
Trước hết, xin ông chia sẻ với độc giả báo Nhân Dân về bức tranh toàn cảnh của Logistics Việt Nam?
Ông Trần Thanh Hải
Theo Báo cáo của Ngân hàng Thế giới công bố năm 2023, Việt Nam đứng vị trí thứ 43 trong bảng xếp hạng chỉ số hiệu quả logistics (LPI - Logistics Performance Index), thuộc Top 5 ASEAN sau Singapore, Malaysia, Thái Lan và cùng vị trí với Philippines.Tốc độ tăng trưởng logistics Việt Nam bình quân hàng năm từ 14-16%, đóng góp quan trọng trong việc đưa tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam năm 2024 lên 786,29 tỷ USD.
Dịch vụ logistics Việt Nam không chỉ góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế của đất nước mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo lập mạng lưới vận chuyển hiệu quả, kết nối thương mại trong nước với các thị trường quốc tế.
Với vị trí địa chính trị đặc biệt nằm trong khu vực phát triển năng động của thế giới, nơi luồng hàng tập trung giao lưu mạnh, cùng với sự hội nhập ngày càng sâu rộng với nền kinh tế toàn cầu, tốc độ tăng trưởng xuất nhập khẩu và thương mại điện tử luôn ở mức hai con số, Việt Nam đang trở thành điểm đến hấp dẫn cho các hoạt động logistics trong khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.
Tuy nhiên, hoạt động phát triển logistics Việt Nam vẫn còn tồn tại không ít hạn chế: chi phí logistics của Việt Nam vẫn còn ở mức cao; việc đẩy mạnh liên kết giữa các doanh nghiệp logistics với nhau, giữa doanh nghiệp logistics và doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu còn yếu, chưa hình hình thành được mạng lưới các doanh nghiệp logistics Việt Nam có quy mô lớn, có năng lực dẫn dắt thị trường, thúc đẩy ngành logistics phát triển; chuyển đổi số trong logistics đang ở giai đoạn đầu; thiếu nhân lực chất lượng cao, ...
Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương
Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương
Theo Báo cáo của Ngân hàng Thế giới công bố năm 2023, Việt Nam đứng vị trí thứ 43 trong bảng xếp hạng chỉ số hiệu quả logistics (LPI - Logistics Performance Index), thuộc Top 5 ASEAN sau Singapore, Malaysia, Thái Lan và cùng vị trí với Philippines.
Tốc độ tăng trưởng logistics Việt Nam bình quân hàng năm từ 14-16%, quy mô từ 40-42 tỷ USD/năm; đóng góp quan trọng trong việc đưa tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Việt Nam năm 2024 lên 786,29 tỷ USD.
Phóng viên:
Những năm qua, thế giới chứng kiến sự biến động không ngừng ảnh hưởng tới nhiều lĩnh vực kinh tế. Trong đó chuỗi cung ứng toàn cầu đang đối mặt với những "cú sốc" nào và Logistics Việt Nam bị ảnh hưởng ra sao, thưa ông?
Ông Trần Thanh Hải
Trong những năm gần đây, chuỗi cung ứng toàn cầu đã liên tục hứng chịu những "cú sốc" lớn: đại dịch Covid-19 làm tê liệt hoạt động sản xuất - vận tải; xung đột địa chính trị như cuộc chiến Nga-Ukraine, Iran-Israel làm gián đoạn tuyến vận tải truyền thống; căng thẳng thương mại, Mỹ áp thuế đối ứng, sự dịch chuyển và tái cấu trúc thương mại toàn cầu, ...Những biến động này không chỉ ảnh hưởng đến dòng chảy hàng hóa toàn cầu mà còn đặt ra yêu cầu cấp bách đối với khả năng thích ứng và phục hồi của ngành logistics toàn cầu.
Những “cú sốc” liên tiếp thời gian qua đã bộc lộ điểm yếu của hệ thống logistics toàn cầu: thiếu tính linh hoạt trong tuyến vận tải, chi phí cao và thiếu bền vững về môi trường. Hậu quả là doanh nghiệp phải đối mặt với tình trạng hàng tồn, thiếu nguyên liệu, thời gian giao hàng kéo dài, chi phí logistics tăng chóng mặt - ảnh hưởng đến cả nền kinh tế.
Với Việt Nam - một nền kinh tế có độ mở thương mại thuộc hàng cao nhất thế giới - những cú sốc này không chỉ ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu, mà còn thách thức khả năng duy trì các mắt xích kết nối với thị trường quốc tế. Đặc biệt, các doanh nghiệp vừa và nhỏ với nguồn lực hạn chế đang bị đẩy vào thế bị động, phụ thuộc và dễ tổn thương hơn bao giờ hết.
Logistics xanh - “chìa khóa chiến lược”
Phóng viên:
Trong bối cảnh hiện nay, đầy biến động và thách thức, tại sao Logistics xanh lại trở thành "chìa khóa chiến lược", chứ không phải là xu thế nhất thời, thưa ông?
Ông Trần Thanh Hải
Báo cáo Logistics Việt Nam 2022 đưa ra định nghĩa về logistics xanh như sau: Logistics xanh là hoạt động logistics hướng tới các mục tiêu bền vững, thân thiện và bảo vệ môi trường, giảm tối đa tác động tiêu cực đến môi trường.Thời gian qua, những cú sốc liên tiếp đã bộc lộ điểm yếu của hệ thống logistics toàn cầu: thiếu linh hoạt, chi phí cao và thiếu bền vững. Trong bối cảnh thế giới đang phải đối mặt với liên tiếp những cú sốc, logistics xanh nổi lên như một chìa khóa chiến lược, không chỉ để ứng phó với biến động hiện tại mà còn để xây dựng năng lực cạnh tranh lâu dài, phát triển bền vững.
Logistics xanh giải quyết những vấn đề này bằng cách giảm chi phí thông qua tối ưu hóa vận tải và quản lý kho bãi, đồng thời đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường ngày càng khắt khe của thị trường xuất khẩu, giúp hàng hóa Việt Nam duy trì lợi thế cạnh tranh.
Tôi cho rằng, Logistics xanh không chỉ là một lựa chọn mang tính đạo đức hay chính trị, mà là giải pháp chiến lược giúp ngành logistics và chuỗi cung ứng toàn cầu tăng khả năng phục hồi, chống chịu và phát triển dài hạn trong một thế giới đầy biến động.
Phóng viên:
Logistics xanh theo ông là “chìa khóa chiến lược”. Vậy thì ở Việt Nam, chúng ta có những cơ hội và thách thức nào trong việc thúc đẩy phát triển ngành dịch vụ logistics, đặc biệt là Logistics xanh?
Ông Trần Thanh Hải
Hiện nay, Việt Nam được đánh giá có nhiều cơ hội để thúc đẩy phát triển ngành dịch vụ logistics.Cụ thể, cơ sở hạ tầng giao thông vận tải ngày càng được đầu tư xây dựng và mở rộng, đặc biệt là một loạt hệ thống đường cao tốc trọng điểm, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp vận tải tại Việt Nam tiết kiệm thời gian và chi phí vận chuyển. Hệ thống cảng biển cũng ngày càng được cải thiện, được chú trọng đầu tư, cải tiến liên tục, tiếp cận những dịch vụ vận tải tiên tiến, hiện đại và thân thiện môi trường hơn.
Đặc biệt, thời gian gần đây đã có sự bùng nổ về thương mại điện tử và logistics cho thương mại điện tử. Năm 2024, quy mô thị trường thương mại điện tử bán lẻ Việt Nam đạt 25 tỷ USD, tăng 20% so với năm 2023. Với kết quả đó, Việt Nam được xếp vào nhóm 10 quốc gia có tốc độ tăng trưởng thương mại điện tử hàng đầu thế giới. Những biến đổi về địa chính trị, xã hội, kinh tế, thương mại và đặc biệt là công nghệ là những yếu tố thúc đẩy ngành logistics Việt Nam cải thiện phương thức cung cấp dịch vụ ngày càng chuyên nghiệp và hiệu quả hơn.
Tuy nhiên, chuyển đổi sang logistics xanh, doanh nghiệp cũng sẽ phải đối mặt với một số thách thức.
Trước hết về nhận thức, thói quen. Các doanh nghiệp chưa nhận thấy xu hướng, sự cần thiết của chuyển đổi xanh, trong khi vẫn phải xử lý nhiều vấn đề ngắn hạn, hàng ngày của doanh nghiệp nên không quan tâm đến xanh hóa dịch vụ logistics. Hoặc thói quen sử dụng nhiên liệu hóa thạch, chưa thích nghi với các mô hình năng lượng mới, chưa có thói quen tiết kiệm năng lượng, tối ưu hóa quy trình.
Thứ hai, hạ tầng chưa đáp ứng cho sự phát triển của phương tiện vận chuyển xanh. Ví dụ với phương tiện xe tải điện sẽ đòi hỏi những trạm sạc công suất lớn, không thể sử dụng chung với trạm sạc thông thường. Trong khi ngay cả trạm sạc thông thường thì không phải doanh nghiệp nào cũng có thể sử dụng. Điều này sẽ gây cản trở cho việc đầu tư vào phương tiện xanh.
Thứ ba, công nghệ xanh hiện nay đang trong quá trình hoàn thiện. Xe điện là loại hình phương tiện xanh dễ thấy nhất, nhưng xe tải điện thì vẫn chưa phổ biến và có chi phí đắt hơn gấp 3 lần so với xe dùng động cơ đốt trong. Nhiên liệu LNG hiện nay mới đang áp dụng ở phạm vi nhỏ cho tàu biển. Nhiên liệu hydrogen là một loại nhiên liệu rất có tiềm năng, hoàn toàn không phát thải, nhưng hiện chưa thể thương mại hóa.
Thứ tư, chuyển đổi xanh hoá đòi hỏi chi phí đầu tư không nhỏ, điều này gây khó khăn cho doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME). Ngoài ra, doanh nghiệp gặp thách thức khi thiếu đơn vị tư vấn, thiếu đội ngũ chuyên gia có kiến thức và năng lực triển khai.
Cảng Quốc tế Long An chọn logistics xanh làm tiêu chí phát triển. (Ảnh NGUYỄN LÊ)
Cảng Quốc tế Long An chọn logistics xanh làm tiêu chí phát triển. (Ảnh NGUYỄN LÊ)
Logistics xanh không chỉ là một lựa chọn mang tính đạo đức hay chính trị, mà là giải pháp chiến lược giúp ngành logistics và chuỗi cung ứng toàn cầu tăng khả năng phục hồi, chống chịu và phát triển dài hạn trong một thế giới đầy biến động.
Phóng viên:
Là “chìa khóa chiến lược”, vậy thì Logistics xanh mang lại những lợi ích cụ thể nào cho doanh nghiệp và môi trường, thưa ông?
Ông Trần Thanh Hải
Khi logistics xanh được áp dụng sẽ mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp, người dân và môi trường, những lợi ích bao gồm:Thứ nhất, logistics xanh giúp giảm chi phí. Việc đầu tư vào phương tiện vận tải tiết kiệm nhiên liệu, sử dụng container thông minh, tối ưu lộ trình, số hoá quản lý kho bãi - không chỉ tốt cho môi trường, mà còn giảm được gánh nặng chi phí dài hạn. Trong bối cảnh giá dầu, giá vận chuyển luôn biến động, đây là một "lá chắn kinh tế" rất cần thiết.
Thứ hai, logistics xanh là tiêu chuẩn mới của thị trường xuất khẩu. Các hiệp định thương mại thế hệ mới, như EVFTA, CPTPP... đang đưa tiêu chuẩn môi trường thành ràng buộc cụ thể. EU triển khai cơ chế CBAM - đánh thuế carbon lên hàng nhập khẩu có phát thải cao. Điều này đồng nghĩa: nếu chuỗi logistics của chúng ta không "xanh", hàng hoá Việt sẽ mất dần lợi thế.
Thứ ba, nếu doanh nghiệp có chứng chỉ xanh, ví dụ chứng chỉ LEED cho các công trình như trung tâm logistics, sẽ tạo ra một ưu thế cạnh tranh so với những doanh nghiệp không có loại chứng chỉ này. Điều này sẽ giúp doanh nghiệp có thể dành được hợp đồng từ các đối tác lớn, đặc biệt là những đối tác có mạng lưới phân phối rộng khắp, đề cao việc xanh hóa chuỗi cung ứng.
Nỗ lực của doanh nghiệp là then chốt để thúc đẩy logistics xanh
Phóng viên:
Logistics xanh là khái niệm không mới trên thế giới, ở trong nước, các doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa có thực sự hiểu rõ và đủ năng lực để thực hiện chuyển đổi logistics xanh không, thưa ông?
Ông Trần Thanh Hải
Đây chính là một trong những thách thức chúng ta đã đề cập ở trên. Doanh nghiệp nhỏ và vừa có thể chưa hiểu rõ nhu cầu cấp bách của chuyển đổi xanh, hoặc có hiểu nhưng chưa chuyển hóa thành quyết tâm và hành động để thực hiện chuyển đổi.
Chuyển đổi xanh giúp nâng cao năng lực cho doanh nghiệp logistics.
Từ khoảng cách rất xa đã có thể nhìn thấy loạt cột trụ tua-bin điện gió sừng sững trên mặt biển. (Ảnh: nhandan.vn)
Do vậy, một mặt Nhà nước đẩy mạnh tuyên truyền, phối hợp với các hiệp hội, địa phương. Một mặt, cần xây dựng chính sách khuyến khích, định hướng để doanh nghiệp nhận thấy lợi ích khác biệt khi thực hiện chuyển đổi, từ đó tự giác triển khai.
Trong vấn đề này, vai trò của các cơ quan truyền thông rất quan trọng. Đây chính là những cơ quan giúp phổ biến rộng rãi các thông tin, góp phần nâng cao nhận thức, đồng thời phổ biến những mô hình làm tốt, làm hay để các doanh nghiệp khác học tập.
Các hoạt động như Diễn đàn Logistics xanh - Sức bật trong biến động, kết nối cùng FIATA World Congress 2025 do Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) phối hợp với Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp tổ chức vừa qua cũng là những điểm nhấn, điểm chạm, từ đó tạo ra làn sóng truyền thông để giúp thu hút sự chú ý, quan tâm của doanh nghiệp giữa rất nhiều thông tin tiếp nhận hàng ngày.
Phóng viên:
Vậy thì, doanh nghiệp cần làm gì để thúc đẩy logistics xanh và nâng cao sức chống chịu của chuỗi cung ứng, thưa ông?
Ông Trần Thanh Hải
Để logistics xanh thực sự trở thành "chìa khoá" nâng cao sức chống chịu chuỗi cung ứng, nỗ lực của doanh nghiệp là yếu tố then chốt.Thứ nhất, đối với các doanh nghiệp phải xây dựng chiến lược để phù hợp với định hướng phát triển xanh và bền vững trong hoạt động sản xuất, kinh doanh hiện nay. Đối với các doanh nghiệp đã quan tâm đầu tư phát triển logistics xanh, thậm chí đã xác định mục tiêu phát triển logistics xanh trong chiến lược của doanh nghiệp, cần thường xuyên rà soát nội dung chiến lược và tình hình thực hiện phát triển logistics xanh để có điều chỉnh phù hợp, đúng thực tiễn.
Thứ hai, nâng câp và mở rộng hệ thống kho bãi, đầu tư các trang thiết bị hiện đại phục vụ quá trình bốc xếp, vận chuyển chuyên dùng và các dịch vụ hỗ trợ khác tạo lợi thế cạnh tranh và nâng cao chất lượng phục vụ. Luôn chuẩn bị đầy đủ cơ sở, điều kiện phương tiện vật chất kỹ thuật cho hoạt động logistics ở các cảng, các kho, các nơi kiểm tra hàng hóa,... Tổ chức thống kê và đánh giá cơ sở vật chất, trang thiết bị định kỳ nhằm có kế hoạch đổi mới tránh xảy ra sự cố làm ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng của khách hàng và đảm bảo các hoạt động thông suốt.
Thứ ba, dưới áp lực của hệ thống cơ sở hạ tầng logistics hiện tại, các doanh nghiệp phải tự thay đổi phương tiện vận tải của mình cho phù hợp với cơ sở hạ tầng sẵn có. Các doanh nghiệp ưu tiên hàng đầu việc sử dụng các phương tiện vận tải mới, thân thiện với môi trường.
Cảng Tiên Sa, Đà Nẵng
Cảng Tiên Sa, Đà Nẵng
Thứ tư, để cải thiện và đạt hiệu quả tối đa của hệ thống logistics thân thiện với môi trường, đòi hỏi sự chia sẻ trí tuệ và nỗ lực hợp tác giữa các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ logistics và doanh nghiệp sử dụng dịch vụ logistics. Bản thân các doanh nghiệp cần nâng cao nhận thức tốt về vai trò phát triển logistics xanh trong việc tối ưu hóa hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp mình. Việc thực hiện tốt hoạt động logistics xanh không chỉ là trách nhiệm của doanh nghiệp mà còn giúp doanh nghiệp nâng cao khả năng cạnh tranh, đảm bảo phát triển bền vững.
Thứ năm, áp dụng công nghệ mới và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tối ưu hóa logistics xanh: các doanh nghiệp có thể áp dụng các công nghệ mới và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để tối ưu hóa Logistics xanh và giảm thiểu lượng khí thải và năng lượng tiêu thụ.
Thứ sáu, xây dựng mô hình logistics xanh tích hợp: Các doanh nghiệp có thể hợp tác với các đối tác trong chuỗi cung ứng để xây dựng mô hình logistics xanh tích hợp, từ sản xuất đến vận chuyển và phân phối sản phẩm, nhằm tối ưu hóa hiệu quả và giảm thiểu tác động đến môi trường.
Cuối cùng, tăng cường thông tin và giải pháp tiếp cận logistics xanh: Các doanh nghiệp có thể tăng cường thông tin và giải pháp tiếp cận logistics xanh thông qua các kênh truyền thông và các sự kiện liên quan đến logistics xanh.
Với những giải pháp nêu trên, tôi tin rằng, khi doanh nghiệp quyết tâm, tìm được phương án phù hợp và lập kế hoạch cụ thể, cùng với sự đồng hành của Nhà nước, doanh nghiệp logistics Việt Nam sẽ sớm chuyển đổi hành trình Logistics xanh, phù hợp với thông lệ quốc tế.
Ngày 22/7/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 876/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các-bon và khí mê-tan của ngành giao thông vận tải với mục tiêu tổng quát là phát triển hệ thống giao thông vận tải xanh hướng tới mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính về 0 vào năm 2050.
Vai trò điều phối của Nhà nước
Phóng viên:
Như ông đã trao đổi, vai trò của Nhà nước rất quan trọng trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp để thúc đẩy phát triển logistics xanh, ông có thể chia sẻ cụ thể hơn?
Ông Trần Thanh Hải
Bên cạnh những nỗ lực của doanh nghiệp, cần có vai trò điều phối chiến lược từ Nhà nước nhằm tạo ra hành lang pháp lý, khuyến khích đầu tư và xây dựng hạ tầng hỗ trợ cho quá trình chuyển đổi xanh.Với nhận thức đó, Đảng và Chính phủ Việt Nam cũng như các cơ quan chức năng thực sự dành sự quan tâm và ưu tiên hàng đầu cho hoạt động phát triển bền vững, trong đó có phát triển logistics xanh thông qua việc ban hành nhiều văn bản pháp luật, chính sách có liên quan nhằm tạo hành lang pháp lý thuận lợi.
Mới đây nhất, ngày 22/7/2022, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 876/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí các-bon và khí mê-tan của ngành giao thông vận tải với mục tiêu tổng quát là phát triển hệ thống giao thông vận tải xanh hướng tới mục tiêu phát thải ròng khí nhà kính về 0 vào năm 2050.
Tân cảng Sài Gòn.
Tân cảng Sài Gòn.
Về phía Bộ Công Thương, Bộ đã tham mưu, trình Thủ tướng Chính phủ dự thảo Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025 - 2035, tầm nhìn đến 2050. Khi được ban hành, Chiến lược này sẽ đưa ra mục tiêu phát triển ngành dịch vụ logistics Việt Nam bền vững, hiệu quả, chất lượng và có giá trị gia tăng cao, có khả năng cạnh tranh trong khu vực và thế giới, phát huy lợi thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Bộ Công Thương cũng sẽ phối hợp với Bộ Xây dựng, các Bộ ngành, địa phương, hiệp hội triển khai một kế hoạch tổng thể để đưa logistics vào cuộc sống, giúp doanh nghiệp tiếp cận dễ dàng hơn.
Dự thảo Chiến lược đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030 là "Dịch vụ logistics phát triển hiệu quả theo hướng giảm phát thải, chuyển đổi sang các nguồn năng lượng xanh". Mục tiêu đến năm 2035 là "Dịch vụ logistics tiếp tục phát triển hiệu quả theo hướng giảm phát thải, góp phần đưa phát thải ròng của quốc gia về 0".
Phóng viên:
Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 đã đặt mục tiêu “xanh hoá” các ngành kinh tế, trong đó có “Logistics xanh”. Dự thảo Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025-2035, tầm nhìn đến 2050 đã dành ra những mục tiêu, giải pháp nào cho phát triển Logistics xanh, thưa ông?
Ông Trần Thanh Hải
Dự thảo Chiến lược đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030 là "Dịch vụ logistics phát triển hiệu quả theo hướng giảm phát thải, chuyển đổi sang các nguồn năng lượng xanh". Mục tiêu đến năm 2035 là "Dịch vụ logistics tiếp tục phát triển hiệu quả theo hướng giảm phát thải, góp phần đưa phát thải ròng của quốc gia về 0".Để thực hiện các mục tiêu trên, Chiến lược đưa ra định hướng "Nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp dịch vụ logistics, đồng thời nâng cao chất lượng và xanh hóa các hoạt động dịch vụ logistics dựa trên nền tảng số".
Chiến lược cũng đặt ra những nhiệm vụ cụ thể, bao gồm:
- Thúc đẩy phát triển các dịch vụ logistics trong kế hoạch tái cơ cấu các ngành, lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, thương mại, giao thông vận tải, hải quan,... gắn với việc thực hiện chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển nền sản xuất và hệ thống lưu thông phân phối trong nước và quốc tế xanh, sạch, bền vững.
- Hướng dẫn và hỗ trợ các doanh nghiệp dịch vụ logistics áp dụng và đạt các chứng chỉ về tăng trưởng xanh, tăng trưởng bền vững, phù hợp với tiêu chuẩn quốc gia, tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo trung hòa các-bon thông qua việc giảm phát thải hoặc trao đổi, bù trừ tín chỉ các-bon.
- Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền, phổ biến pháp luật về dịch vụ logistics, nâng cao nhận thức trong cộng đồng doanh nghiệp và xã hội về các dịch vụ logistics xanh và phát triển bền vững.
Như vậy, có thể thấy logistics xanh được Nhà nước rất quan tâm. Tuy nhiên, chúng ta chỉ có thể triển khai thành công khi có sự đồng lòng, đồng hành của cộng đồng doanh nghiệp cũng như các địa phương, hiệp hội.
Dự thảo Chiến lược đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030 là "Dịch vụ logistics phát triển hiệu quả theo hướng giảm phát thải, chuyển đổi sang các nguồn năng lượng xanh". Mục tiêu đến năm 2035 là "Dịch vụ logistics tiếp tục phát triển hiệu quả theo hướng giảm phát thải, góp phần đưa phát thải ròng của quốc gia về 0".
Phóng viên:
Chuyển đổi sang logistics xanh đang được xem là điều kiện bắt buộc, chứ không còn là lựa chọn. Vậy theo ông, đâu là những nhiệm vụ trọng tâm Việt Nam cần ưu tiên nếu muốn thực sự “xanh hóa” chuỗi logistics, thưa ông?
Ông Trần Thanh Hải
Theo tôi, chuyển đổi sang logistics xanh sẽ tập trung vào 4 nhóm nhiệm vụ như sau:Thứ nhất, chuyển đổi công nghệ. Các chuyên gia quốc tế ước tính ngành dịch vụ logistics chiếm khoảng 8-10% lượng phát thải toàn cầu. Trong đó, ngành vận tải chiếm tỷ trọng cao nhất. Các phương tiện vận tải hiện nay đều đang sử dụng công nghệ động cơ đốt trong (hoặc động cơ phản lực đối với ngành hàng không) dùng nhiên liệu hóa thạch để tạo ra năng lượng.
Logistics xanh đặt ra yêu cầu chúng ta phải tìm kiếm các công nghệ khác, không phát thải hoặc phát thải thấp để tạo ra năng lượng cho các phương tiện này. Động cơ điện hiện nay đang là lựa chọn phổ biến. Bên cạnh đó, động cơ sử dụng khí tự nhiên hóa lỏng (LNG), động cơ hydrogen cũng đang được nghiên cứu để có thể đưa vào áp dụng đại trà.
Thứ hai, chuyển đổi phương tiện. Trong các phương thức vận tải thì đường thủy, đường sắt là những phương thức có hiệu suất vận tải lớn nếu so sánh trên cùng một lượng nhiên liệu tiêu thụ, do vậy chuyển sang sử dụng, khai thác năng lực vận chuyển của các phương tiện này sẽ góp phần làm giảm bớt lượng khí thải carbonic.
Thứ ba, tiết kiệm năng lượng và tối ưu quy trình. Trong bối cảnh chưa áp dụng được công nghệ mới, việc sử dụng năng lượng một cách tiết kiệm cũng đóng góp vào logistics xanh. Hợp lý hóa quy trình vận chuyển, giảm bớt xe chạy rỗng, giảm bớt thao tác vận hành không cần thiết trong các nhà kho, áp dụng tự động hóa, ... là những hoạt động thiết thực mà các doanh nghiệp có thể triển khai ngay từ bây giờ.
Thứ tư, bù trừ phát thải. Lượng khí carbonic phát thải sẽ được hấp thụ bởi cây xanh. Lượng cây xanh càng lớn thì khả năng hấp thụ càng cao. Do vậy, các doanh nghiệp logistics thể hiện trách nhiệm, đóng góp vào việc xanh hóa dịch vụ thông qua việc tích cực trồng rừng hoặc mua tín chỉ carbon từ các đơn vị trồng rừng.
Tân Cảng Cái Mép.
Tân Cảng Cái Mép.
Với vị trí chiến lược, chính sách cởi mở và khát vọng hội nhập, Việt Nam có thể đóng vai trò là "mắt xích xanh" trong chuỗi cung ứng toàn cầu - một trung tâm logistics linh hoạt, bền vững và chủ động thích ứng trước mọi “cú sốc” của tương lai.
Phóng viên:
Có thể kỳ vọng Việt Nam sẽ trở thành trung tâm logistics xanh trong chuỗi cung ứng toàn cầu trong tương lai không thưa ông?
Ông Trần Thanh Hải
Với vị trí chiến lược, chính sách cởi mở và khát vọng hội nhập, Việt Nam có thể đóng vai trò là "mắt xích xanh" trong chuỗi cung ứng toàn cầu - một trung tâm logistics linh hoạt, bền vững và chủ động thích ứng trước mọi “cú sốc” của tương lai.Việt Nam hiện nay là một trung tâm sản xuất hàng hóa lớn, không chỉ hàng công nghiệp mà cả các mặt hàng nông sản, thủy sản. Với 17 hiệp định thương mại tự do đã được ký kết, bao gồm 65 quốc gia và vùng lãnh thổ, Việt Nam đã đứng vào nhóm 20 quốc gia có thương mại quốc tế lớn nhất thế giới. Đây vừa là điều kiện cần thiết, vừa là áp lực để chúng ta phải nhanh chóng hành động, đưa Việt Nam trở thành trung tâm logistics xanh trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Đó cũng là cách thiết thực nhất để chúng ta thực hiện được các mục tiêu nêu ra trong Chiến lược, hướng tới xây dựng và phát triển một ngành dịch vụ logistics bền vững, hiệu quả, mang lại giá trị gia tăng cao, trở thành một ngành dịch vụ thiết yếu của nền kinh tế.
Xin cảm ơn ông!
Ngày xuất bản: 22/7/2025
Tổ chức sản xuất: HỒNG MINH
Nội dung: QUYNH TRANG
Trình bày: ĐĂNG NGUYÊN
Ảnh: Báo Nhân Dân, TƯ LIỆU