Điện Biên tăng cường biện pháp phòng, chống bệnh dại

Nhắc lại sự việc cháu C.V.D. (14 tuổi) ở bản Huổi Lúm, xã Nậm Vì, huyện Mường Nhé bị chó nhà nuôi cắn, sau đó thiệt mạng vào ngày 30/4, người nhà cháu D. buồn bã cho biết: Ngày 26/3, cháu D. bị chó nhà cắn vào lòng bàn tay trái gây hai vết xước nông, nhưng vì nghĩ là chó nhà nuôi cho nên không việc gì, gia đình đã không xử lý vết thương và không đưa cháu D. đi tiêm phòng dại ngay sau khi bị cắn. Mãi tới ngày 28/3, gia đình mới đưa cháu D. đến Trung tâm Y tế huyện Mường Nhé thì bác sĩ xác định vết thương của cháu D. đã ở mức độ II, đồng thời tư vấn gia đình đồng ý tiêm phòng vắc-xin dại cho cháu. Theo phác đồ điều trị, liên tiếp trong các ngày 28/3, 31/3, 4/4 và 11/4, cháu D. được tiêm bốn mũi vắc-xin phòng dại, nhưng đến ngày 17/4 thì cháu D. bắt đầu xuất hiện các triệu chứng bất thường, như: Sốt cao từng cơn, ho, khò khè, khó thở, đau đầu, đau họng, nôn nhiều sau khi ăn, biếng ăn và mệt mỏi. Đến chiều ngày 24/4, cháu D. không còn phản ứng và tử vong vào ngày 30/4. Kết quả xét nghiệm mẫu bệnh phẩm của cháu D. dương tính với virus dại.

Trường hợp tương tự là cháu L.D.B. (8 tuổi), nhà ở bản Nát, xã Quài Cang, huyện Tuần Giáo cũng bị chó cắn nhưng không thực hiện tiêm phòng nên đã tử vong vào ngày 5/5 vừa qua. Đề cập quá trình diễn biến bệnh của cháu L.D.B., ông Bùi Hồng Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Tuần Giáo cho biết: Ngày 4/5, cháu B. được người nhà đưa đến Trung tâm Y tế huyện trong tình trạng mệt mỏi, sốt, đau đầu, đau họng và có biểu hiện sợ gió, sợ ánh sáng. Người nhà cháu B. kể lại, trước đó khoảng hơn một tháng cháu B. bị một con chó của hàng xóm cắn, sau đó chủ chó đưa cháu đi khám và nói với người nhà cháu B. cần cho cháu đi tiêm vắc-xin phòng dại, nhưng gia đình không thực hiện. Đến chiều ngày 3/5, cháu B. có biểu hiện đau đầu, đau họng, mệt mỏi, đến ngày 4/5 diễn biến bệnh của cháu nặng hơn gia đình mới đưa nhập viện…

Trên đây chỉ là hai trong số tám người bị chó dại cắn trong khoảng từ đầu năm đến ngày 16/5 và là hai trong số 24 trường hợp trong tỉnh Điện Biên đã thiệt mạng do bị chó, mèo cắn kể từ năm 2016 đến nay. Phân tích kỹ hơn về 24 trường hợp tại tỉnh Điện Biên đã tử vong do bị chó, mèo mang virus dại cắn, Bác sĩ Phạm Đức Tài, Trưởng khoa Phòng chống bệnh truyền nhiễm (Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Điện Biên), cho biết: Phần lớn trong số 24 trường hợp tử vong do bị chó dại cắn là bà con các dân tộc thiểu số làm nông nghiệp, học sinh. Địa bàn ghi nhận các trường hợp bị chó, mèo cắn, bị chết do virus dại chủ yếu là ở các huyện vùng cao, như: Tuần Giáo, Mường Chà, Điện Biên Đông, Mường Ảng, Mường Nhé… Về nguyên nhân các trường hợp thiệt mạng do bị chó, mèo cắn, Bác sĩ Phạm Đức Tài chỉ rõ hầu hết là do không tiêm vắc-xin và kháng huyết thanh vì chủ quan hoặc không hiểu hết mức nguy hiểm khi bị chó, mèo mang mầm dại cắn.

Tuy nhiên, ngoài nguyên nhân chủ quan từ người bị chó, mèo cắn, sự chậm trễ và thiếu quan tâm, quyết liệt trong chỉ đạo của chính quyền địa phương cũng đã ảnh hưởng đến hiệu quả phòng, chống bệnh dại trên địa bàn. Đơn cử như huyện Mường Nhé, địa bàn có số đông dân cư là đồng bào các dân tộc thiểu số có thói quen nuôi chó, mèo thả rông; hiểu biết của người dân về bệnh dại ở chó, mèo cũng hạn chế; vì vậy rất cần sự vào cuộc của cơ quan chức năng truyền thông đến người dân lợi ích của việc tiêm vắc-xin phòng dại cho chó, mèo, coi đây là giải pháp căn bản phòng bệnh dại hiệu quả. Thế nhưng, với những lý do khác nhau... cho nên Mường Nhé là huyện duy nhất trong tỉnh Điện Biên chưa triển khai tiêm vắc-xin phòng dại. Mãi tới ngày 7/5, sau khi ghi nhận có người tử vong do bệnh dại và số lượng chó phát bệnh cao nhất trong toàn tỉnh thì Ủy ban nhân dân huyện Mường Nhé mới giao trách nhiệm cụ thể cho các phòng, ban khẩn trương triển khai tiêm phòng.

Ông Lò Văn Tâm, Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Mường Nhé cho biết: Hiện tại huyện mới đang hoàn thiện thủ tục để mua vắc-xin... Khi được hỏi lý do huyện Mường Nhé chậm trễ trong triển khai tiêm vắc-xin phòng dại cho chó, mèo, ông Lò Văn Tâm thẳng thắn nói rằng: “Phòng đã đề nghị nhưng huyện trả lời hết kinh phí không bố trí được. Chỉ đến ngày 7/5, sau khi Ủy ban nhân dân huyện ban hành Công văn 784/UBND-NNMT về việc tiếp tục tăng cường triển khai các biện pháp phòng, chống bệnh dại cho chó, mèo trên địa bàn và giao nhiệm vụ cụ thể từng phòng, ban thì Phòng Tài chính-Kế hoạch mới thông tin đến Phòng Nông nghiệp và Môi trường là cứ làm thủ tục mua vắc-xin, còn kinh phí sẽ tham mưu bố trí sau...”.

Nhận định nguy cơ bệnh dại có chiều hướng phức tạp; đồng thời kịp thời cung cấp kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, điều trị cho các trường hợp bị chó, mèo cắn hiệu quả, ngày 21/5, Sở Y tế tỉnh Điện Biên đã tổ chức Hội nghị chuyên đề về công tác phòng, chống bệnh dại cho hơn 100 cán bộ y tế các đơn vị. Ông Phạm Giang Nam, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Điện Biên cho biết: Tiêm vắc-xin phòng bệnh dại cho vật nuôi là cách phòng bệnh hiệu quả nhất, thế nhưng xử lý các ca phơi nhiễm là giải pháp đặc biệt quan trọng mà đội ngũ nhân viên y tế cần nắm vững để kịp thời cứu người bị chó, mèo cắn. Bởi vậy, ngoài chú trọng nâng cao công tác truyền thông phòng, chống bệnh dại, Sở đã chỉ đạo các trạm y tế tăng cường phối hợp với nhà trường tuyên truyền cho học sinh về nguy cơ bệnh dại và cách xử lý khi bị chó, mèo cắn. Tại cơ sở, hạt nhân tuyên truyền phòng bệnh là đội ngũ y tế thôn, bản sẽ đến từng nhà tuyên truyền sự nguy hại của bệnh dại, hướng dẫn người dân cách xử trí ban đầu khi bị chó mèo cắn, đồng thời vận động người dân nhanh chóng đến các điểm tiêm phòng để được tiêm vắc-xin phòng bệnh.