Ngay khi nhận được nội dung thông báo của UBND xã Phước Tân (TP Biên Hòa) về việc cưỡng chế sáu nhà xưởng đang hoạt động tại khu vực quy hoạch Cụm công nghiệp Phước Tân vào đầu tháng 5 vừa qua, gần 60 doanh nghiệp ở đây đã đồng loạt ký đơn tập thể kiến nghị UBND tỉnh Đồng Nai và các sở, ban, ngành liên quan cho tạm dừng thực hiện quyết định của chính quyền sở tại. Đồng thời, kiến nghị các ngành chức năng tạo điều kiện thuận lợi để phía doanh nghiệp hoàn tất thủ tục pháp lý về xây dựng theo quy định hiện hành.
Khu vực hơn 72 ha đất mà các doanh nghiệp đã và đang xây dựng nhà xưởng cho tới thời điểm này vẫn thuộc diện đất cây xanh rừng trồng, bởi lộ trình quy hoạch Cụm công nghiệp Phước Tân mới đang ở giai đoạn chấp thuận chủ trương đầu tư, chưa có quyết định phê duyệt chính thức. Trong khi đó, tại khu vực này, gần 60 doanh nghiệp đã dốc vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng xây dựng khoảng 150 nghìn m2 nhà xưởng, với hơn 2.000 lao động đang làm việc. Do đó, nếu bị cưỡng chế giải tỏa hoặc không cấp phép xây dựng để sản xuất, kinh doanh lâu dài, các doanh nghiệp có nguy cơ phá sản.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, ngày 24-11-2015, Sở Công thương tỉnh Đồng Nai có báo cáo thẩm định đề án bổ sung quy hoạch Cụm công nghiệp Phước Tân. Đến ngày 2-12-2015, UBND tỉnh có văn bản chấp thuận bổ sung Cụm công nghiệp Phước Tân vào quy hoạch. Tuy nhiên, căn cứ quy hoạch chung của TP Biên Hòa đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050, tại Quyết định số 2302/QĐ-UBND ngày 25-7-2014 của UBND tỉnh Đồng Nai, vị trí khu đất bổ sung quy hoạch Cụm công nghiệp Phước Tân lại thuộc vùng chức năng quy hoạch đất khu rừng trồng. Trong báo cáo gần đây nhất, ngày 19-4-2018 của UBND thành phố Biên Hòa về quá trình đề xuất các điểm điều chỉnh cục bộ quy hoạch chung TP Biên Hòa tỷ lệ 1/10.000, cũng không đề cập điều chỉnh cục bộ đối với Cụm công nghiệp Phước Tân.
Trưởng phòng Quy hoạch (Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Đồng Nai) Đỗ Thị Thanh Hoàng cho biết, theo Nghị quyết số 74 ngày 9-8-2017 của Chính phủ về điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016-2020), tỉnh Đồng Nai có bổ sung quy hoạch Cụm công nghiệp Phước Tân.
Tương tự, tại Quyết định số 4738 ngày 27-12-2017 của UBND tỉnh Đồng Nai về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 TP Biên Hòa, có quy hoạch hơn 72 ha đất Cụm công nghiệp Phước Tân. Tuy nhiên, về quy hoạch xây dựng của TP Biên Hòa thì khu đất nêu trên vẫn thuộc diện tích rừng trồng. Vì thế, vừa qua, các doanh nghiệp khu vực này đến làm thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chuyển đổi mục đích sử dụng đất, Sở không giải quyết cho bất kỳ trường hợp nào.
Cũng theo bà Đỗ Thị Thanh Hoàng, từ năm 2015, khi UBND tỉnh Đồng Nai chấp thuận chủ trương bổ sung Cụm công nghiệp Phước Tân đến nay, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh chưa nhận được hồ sơ làm thủ tục liên quan đến đất đai từ phía Công ty cổ phần Đầu tư thương mại dịch vụ bất động sản Việt Bảo Minh, đơn vị đề nghị thỏa thuận địa điểm và đề nghị thành lập cụm công nghiệp nêu trên.
UBND tỉnh Đồng Nai mới đây đã tổ chức cuộc họp để giải quyết vướng mắc ở khu quy hoạch Cụm công nghiệp Phước Tân. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Vĩnh chỉ đạo UBND thành phố Biên Hòa chủ trì, phối hợp Sở Xây dựng, Sở Công thương rà soát, kiểm tra, xử lý những trường hợp vi phạm về xây dựng tại khu vực nêu trên theo quy định của pháp luật. Đồng thời, có biện pháp xử lý nghiêm lãnh đạo xã Phước Tân và những cá nhân có trách nhiệm liên quan. UBND tỉnh yêu cầu cơ quan hữu quan không xác nhận cho những doanh nghiệp không có giấy phép trong khu vực quy hoạch Cụm công nghiệp Phước Tân khi xin cấp điện. Các doanh nghiệp đang đầu tư tại khu vực quy hoạch Cụm công nghiệp Phước Tân phải cam kết dừng ngay việc xây dựng trái phép.
Ngày 22-5-2018, Chủ tịch UBND thành phố Biên Hòa Phạm Anh Dũng có công văn hỏa tốc giao UBND xã Phước Tân khẩn trương xây dựng phương án cưỡng chế sáu doanh nghiệp vi phạm đã có quyết định cưỡng chế. Đối với 52 trường hợp còn lại, UBND xã nhanh chóng xử lý dứt điểm các công trình xây dựng vi phạm và dừng ngay hành vi xây dựng trái phép. Thời điểm cuối tháng 5 vừa qua, UBND thành phố Biên Hòa đã lập Đoàn thanh tra về xây dựng tại khu vực quy hoạch Cụm công nghiệp Phước Tân. Chủ tịch UBND thành phố Biên Hòa cũng đã ký quyết định điều chuyển công tác đối với ông Mai Tấn Tài, Chủ tịch UBND xã Phước Tân về Phòng Kinh tế TP Biên Hòa chờ phân công nhiệm vụ và phải làm kiểm điểm trách nhiệm.
Theo bản đồ quy hoạch chung của TP Biên Hòa tỷ lệ 1/10.000, chỉ tiêu cây xanh bao gồm đất rừng trồng đã được thẩm định, phê duyệt đúng quy chuẩn đối với đô thị loại I trực thuộc tỉnh. Theo quy định hiện nay, muốn điều chỉnh chức năng 72 ha đất ở xã Phước Tân từ rừng trồng sang cụm công nghiệp, cần phải có ý kiến của Bộ Xây dựng và phải bù lại phần đất cây xanh tại vị trí khác. Trưởng phòng Quản lý đô thị TP Biên Hòa Doãn Văn Đồng cho rằng, việc hoán đổi 72 ha đất quy hoạch cây xanh hiện nằm ngoài khả năng của địa bàn vốn “đất chật, người đông” như TP Biên Hòa. Phương án trước mắt, là đề nghị UBND thành phố Biên Hòa báo cáo UBND tỉnh Đồng Nai xem xét lại chủ trương cho thành lập Cụm công nghiệp Phước Tân. Trường hợp vẫn giữ chủ trương, thì phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng nghiên cứu, chấp thuận cho TP Biên Hòa được giảm chỉ tiêu về mật độ cây xanh với tổng diện tích 72 ha.