Nâng tầm giá trị nông sản Thanh Hóa

Thanh Hóa có hơn 900.000 ha đất nông nghiệp, chiếm hơn 80% diện tích tự nhiên của tỉnh, với sự đa dạng về các loại cây trồng và vật nuôi. Các sản phẩm nông sản chủ lực của Thanh Hóa bao gồm: lúa gạo, cam, bưởi, mía, rau củ quả, gia súc, gia cầm và thủy sản. Sản xuất nông nghiệp tại Thanh Hóa vẫn chủ yếu dựa vào đất đai và yếu tố tự nhiên, nhưng trong những năm gần đây, tỉnh đã bắt đầu chú trọng đến việc ứng dụng công nghệ cao và phát triển các mô hình sản xuất bền vững để nâng cao năng suất và chất lượng. Điển hình là sản xuất lúa, gạo, các loại cây ăn quả như cam, bưởi, và cây rau, củ quả.

Ngoài ra, Thanh Hóa cũng nổi bật với các sản phẩm nông sản có thể chế biến như mía, gạo nếp, nước mắm, nem chua, sản phẩm thủy sản, và măng khô. Những sản phẩm này đang chiếm lĩnh thị trường trong nước và có cơ hội xuất khẩu ra nước ngoài, đặc biệt là các thị trường tiềm năng như Trung Quốc, Nhật Bản, và các quốc gia châu Âu.

Mặc dù có tiềm năng lớn, ngành nông sản Thanh Hóa vẫn đang đối mặt với nhiều vấn đề cần giải quyết để nâng cao giá trị sản phẩm. Một trong những thách thức lớn nhất là việc sản xuất và tiêu thụ nông sản còn thiếu sự liên kết chặt chẽ giữa các nhà nông, doanh nghiệp chế biến, và các kênh phân phối. Nông sản tại Thanh Hóa vẫn chủ yếu được tiêu thụ ở dạng thô, chưa qua chế biến sâu, khiến giá trị gia tăng của sản phẩm thấp. Điều này khiến cho người nông dân không thể thu được lợi nhuận cao từ các sản phẩm của mình, trong khi đó doanh nghiệp chế biến lại thiếu nguồn nguyên liệu ổn định, chất lượng. Đặc biệt, sản phẩm nông sản của Thanh Hóa hiện vẫn chưa đạt được tiêu chuẩn quốc tế cần thiết để cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu. Mặc dù một số sản phẩm như bưởi, cam, gạo đã có mặt ở một số quốc gia, nhưng việc xuất khẩu của các sản phẩm này vẫn gặp nhiều khó khăn. Một trong những lý do chính là sản phẩm chưa có thương hiệu mạnh, chưa được chứng nhận đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, và quy trình chế biến vẫn còn hạn chế.

Ngoài ra, các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao tại Thanh Hóa vẫn còn ở quy mô nhỏ lẻ, chưa phổ biến rộng rãi. Một vấn đề nữa là việc sản xuất nông sản ở Thanh Hóa vẫn đang phụ thuộc rất lớn vào điều kiện thời tiết và khí hậu. Biến đổi khí hậu đang khiến cho sản xuất nông sản gặp nhiều khó khăn hơn, đặc biệt là trong việc duy trì năng suất và chất lượng sản phẩm. Thiên tai, lũ lụt, và các yếu tố môi trường khác cũng là những yếu tố tác động tiêu cực đến sản xuất nông nghiệp.

Dù còn nhiều thách thức, ngành nông sản Thanh Hóa cũng có những cơ hội và tiềm năng lớn để phát triển. Một trong những cơ hội lớn nhất là xu hướng tiêu dùng sạch và sản phẩm nông sản an toàn hiện nay. Người tiêu dùng ngày càng chú trọng đến chất lượng sản phẩm, yêu cầu về an toàn thực phẩm và tính bền vững trong sản xuất. Thanh Hóa đang có những bước đi quan trọng để đáp ứng nhu cầu này thông qua việc phát triển các mô hình sản xuất nông sản sạch, đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP và sản xuất hữu cơ.

Hiện nay, Thanh Hóa đã có hơn 2.471 ha sản xuất nông sản theo tiêu chuẩn VietGAP, gần 5.100 ha sản xuất hữu cơ và hơn 13 ha đạt chứng nhận hữu cơ quốc tế. Đây là nền tảng vững chắc để nâng cao giá trị nông sản và xây dựng thương hiệu mạnh cho các sản phẩm của tỉnh. Bên cạnh đó, Thanh Hóa cũng đang đẩy mạnh phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Tỉnh đã tích tụ và tập trung hơn 55.000 ha đất sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất, đặc biệt là trong lĩnh vực trồng trọt và thủy sản. Các mô hình sản xuất thông minh, sử dụng công nghệ tiên tiến trong canh tác, tưới tiêu, và bảo vệ cây trồng đang được triển khai tại nhiều địa phương trong tỉnh.

Để nâng cao giá trị nông sản Thanh Hóa, cần triển khai đồng bộ các giải pháp chiến lược từ sản xuất đến tiêu thụ, tập trung vào một số vấn đề chủ yếu. Một trong những giải pháp quan trọng là đẩy mạnh việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ mới vào canh tác và chế biến nông sản. Các mô hình nông nghiệp thông minh, sử dụng cảm biến, robot và hệ thống giám sát tự động trong quản lý sản xuất sẽ giúp tăng năng suất, giảm chi phí, và cải thiện chất lượng sản phẩm. Thêm vào đó, việc xây dựng và quảng bá thương hiệu cho các sản phẩm nông sản đặc trưng của Thanh Hóa như bưởi, cam, mía, gạo, và thủy sản là vô cùng cần thiết. Các sản phẩm cần được chứng nhận đạt tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, VietGAP, GlobalGAP để đảm bảo chất lượng và đáp ứng yêu cầu của thị trường xuất khẩu. Việc tăng cường kết nối giữa nông dân và doanh nghiệp cũng đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng chuỗi giá trị bền vững. Khuyến khích các doanh nghiệp chế biến nông sản đầu tư vào hệ thống thu mua, chế biến và tiêu thụ sản phẩm tại chỗ, đồng thời hợp tác chặt chẽ với nông dân để đảm bảo nguồn cung ổn định, chất lượng cao. Hỗ trợ nông dân trong việc chuyển giao kỹ thuật và đầu tư vào công nghệ chế biến sẽ giúp nâng cao giá trị sản phẩm. Cuối cùng, để phát triển thị trường tiêu thụ, cần tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại, tham gia các hội chợ, triển lãm quốc tế để giới thiệu nông sản Thanh Hóa ra thế giới, đồng thời phát triển các kênh tiêu thụ trong nước, đặc biệt là các chuỗi siêu thị, cửa hàng nông sản sạch, và các kênh bán hàng trực tuyến.

Nâng tầm giá trị nông sản Thanh Hóa là một quá trình đòi hỏi sự nỗ lực đồng bộ từ chính quyền, doanh nghiệp, và nông dân. Mặc dù ngành nông sản Thanh Hóa đang phải đối mặt với nhiều thách thức, nhưng cũng có rất nhiều cơ hội để phát triển. Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao, xây dựng thương hiệu mạnh cho nông sản, phát triển các mô hình sản xuất bền vững, và tăng cường kết nối giữa các bên liên quan sẽ giúp nâng cao giá trị nông sản và mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước.