Năm 2021, để tránh đại dịch Covid-19, bà về Sóc Sơn ở với người con trai thứ ba, nghệ sĩ nhân dân, họa sĩ, nhà điều khắc Vương Duy Biên, nguyên thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Năm 2024, sau một cơn bạo bệnh, bà yếu đi nhiều và phải di chuyển trên xe lăn.

Chúng tôi thay mặt những người làm báo Đảng, tặng bà bó hoa hồng đỏ tri ân, nhân kỷ niệm 100 năm Ngày báo chí Cách mạng Việt Nam mà bà là thế hệ tiền bối. Tuy ngồi trên xe lăn, nhưng đôi mắt bà vẫn ánh lên những tia vui mừng và đáp lại chúng tôi bằng một nụ cười ấm áp.

Ông Vương Duy Biên kể, mỗi khi có các nhà báo trẻ đến chơi, mẹ ông đều rất vui và tâm trạng này kéo dài suốt cả ngày, rất tốt cho việc điều trị, chăm sóc bà. Ông cũng cho biết, hiện nay học viên Trường Huỳnh Thúc Kháng chỉ còn lại hai người là mẹ ông và cụ ông Phạm Viết Thiệu (nguyên Tổng Biên tập báo Hòa Bình) đã ở tuổi ngoài bách niên, hiện sức khỏe cũng rất yếu.

Năm tháng qua đi, thế hệ học viên Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng dần xa khuất, nhưng họ đã để lại những vệt sáng rực rỡ trong nền báo chí và văn học, nghệ thuật cách mạng.

Có thể kể đến những tên tuổi nổi bật như: nhà báo Hoàng Kiên Trung, tức Trần Kiên, nguyên Phó Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, được mệnh danh là “cây chính luận” của báo Đảng. Nhà báo Mai Thanh Hải, nguyên Tổng Biên tập Báo Công giáo, một chuyên gia uyên bác về tôn giáo của Chính phủ; là nhà văn với tác phẩm nổi tiếng “Điệp viên giữa sa mạc lửa” (bút danh Nhị Hồ). “Lấn sân” cả sang lĩnh vực điện ảnh, ông từng vào vai linh mục Ngô Đình Thục trong bộ phim “Ông cố vấn”. Nhà báo, nhà văn Từ Bích Hoàng, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Văn nghệ Quân đội, người “anh cả” ân cần, bao dung của các nhà văn tên tuổi trong Tạp chí…

Bên cạnh hoạt động nghề nghiệp báo chí, nhiều học viên của trường còn nổi tiếng trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật. Như đã nói ở trên, ông Vương Như Chiêm là một trong những người đầu tiên xây dựng Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam dưới sự chỉ đạo của họa sĩ Nguyễn Đỗ Cung và sau này là Giám đốc Bảo tàng. Ông Trần Vũ trở thành đạo diễn điện ảnh, nghệ sĩ nhân dân, nổi tiếng với các bộ phim Đến hẹn lại lên, Chuyến xe bão táp, Những người đã gặp… Tác giả biên kịch những bộ phim này là ông Bành Bảo, cũng là học viên Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng. Nhà thơ Hải Như, tác giả những bài thơ nổi tiếng về Chủ tịch Hồ Chí Minh như: Chúng cháu canh giấc Bác ngủ, Bác Hồ ơi; Bác Hồ đứng (Người sau không bị khuất); Xin Bác cứ tập bài quyền mỗi sáng… Hải Như còn có trên 100 bài thơ được các nhạc sĩ phổ nhạc.

Trong lĩnh vực văn học, có nhà báo, nhà văn Ngô Như Mai, tác giả truyện ngắn đặc sắc Thi sĩ máy. Nhà văn quân đội Hữu Mai, một trong những thành viên đầu tiên của Tạp chí Văn nghệ Quân đội, tác giả Cao điểm cuối cùng, Vùng trời, Ông cố vấn, Đêm yên tĩnh… Ông cũng là người thể hiện bộ 5 tập hồi ký của Đại tướng Võ Nguyên Giáp… Nhà văn, nhà thơ Lý Thị Trung, tác giả hơn 10 tập văn xuôi bao gồm truyện, ký, tiểu thuyết; bà đồng thời xuất bản 3 tập thơ, hiện được coi là hội viên cao tuổi nhất của Hội Nhà văn Việt Nam.

Chia tay nhà báo Lý Thị Trung, chúng tôi thầm nghĩ, với nhiều học viên Trường dạy làm báo Huỳnh Thúc Kháng thì “văn, báo bất phân”, miễn là cây bút của họ được phục vụ cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Cuộc đời và sự nghiệp của họ giống như những trang tiểu thuyết, những thước phim quý về một giai đoạn oanh liệt trong lịch sử đấu tranh giành tự do cho giống nòi, độc lập cho dân tộc Việt Nam.

Ước gì có một ngày nào đó, sẽ có những cuốn sách viết về họ, và chắc chắn đó sẽ là những tư liệu lịch sử quý giá về trường dạy làm báo đầu tiên của báo chí cách mạng Việt Nam.

Ngày xuất bản: 18/6/2025
Tổ chức sản xuất: THẢO LÊ
Trình bày: KIM THOA
Ảnh: THẾ ĐẠI