“Hành trình vạn dặm, bắt đầu từ một bước chân”, Việt Nam bắt đầu bước đi trên hành trình tăng trưởng xanh từ năm 2012 với “kim chỉ nam” là Quyết định 1393/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh thời kỳ 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2050. Đây là lộ trình đầu tiên đưa Việt Nam đi đến phát triển bền vững.

Trong chiến lược này có 3 mục tiêu chính được đưa ra là: Tái cấu trúc và hoàn thiện thể chế kinh tế theo hướng xanh hóa các ngành hiện có; khuyến khích phát triển các ngành kinh tế sử dụng hiệu quả năng lượng và tài nguyên có giá trị gia tăng cao; nghiên cứu, ứng dụng công nghệ tiên tiến để sử dụng hiệu quả hơn tài nguyên thiên nhiên, cũng như giảm lượng phát thải khí nhà kính, ứng phó hiệu quả với biến đổi khí hậu.

Để thực hiện 3 mục tiêu trên, Chính phủ đã triển khai các nhiệm vụ trọng tâm như: Giảm cường độ phát thải khí nhà kính từ 8-10% so với mức 2010. Định hướng đến năm 2030: Giảm mức phát thải khí nhà kính mỗi năm ít nhất 1,5 - 2%, và giữ vững mức này đến năm 2050 .Tăng trưởng xanh cũng đồng nghĩa với việc xanh hóa trong sản xuất như: khuyến khích ngành công nghiệp tận dụng tài nguyên thiên nhiên theo hướng kinh tế tuần hoàn, qua đó tiết kiệm năng lượng, giảm lượng khí thải, chất thải ra môi trường; xanh trong nông nghiệp hướng tới giảm phát thải khí CO₂ trong trồng trọt và chăn nuôi và tăng cường thích ứng với biến đổi khí hậu; nâng cao nhận thức cho người dân về lối sống xanh và cải thiện chất lượng môi trường tại các đô thị lớn.

Là lĩnh vực mới, nên trong quá trình thực hiện tăng trưởng xanh Chính phủ đã triển khai nhiều giải pháp cũng như tích cực xây dựng các cơ chế khuyến khích và hành lang pháp lý phù hợp với thực tế, đặc biệt là hoàn thiện cơ sở giám sát, đánh giá việc thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh qua Thông tư số 10/2023/TT-BKHĐT quy định Bộ chỉ tiêu thống kê tăng trưởng xanh bao gồm 72 chỉ tiêu, được xếp theo 4 nhóm mục tiêu cụ thể là: “Giảm cường độ phát thải khí nhà kính trên GDP”, “Xanh hóa các ngành kinh tế”, “Xanh hóa lối sống và thúc đẩy tiêu dùng bền vững” và cuối cùng là “Xanh hóa quá trình chuyển đổi trên nguyên tắc bình đẳng, bao trùm và nâng cao năng lực chống chịu”.

Kể từ năm 2023, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng với 12 bộ, ngành trực tiếp thực hiện và thể hiện quyết tâm đạt được các mục tiêu tăng trường xanh, bền vững của Việt Nam.

Theo đánh giá của ông Nguyễn Chí Dũng khi còn trên cương vị Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư: “Các bộ, ngành và địa phương đã tích cực triển khai mục tiêu, nhiệm vụ của Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia thông qua các chính sách cụ thể trên các ngành, lĩnh vực. Bộ chỉ tiêu thống kê tăng trưởng xanh quốc gia đã tạo cơ sở pháp lý cho việc theo dõi, giám sát và đánh giá thực hiện tăng trưởng xanh tại Việt Nam. Là tiền đề quan trọng để kinh tế xanh trở thành hình mẫu chung cho mô hình phát triển. Những nỗ lực tăng trưởng xanh đã đưa Việt Nam có mặt trong top 10 nước thu hút đầu tư xanh nhiều nhất, chiếm 5% trong các nước đang phát triển. Trong đó, thu hút đầu tư nước ngoài cho năng lượng tái tạo chiếm chủ yếu, tăng gấp 5,7 lần trong 10 năm qua”.

Để tránh chồng chéo trên hành trình hướng đến tăng trưởng xanh, Ban Chỉ đạo quốc gia về tăng trưởng xanh đã được thành lập theo Quyết định số 1044/QĐ-TTg ngày 5/9/2022 của Thủ tướng Chính phủ. Trong đó, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành làm Trưởng Ban Chỉ đạo. Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng làm Phó Trưởng Ban, chỉ đạo và phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, có chức năng giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu, chỉ đạo, phối hợp giải quyết những công việc liên quan đến triển khai thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh.

Hành trình đến tăng trưởng xanh dù đã có bộ máy phụ trách cụ thể, có chính sách và bộ công cụ để đánh giá bằng con số rõ ràng nhưng gian nan vẫn còn ở phía trước. Bởi lẽ tăng trưởng xanh là khái niệm rộng lớn, bao quát toàn bộ sự phát triển không chỉ của riêng kinh tế mà còn cả văn hóa và xã hội. Vì vậy, cần sự vào cuộc của không chỉ Chính phủ, bộ, ngành, doanh nghiệp mà còn cả người dân.