Xã Xà Phiên có hơn 1.000 hộ là người dân tộc thiểu số. Trong đó, dân tộc Khmer chiếm đa số với 950 hộ (trên 3700 nhân khẩu), chủ yếu sống tập trung ở ấp 4 và ấp 5. Những năm qua, nhờ thụ hưởng từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và các chương trình mục tiêu quốc gia khác, đã giúp nhiều bà con có điều kiện vươn lên, ổn định cuộc sống.
Trước đây, do thiếu vốn để đầu tư sản xuất, gia đình bà Thị Hinh ở ấp 5, xã Xà Phiên gắn liền với công việc làm thuê, cuộc sống luôn chật vật. Năm 2022, từ Dự án “Mô hình đa dạng hóa sinh kế giảm nghèo bền vững” dành cho đồng bào dân tộc thiểu số, bà được vay 50 triệu đồng để xây chuồng nuôi lơn. Ban đầu, bà chỉ nuôi 2 con lợn nái, mỗi con đẻ 2 lần/năm; lợn con không bán mà nuôi lợn thịt. Hiện trong chuồng của bà có 3 con lợn nái và trên 30 con lợn thịt. Nhờ chịu khó chăm sóc và tiền bán lợn thịt, đã giúp cuộc sống gia đình bà dần ổn định.
Năm 2024, bà Thị Hinh tự nguyện xin trả lại hộ nghèo, đồng thời đầu tư xây hai hồ để thả nuôi 3.500 con ba ba và đầu năm 2025 thả nuôi 1.000 con ếch, cả hai đang phát triển khá tốt.
Theo tính toán của và Thị Hinh, với số lượng ba ba hiện đã nuôi được 13 tháng, khoảng ba tháng nữa là có thể xuất bán. Với giá 100 nghìn đến 120 nghìn đồng/kg ba ba thịt như hiện nay thì lợi nhuận không dưới 150 triệu đồng.
“Nói thiệt, nếu không được chính quyền địa phương quan tâm tạo điều kiện vay vốn có lẻ đến nay gia đình tôi khó mà thoát nghèo nói chi dư giả. Tới đây, nếu thuận lợi tôi sẽ mở rộng diện tích và tăng số lượng nuôi heo và ba ba để cuộc sống gia đình thêm sung túc hơn”, bà Thị Hinh cho biết.
Còn hộ bà Thị Hường, ngụ ấp 5, xã Xà Phiên, từ Dự án “Giải quyết tình trạng thiếu nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt”, hộ bà được hỗ trợ 70 triệu đồng để xây lại căn nhà lá sập xệ đã cất cách đây hơn 15 năm. Ngày khởi công, vợ chồng bà mừng lắm, vì sắp tới không còn cảnh lấy thau hứng nước khắp nhà mỗi khi trời mưa. Sau khi có nhà mới, vợ chồng bà toàn tâm toàn ý lo phát triển kinh tế gia đình. “Bây giờ có nhà mới rồi, tôi dự tính sẽ mở tiệm tạp hóa tại nhà, đồng thời tham gia một số lớp tập huấn trong chăn nuôi để áp dụng”, bà Thị Hường cho biết.
Theo đồng chí Võ Văn Trung, Bí thư Đảng ủy xã Xà Phiên, đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn phần lớn thiếu vốn, thiếu tư liệu sản xuất. Những năm qua, địa phương rất chú trọng trong việc triển khai, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và những chương trình mục tiêu quốc gia khác, xem đây là sinh kế hỗ trợ bà con vươn lên.
Riêng năm 2024, từ hai chương trình này, xã triển khai, thực hiện các dự án như: mô hình đa dạng hóa sinh kế giảm nghèo bền vững; hỗ trợ phát triển sản xuất, cải thiện dinh dưỡng; giải quyết tình trạng thiếu nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt... với kinh phí khoảng 4,7 tỷ đồng.
Từ các chương trình trên, đã đem lại hiệu quả trên các lĩnh vực, trong đó nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho đồng bào dân tộc Khmer, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, góp phần xây dựng vững chắc an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Năm 2020, xã có 246 hộ dân tộc thiểu số nghèo và 62 hộ cận nghèo; đến nay hộ nghèo đã giảm xuống còn 40 hộ; 40 hộ cận nghèo.
Bên cạnh chăm lo phát triển sản xuất, xã Xà Phiên cũng quan tâm thực hiện Dự án “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch”, bằng cách củng cố, duy trì hai câu lạc bộ hát Aday ở chùa ấp 4 và ấp 5. Hai câu lạc bộ này, ngoài được đầu tư mua nhạc cụ, trang phục, tài liệu, hằng tháng các thành viên còn duy trì tập luyện để tham gia biểu diễn ở các lễ hội của đồng bào hay hội thi.
Năm 2021, nghệ thuật hát Aday của người Khmer xã Xà Phiên, huyện Long Mỹ tỉnh Hậu Giang trước đây được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là điều kiện để địa phương tiếp tục bảo tồn, phát huy loại hình nghệ thuật trình diễn dân gian đặc sắc này, nhằm góp phần đem lại sức sống mới, đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa tinh thần của người dân.
Bí thư Đảng ủy xã Xà Phiên Võ Văn Trung
Ông Danh Kỳ, Chủ nhiệm Câu lạc bộ hát Aday ấp 4, cho biết: “Đây không chỉ là loại hình nghệ thuật làm thỏa mãn nhu cầu văn hóa tinh thần của đồng bào dân tộc Khmer mà còn góp phần kết nối cộng đồng các dân tộc trên địa bàn. Chúng tôi sẽ tiếp tục duy trì và truyền nghề cho con cháu, thế hệ trẻ, để cùng nhau bảo tồn và đưa bộ môn nghệ thuật này vào cộng đồng nhiều hơn”.
Có thể thấy, những chính sách dành cho đồng bào dân tộc thiểu số đã mang lại hiệu quả rõ rệt, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần và bảo tồn bản sắc văn hóa của các dân tộc trên địa bàn.
