Những trang báo đẹp, sang trọng, ấn tượng luôn có khả năng thu hút độc giả. Tạp chí được đầu tư kỹ lưỡng có thế mạnh ở yếu tố này. Thập niên 90 thế kỷ trước và trong khoảng gần chục năm sau đó chính là thời kỳ vàng của các tạp chí giải trí trong làng báo Việt Nam.

Từ dấu ấn Người đẹp Việt Nam

Năm 2025 ghi dấu tròn 30 năm Tạp chí Người đẹp Việt Nam, chuyên san của Báo Tiền phong xuất hiện lần đầu trên thị trường báo chí.

Ở thời điểm 1995, với nhiều độc giả báo chí, một ấn phẩm in mầu trên giấy couches, 72 trang, giá bán 14 nghìn đồng là một “giấc mộng xa hoa” có thật. Cùng “định dạng” và ra đời trước hai năm là Tạp chí Thời trang trẻ - ấn phẩm hợp tác với Ringier AG - Tập đoàn truyền thông đa quốc gia lớn tại Thụy Sĩ và có chi nhánh tại Việt Nam là Ringier Việt Nam.

Số Người đẹp Việt Nam đầu tiên thành công ngoài dự đoán về danh tiếng và cả doanh thu - bằng cả một năm làm Báo Tiền phong ở thời điểm đó. Số lượng phát hành 5-7 vạn bản/ tháng được Người đẹp Việt Nam giữ vững trong suốt hơn 15 năm rực rỡ nhất của ấn phẩm.

Trong một thời gian dài, với một Thư ký tòa soạn như tôi, để xếp được những trang quảng cáo xen giữa những trang báo cho hài hòa cũng khó ngang... đặt được bài báo hay! Nhưng điều khiến chúng tôi tự tin hơn cả vào con đường mình đang đi chính là sự đón nhận nồng nhiệt của độc giả, qua những lá thư tay, qua email, qua các cuộc gọi đến số máy bàn của tạp chí... Những hoạt động sau mặt báo do Người đẹp Việt Nam khởi xướng như “Đi quán cùng Sao”, “Vào bếp với người nổi tiếng”..., những cuốn sách “giá trị gia tăng” từ nội dung tạp chí như “Bức thư tình hay nhất”; “Người đẹp ăn làm sao, nói làm sao”... cũng được bạn đọc nhiệt tình tham gia và thị trường đón nhận với con số xuất bản lên tới hàng vạn cuốn. Nhiều người nổi tiếng nói với phóng viên của chúng tôi rằng, họ hãnh diện khi được xuất hiện trên tạp chí.

Thành công của Người đẹp Việt Nam không chỉ là do sự xuất hiện sớm, khi thị trường tạp chí in mầu gần như chưa có đối thủ ở Việt Nam. Trong những năm sau đó, nhiều tạp chí tương tự đã xuất hiện và phát triển bền vững, ngôn ngữ của dân trong nghề gọi là “các tạp chí mầu”. Tiêu biểu có Thế giới Phụ nữ (1997), Đẹp (1999), Sành điệu (2001), Mỹ phẩm (2001), Cẩm nang mua sắm (2001)...

Quan trọng hơn, thập niên 90 cũng là thời điểm thị trường showbiz Việt Nam bừng lên sau “mở cửa”. Các khái niệm trước đó còn khá lạ lẫm như hoa hậu, người đẹp, người mẫu, nữ hoàng giải trí, ca sĩ ngôi sao... ùa vào tâm thức công chúng như một luồng gió mới và khiến nảy sinh tâm lý tò mò: Người nổi tiếng, họ là ai?

Người nổi tiếng và tạp chí mầu - cặp đôi song hành

Nhiều cô gái nổi tiếng chỉ sau đêm đăng quang tại cuộc thi nghiêm túc và dài hơi như Hoa hậu toàn quốc do Báo Tiền phong khởi xướng và tổ chức hai năm một lần (như Hoa hậu 1988 Bùi Bích Phương, Hoa hậu 1990 Nguyễn Diệu Hoa, Hoa hậu 1992 Hà Kiều Anh, Hoa hậu 1994 Nguyễn Thu Thủy), rồi Hoa hậu Đền Hùng 1992 Giáng My...

Từ năm 1991, cuộc thi tuyển chọn diễn viên điện ảnh và phim truyền hình do Hội Điện ảnh Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức ra đời, được đánh giá uy tín, chuyên nghiệp và lần lượt góp thêm các Hoa hậu điện ảnh như Hương Giang (1991), Thanh Xuân (1992), “Cô thủ môn tội nghiệp” Thanh Mai (Á hậu điện ảnh 1992), Ngô Mỹ Uyên (1994), Minh Thư (1995), Thủy Tiên (1999)... Từ sân khấu hoa hậu, họ trở thành những mỹ nhân được yêu thích trên màn ảnh. Một số người trở thành vơ-đét của những chương trình thời trang ở quy mô quốc gia.

Năm 1989, khi Paris tưng bừng kỷ niệm 100 năm ngành công nghiệp thời trang thì ở Thành phố Hồ Chí Minh mới xuất hiện trung tâm Legamex. Đây là sự khởi đầu cho nghề người mẫu và biểu diễn thời trang ở Việt Nam.

Ở lần tổ chức thi Hoa hậu thứ hai, năm 1990, Báo Tiền phong đã “đính kèm” ba đêm trình diễn Người đẹp - thời trang. Năm 1992, lần đầu đoàn người mẫu của Việt Nam đi trình diễn tại 11 thành phố ở Trung Quốc. Những người mẫu “đời đầu” như Thúy Hằng, Thúy Hạnh, Mai Thanh Huyền, Trần Bảo Ngọc, Mai Thu Trang, Hương Giang, Hải Yến... sở hữu gương mặt, hình thể và kỹ thuật biểu diễn đạt đến trình độ cao. Họ thường xuyên xuất hiện trên các sàn diễn thời trang suốt 20 năm sau đó.

Tháng 10/1993, nhà tạo mẫu Pierre Cardin (Pháp) đến Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh giới thiệu bộ sưu tập của mình. Vũ Cẩm Nhung và Trương Quỳnh Mai là những người đầu tiên lọt vào danh sách người mẫu tham gia show diễn đó, được đánh giá hội tụ đầy đủ tiêu chuẩn người mẫu quốc tế. Năm 1999, Hồ Ngọc Hà bước vào làng mốt khi mới 15 tuổi và sự nghiệp catwalk nhanh chóng thăng hoa... Các nhà tạo mẫu như Minh Hạnh, Minh Khoa, Võ Việt Chung đã gây được ấn tượng trong nhiều cuộc thi mẫu quốc tế.

Danh sách các “nữ hoàng ảnh lịch”, cũng là các mỹ nhân điện ảnh lừng lẫy thời đó, có Diễm My, Diễm Hương, Việt Trinh, Thu Hà, Y Phụng, Chiều Xuân, Mỹ Duyên, Mộng Vân... Rồi bốn đêm nhạc tràn đầy cảm xúc và bùng cháy “Nửa thế kỷ bài hát Việt Nam” (1994) - một cuộc tổng kết âm nhạc chưa từng có - đã đưa nhiều cái tên ca sĩ, nhạc sĩ đến gần hơn với công chúng. Một thời kỳ mới của âm nhạc Việt Nam, bắt đầu bùng nổ năm 1997 với sự ra đời của “Làn sóng xanh”. Bốn thế hệ ca sĩ nổi bật qua thời kỳ đó gồm: thế hệ đầu là Cẩm Vân, Quang Linh, Thanh Lam, Thu Phương, Bằng Kiều, Mỹ Linh, Hồng Nhung, Quang Dũng, Lam Trường, Đan Trường, Phương Thanh, Cẩm Ly... Sau đó là Đàm Vĩnh Hưng, Mỹ Tâm, Tuấn Hưng, Thanh Thảo, Hồng Ngọc, Nguyên Vũ...

Phác họa như vậy để thấy, từ thập niên 90 chính là thời điểm vàng để một tạp chí chuyên ngành giải trí tha hồ “bơi” trong vô vàn cái tên nổi tiếng, đáp ứng nhu cầu được biết những thông tin thật sâu, thật nóng và đương nhiên phải chính xác về cuộc đời phía sau ánh đèn sân khấu.

Học theo mô hình cùng “định dạng” trên thế giới

Tuy nhiên, nếu như tạp chí giải trí chỉ để thỏa mãn trí tò mò của độc giả thì khó đi được đường dài. Xây dựng một ấn phẩm về phong cách sống và thời trang dành cho phụ nữ và giới trẻ chính là định hướng cơ bản trong suy nghĩ của những người được giao công việc phụ trách nội dung tạp chí như tôi. Cũng vì nhu cầu đó mà chúng tôi đã bỏ không ít thời gian tìm hiểu những tạp chí cùng loại nổi tiếng trên thế giới, nhiều tờ vốn đã có lịch sử hàng chục, thậm chí hàng trăm năm, như Elle, Marie Claire (Pháp), Vogue, Cosmopolitan (Mỹ)...

Nhiều tờ tạp chí giải trí của Việt Nam ngay từ những kỳ đầu xuất bản đã có sự tiếp thu sáng tạo mô hình của các ấn phẩm quốc tế. Bên cạnh các bài phỏng vấn nhân vật nổi tiếng, doanh nhân thành đạt, phụ nữ thời hiện đại, những bộ sưu tập thời trang đẹp và ấn tượng... là những bài viết sâu sắc, độc đáo, hài hước về muôn mặt đời thường.

Một “tệp” các nhà báo chuyên viết cho các tạp chí mầu với tinh thần của người phục vụ - đem tới những gì độc giả quan tâm trong cuộc sống đồng thời cũng hình thành. Có vai trò quan trọng không kém đội ngũ người viết là các nhiếp ảnh gia. Từ những người ở thế hệ đầu như Văn Thọ, Trần Thành Công, Lê Quang Châu, Trọng Thanh, Ngô Lịch... đến những tên tuổi vài chục năm nay vẫn gắn liền với vẻ đẹp của người phụ nữ như Phạm Việt Thanh, Lê Thanh Hải, Nguyễn Vũ, Thành Nguyễn, Đình Dzũ, Đình Dzuẩn, Samuel Hoàng... Những bức ảnh tuyệt đẹp trước đó vốn chỉ xuất hiện trên lịch đã thường xuyên được in tràn trang tạp chí, đem lại hiệu ứng thị giác không nhỏ.

Dần dần xuất hiện các creative director (giám đốc sáng tạo) - người định hình hình ảnh và tạo nên diện mạo của tạp chí mầu. Trong top creative director của làng tạp chí mầu có Hương Color, Hà Đỗ, Dzũng Yoko... Và các stylist - người định hướng phong cách, lựa chọn trang phục, phối đồ theo concept cho người mẫu và các bộ sưu tập thời trang xuất hiện trên tạp chí.

Trong thời đại số hóa, tạp chí in không còn thịnh hành, nhưng chắc chắn sẽ không biến mất, bởi con người vẫn cần gì đó hữu hình. Song nhất định đó phải là một sự hữu hình mang dấu ấn cá tính sáng tạo. Những trang tạp chí được chăm chút tỉ mỉ, công phu luôn có khả năng đem đến cho độc giả những cảm xúc rực rỡ, điều mà biển thông tin khổng lồ trên báo mạng hầu như không thể tạo nên.