Lễ mừng mùa của người M'nông thường diễn ra vào mùa khô, khoảng tháng 1 đến tháng 3 dương lịch, khi trái chín đầy rẫy, lúa đầy bồ, bà con có điều kiện thuận lợi để vui chơi, nghỉ ngơi và tái tạo sức lao động. Theo già làng Điểu Then ở bon Bu Lum, Lễ mừng mùa là một trong những lễ hội lớn trong hệ thống tín ngưỡng đa thần, mang đậm sắc thái văn hóa dân gian và sức sống cộng đồng mạnh mẽ của người M'nông.
Lễ được tổ chức hằng năm sau khi kết thúc mùa vụ. Ngày nay, do quy mô của Lễ mừng mùa lớn, với sự chuẩn bị công phu, tham gia của cộng đồng nhiều bon trong khu vực nên lễ hội thường chỉ được tổ chức trong khoảng thời gian từ 3 -5 năm một lần.
Để chuẩn bị tổ chức Lễ mừng mùa, trước đó, già làng, các trưởng bon và những người có uy tín trong cộng đồng tổ chức họp, lên kế hoạch, phân công nhiệm vụ cho từng cá nhân, nhóm cộng đồng từng bon, thống nhất số lượng sản vật đặc trưng như heo, gà, gạo nếp, rượu cần, các loại nông sản… giao cho từng bon chuẩn bị. Riêng bon chủ nhà ngoài việc chuẩn bị sản vật đóng góp, còn chịu trách nhiệm chuẩn bị chu đáo vật phẩm chính lễ, địa điểm tổ chức và nơi đón tiếp khách.
Địa điểm tổ chức Lễ mừng mùa thường được người M'nông lựa chọn tại nhà văn hóa cộng đồng, đối với khu vực chưa có nhà văn hóa cộng đồng lễ sẽ được tổ chức tại địa điểm thường diễn ra sinh hoạt chung của bon, gắn liền với tín ngưỡng tâm linh và đời sống văn hóa bản địa. Sau khi ngày tổ chức lễ được ấn định, những cá nhân, nhóm cộng đồng được giao việc sẽ bắt tay vào công việc ủ rượu, nghệ nhân luyện hát múa dân gian, thanh niên dựng cây nêu, làm dây lễ, phụ nữ chuẩn bị cơm lam, các loại bánh…
Lễ mừng mùa được mở đầu bằng nghi lễ đón khách rất trang trọng, người dân bon và chủ nhà đứng xếp thành hai hàng ngay tại cổng bon, dẫn đầu đón khách là già làng, tiếp đến là nghệ nhân đội múa, đội chiêng và người cầm cây mừng mùa. Khi khách tiến vào cổng, tiếng tù và vang lên báo hiệu giờ lành, nghệ nhân đại diện hai bên cùng cất lời hát Tăm pơt bằng tiếng M'nông, với hình thức hát đối đáp dân gian đặc trưng, thể hiện sự kính trọng và hiếu khách.
Vật phẩm của buổi lễ được chuẩn bị gồm một con heo để cúng cây nêu, một con gà, các gùi chứa nông sản đặc trưng, bốn ché rượu cần, cơm lam, thịt nướng... được sắp đặt chung quanh cây nêu thật trang trọng, với ý nghĩa linh thiêng, biểu tượng cho sự giao hòa giữa trời, đất, con người và các đấng thần linh, thể hiện tấm lòng thành kính của cộng đồng đối với các vị thần. Trong phần lễ chính, già làng tiến hành nghi lễ cúng thần linh, cảm ơn các vị thần đã ban cho đồng bào vụ mùa bội thu, cuộc sống no đủ và cầu mong năm mới bình an, mong các vị thần tiếp tục che chở, ban cho bon làng cuộc sống bình an, một vụ mùa mới thuận lợi.
Sau phần văn cúng, già làng dùng tiết gà pha rượu phết lên các vật dụng như: dao, rìu, cào, cửa ra vào, đá bếp, kho lúa… với ý nghĩa mời thần linh và tổ tiên về chung vui, phù hộ cho bon làng. Khi kết thúc phần nghi thức, già làng tiến hành nghi thức khai rượu cần, khấn cúng mời các vị thần chứng giám. Sau khi nghi lễ thực hiện xong, già làng mời các vị khách cùng thưởng rượu như lời chúc phúc và tri ân.
Phần lễ kết thúc bằng một nghi thức đặc biệt là đốt lửa thiêng do già làng cùng đại diện chính quyền địa phương cầm đuốc thắp lên ngọn lửa lớn giữa sân lễ, biểu trưng cho sự sống, niềm tin, hơi ấm và sức mạnh gắn kết cộng đồng.
Phần hội được tổ chức với nhiều hoạt động sôi nổi như đánh cồng chiêng, hát múa dân gian, biểu diễn các tiết mục dân ca, dân vũ quanh lửa trại, giao lưu văn hóa giữa cộng đồng các bon. Trong phần hội, một nét văn hóa không thể thiếu, thể hiện tinh thần sẻ chia của người M'nông đó là thịt hiến sinh được chế biến tại chỗ, chia đều cho từng gia đình, kể cả người không tham dự cũng được chia phần…
Đêm hội diễn ra tới tận khuya với các tiết mục biểu diễn tập thể và nghệ nhân hát kể Ót N’drông với những bản trường ca bất tận, tái hiện lại cuộc sống lao động của người M'nông truyền đời qua lời hát kể, gợi nhớ truyền thống gắn bó bền chặt giữa các thành viên trong cộng đồng người M'nông bao đời...
