Trong không khí của buổi tọa đàm giữa Thủ tướng Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp về nghị quyết 68 ngày 31/5/2025 tại Hà Nội, một bản đề xuất từ công ty MiSmart đã được chuyển đến Văn phòng Chính phủ. Là một sáng kiến chiến lược từ khu vực kinh tế tư nhân, bản đề xuất đã nhấn mạnh một “gợi mở” cho người làm chính sách – Việt Nam không cần đi theo lối mòn của các quốc gia phát triển, mà có thể tạo lối đi riêng, tạo một chân trời mới mang tên: "Nền kinh tế tầm thấp" (Low Altitude Economy – LAE).

Câu chuyện bắt đầu từ MiSmart – một công ty công nghệ khởi nghiệp, sản xuất UAV/drone (thiết bị bay không người lái) mang thương hiệu “Make in Vietnam”. Trong một phòng nghiên cứu tại nhà máy sản xuất và Drone test lab tại thành phố Thủ Đức, một nhóm kỹ sư trẻ đang tuổi miệt mài thử nghiệm những chiếc drone được thiết kế để bay dưới độ cao 1.000 mét, những drone đó sẽ góp phần phát triển hạ tầng số, xây dựng đô thị thông minh và logistics thế hệ mới.. Những chiếc drone của MiSmart không chỉ đơn thuần là một sản phẩm mà đang mở ra một định nghĩa mới về phát triển.

Ông Nguyễn Thái Việt Huy - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Công Nghệ Thông Minh MiSmart

“Chúng tôi tin rằng Việt Nam không cần bắt chước con đường của phương Tây. Chúng ta có thể bay thấp, nhưng phải nghĩ cao. Trong đó LAE là nền kinh tế của tương lai, của sự thông minh, nhanh nhạy và bao trùm.”

Bản đề xuất phát triển nền kinh tế tầm thấp (LAE) của Công ty Cổ phần Công nghệ Thông minh MiSmart không phải là điều gì quá xa vời. Nền kinh tế tầm thấp - Low Altitude Economy (LAE) là chuỗi hoạt động kinh tế diễn ra dưới độ cao 1.000m, tận dụng công nghệ bay không người lái, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và Internet vạn vật để giám sát, vận hành và phục vụ. Trong căn phòng điều hành của MiSmart, bản đồ trực tuyến hiển thị hoạt động của hàng chục UAV đang bay trên những cánh đồng, giám sát sâu bệnh cho lúa. Cứ mỗi phút, dữ liệu được cập nhật về trung tâm, phân tích bằng AI, rồi đưa ra khuyến nghị cụ thể cho nông dân – phun chỗ nào, bón phân chỗ nào, dừng lại ở đâu.

"Một hệ thống gồm một UAV, một kỹ thuật viên vận hành và một trạm xử lý dữ liệu có thể thay thế nhiều công đoạn lao động thủ công trong sản xuất nông nghiệp. Ứng dụng UAV giúp tối ưu hóa việc phun phân thuốc, từ đó tiết kiệm trung bình 30–50% lượng vật tư đầu vào và góp phần giảm phát thải CO₂, năng suất có thể được cải thiện lên tới 20% so với phương pháp truyền thống"

Ông Trần Thiên Phương - Giám đốc Công ty Cổ phần Công Nghệ Thông Minh MiSmart

Không dừng lại ở nông nghiệp, LAE còn lan rộng ảnh hưởng sang nhiều lĩnh vực khác. Trong xây dựng, UAV giúp khảo sát địa hình, giám sát tiến độ, phát hiện sai sót công trình sớm hơn nhiều lần so với phương pháp truyền thống. Trong lâm nghiệp, các drone bay qua rừng phòng hộ ở Tây Nguyên để phát hiện điểm cháy, cảnh báo sạt lở. Trong thủy sản, từ trên cao, UAV quét qua hàng loạt ao tôm, phát hiện rò rỉ oxy, mực nước bất thường để cảnh báo cho người nuôi. Mỗi lĩnh vực đều cho thấy một điều: công nghệ bay thấp đang mở ra những tầng giá trị mới mà trước đây Việt Nam chưa từng chạm tới. Hệ thống drone AI của MiSmart hiện đã giải thành công nhiều bài toán “may đo” cho các ngành nông lâm nghiệp, điện lực, viễn thông...,

Không dừng lại ở các mô hình thử nghiệm, MiSmart đã đi xa hơn khi xây dựng một bản đề xuất chính sách gửi Chính phủ. Bản đề xuất ấy không đơn thuần là tầm nhìn doanh nghiệp, mà là một kế hoạch hành động cụ thể. MiSmart kiến nghị cập nhật Nghị định 36/2008/NĐ-CP, cho phép thử nghiệm mô hình LAE tại các tỉnh có điều kiện phù hợp. Song song với đó là đề xuất hỗ trợ thuế cho các linh kiện UAV, đầu tư R&D, cấp chứng nhận “Make in Vietnam” cho sản phẩm nội địa. Đơn vị còn yêu cầu phát triển hạ tầng tầm thấp như bản đồ số độ cao, trạm điều hành UAV và trung tâm dữ liệu. Đặc biệt, họ nhấn mạnh vào việc đào tạo nguồn nhân lực – từ kỹ thuật viên UAV, kỹ sư bay thấp cho tới nhà phân tích dữ liệu bay.

“Nền kinh tế tầm thấp sẽ bao gồm sản xuất máy bay không người lái ở thượng nguồn, mạng lưới thông tin liên lạc, hệ thống định vị, giám sát ở trung nguồn và các kịch bản ứng dụng ngành nghề tầm thấp tại hạ nguồn. Bốn điểm trọng tâm để phát triển “nền kinh tế tầm thấp”: Phát triển các kịch bản ứng dụng bay ở tầm thấp, sửa đổi các quy định liên quan, kết nối, nghiên cứu và triển khai cơ sở hạ tầng ở tầm thấp.”

Trưởng Khu hành chính đặc biệt Hong Kong (Trung Quốc) Lý Gia Siêu

Những đề xuất ấy không chỉ cho thấy tầm vóc tư duy của một startup công nghệ, mà còn đặt nền móng cho một ngành kinh tế mới. Và trong hành trình hiện thực hóa cam kết Net Zero đến năm 2050, nền kinh tế tầm thấp mang theo lời hứa về tăng trưởng xanh, bền vững và bao trùm. Bằng cách tiết kiệm nhiên liệu, giảm phát thải, hạn chế phụ thuộc vào hạ tầng truyền thống và tăng cường khả năng ứng phó với thiên tai, LAE không chỉ giúp Việt Nam phát triển nhanh, mà còn phát triển đúng hướng.

Đinh hướng phát triển nền kinh tế tầm thấp không kêu gọi chúng ta bay thật cao, mà nhắc chúng ta nhìn xuống mặt đất – nơi từng cánh đồng, từng rừng xanh, từng mái nhà đang cần một hướng phát triển mới. Nền kinh tế tầm thấp không chỉ là một định nghĩa công nghệ – nó là một triết lý phát triển: Bền vững từ gốc rễ, đổi mới từ thực tiễn và kết nối từ trái tim con người. Trong hành trình vươn lên, biết đâu, chính những bước bay thấp sẽ giúp Việt Nam nhìn xa hơn, và vươn cao hơn bao giờ hết.

Nền kinh tế tầm thấp không chỉ là câu chuyện công nghệ – mà là cơ hội tái cấu trúc mô hình tăng trưởng kinh tế Việt Nam theo hướng xanh hơn, nhanh hơn, thông minh hơn và bao trùm hơn. Các doanh nghiệp tư nhân khởi nghiệp như MiSmart, nếu được trao niềm tin và cơ chế phù hợp, hoàn toàn có thể trở thành “kiến trúc sư” của một ngành công nghiệp bay mới – mang tên “Việt Nam Bay thấp – Kết nối cao”.