Nguyễn Văn Bảy - Người phi công nông dân Nam Bộ

93 trận không chiến – 7 máy bay địch bị bắn rơi

Sinh năm 1936 trong một gia đình thuần nông ở Lai Vung, Đồng Tháp, tuổi thiếu niên học chưa hết tiểu học, Nguyễn Văn Bảy đã lên đường đi theo cách mạng. Ít ai ngờ rằng, sau một loạt ngẫu nhiên của số phận và nhờ con mắt "chọn mặt gửi vàng" của Quân đội, Nguyễn Văn Bảy được chọn đi học lái máy bay phản lực – một lĩnh vực tưởng chừng như chỉ dành cho những người được đào tạo bài bản, có học vấn cao.

Chính bước ngoặt ấy đã biến chàng trai Nam Bộ bình dị ấy trở thành một trong những phi công chiến đấu xuất sắc nhất của Không quân nhân dân Việt Nam. Ông là Đại tá Không quân, được phong tặng danh hiệu cao quý Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân vào tháng 1/1967 khi mới 31 tuổi.

Ông tham gia kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, rồi được tuyển chọn học lái máy bay MIG. Trong giai đoạn khốc liệt nhất của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Nguyễn Văn Bảy là phi công lái MIG-17, dòng tiêm kích do Liên Xô sản xuất.

Trong gần 3 năm không chiến trên bầu trời miền bắc (1965-1967), xuất kích 93 trận với 13 lần nổ súng, ông đã bắn hạ được 7 máy bay địch. Tính ra hiệu suất đạt nhỉnh hơn 50%.

Nhưng con số ấy không nói lên tất cả về người anh hùng phi công Nguyễn Văn Bảy. Điều khiến ông được nhắc đến nhiều không chỉ là thành tích, mà là phong cách chiến đấu dũng cảm, táo bạo và mưu trí. Ông được truyền thông ca ngợi như huyền thoại, bởi tuy lái máy bay máy bay MIG-17 được trang bị 3 khẩu pháo (1 khẩu 37 ly, 2 khẩu 23 ly) với cơ số đạn 200 viên, nhưng ông có kinh nghiệm tận dụng hiệu quả hỏa lực tầm gần ở cự ly dưới 400m. Ông được người dân đặt cho tên gọi thân thương “Người anh hùng chân đất lái MIG-17 dũng cảm”.

Theo lời ông Bảy kể lại, khi có đồng đội yểm trợ phía sau, ông lao thẳng vào đội hình máy bay địch, chọn những máy bay nào gần nhất, bất kể bên trái hay bên phải, ở trên hay ở dưới, ông quẹt tẹt ga toàn bộ cơ số đạn rồi bay thẳng, nghĩa là đánh theo kiểu du kích “nắm chặt thắt lưng địch mà đánh”.

Trong những buổi giao lưu với học sinh, thanh niên, ông thường nói: “Chú lái máy bay như lái trâu cày – cứ nhắm thẳng vào địch mà đánh”.

Những hành động quả cảm, mưu trí như thế đã làm nên tên tuổi ông vượt khỏi khuôn khổ những thông số quân sự, trở thành biểu tượng của tinh thần “quyết tử để Tổ quốc quyết sinh” bảo vệ vùng trời thiêng liêng của Tổ quốc Việt Nam.

Từ anh hùng chiến đấu đến người nông dân bình dị của đời thường

Năm 1990 nghỉ hưu, Nguyễn Văn Bảy xin về quê làm ruộng, sống cuộc đời bình dị. Hình ảnh ông “Bảy máy bay” – người anh hùng từng lái MIG-17, nay vác cuốc ra đồng – đã trở nên thân thuộc với người dân Lai Vung, Đồng Tháp. Ngày ngày ông vui vẻ làm ruộng, ra đồng cuốc đất, trồng rau, ở nhà thì nuôi đàn lợn mấy chục con cải thiện cuộc sống.

Sinh thời, ông từng kể, ngày được đoàn tụ với mẹ là khoảnh khắc vô cùng xúc động. Năm 1953, mới 17 tuổi, ông rời quê lên đường ra miền bắc. Biền biệt suốt hơn 22 năm, mãi đến tháng 6/1975, ông mới trở về gặp lại người mẹ thân yêu. Hai mẹ con ôm chầm lấy nhau trong nước mắt; dòng lệ của ông tuôn trào, thấm ướt cả vạt áo của mẹ – người đã mòn mỏi ngóng trông con suốt bao năm tháng.

Ông nói, chưa bao giờ ông để nước mắt mình rơi nhiều đến thế, hệt như bao nhiêu lần ông rơi nước mắt khi nhận được tin đồng đội hy sinh – những người đồng đội không còn được nhìn thấy ngày hòa bình và may mắn được trở về đoàn tụ với gia đình như ông.

Riêng với ông, người phi công lái máy bay MIG-17 giỏi nhất của Không quân Việt Nam, thì Bác Hồ đã chỉ đạo ông không trực tiếp tham gia không chiến kể từ tháng 5/1967 để tiếp tục đóng góp lâu dài cho quân đội.

Hồi đó chiến tranh ác liệt lắm, Không quân ta đã có hơn 100 phi công lái máy bay MIG-17 và MIG-21 hy sinh trong những trận không chiến với máy bay hiện đại của Mỹ trên bầu trời miền bắc.

Nguyễn Văn Bảy không chỉ là huyền thoại trong lòng người dân Việt Nam, mà còn được các phi công cựu thù kính trọng, ngưỡng mộ. Đại tá phi công Mỹ Charlie Plumb từng tìm về tận quê ông ở Lai Vung, Đồng Tháp để xác nhận: Có phải chính ông Bảy là phi công đã từng không chiến bất phân thắng bại với mình hồi năm 1967 ở Quảng Yên hay không.

Ông Bảy mở lòng “khép lại quá khứ, hướng tới tương lai”, đón tiếp người phi công Mỹ từng đối đầu năm 1967 như một người bạn, cùng uống rượu quê, ăn trái cây trong vườn nhà và thân mật khoác lên cổ Charlie Plumb chiếc khăn rằn Nam Bộ.

Ông Bảy mất năm 2019, để lại sự tiếc thương sâu sắc trong lòng hàng triệu người dân. Hàng nghìn người dân các làng quê, học sinh, bộ đội, nhà báo, nhà văn… đã đến tiễn đưa ông về nơi an nghỉ cuối cùng trong lòng đất Mẹ Việt Nam.

Tên tuổi ông mãi mãi hiện diện trong những trang sử vàng của Không quân Việt Nam, trong ký ức của bao thế hệ hôm nay và mai sau. Hình ảnh anh hùng phi công Nguyễn Văn Bảy đọng mãi trong trái tim người dân Việt Nam như biểu tượng người phi công Việt Nam anh hùng quả cảm, mưu trí, không sợ hy sinh giữa bom đạn để bảo vệ vùng trời của quê hương.

__________________________________________

* "ace": Danh hiệu dành cho phi công quân sự xuất sắc, đã bắn rơi ít nhất 5 máy bay đối phương.