Thống kê chưa đầy đủ của Sở Giao thông vận tải TP Hồ Chí Minh cho thấy, trên địa bàn thành phố hiện có hơn 30 nghìn xe ba, bốn bánh thô sơ tự chế không động cơ (xích lô, ba gác đạp, xe đẩy tay) và có động cơ; xe cơ giới ba bánh đã được đăng ký cấp biển số là hơn 2.000 chiếc. Chưa kể một lượng lớn xe máy hai bánh cũ nát, xe “chế” lại, hoặc quá niên hạn sử dụng, không bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật lưu thông hằng ngày trên đường, tiềm ẩn về tai nạn giao thông và mất mỹ quan đô thị.
Tại khu vực chợ Bình Tây (quận 6), ngôi chợ bán hàng sỉ lớn nhất, nhì thành phố, hằng ngày tấp nập nhiều lái xe ra vào chợ nhận hàng chở thuê bằng những chiếc xe gắn máy cũ, “xe mù” rồi đưa hàng đến các chợ nhỏ, cửa hàng khắp thành phố. Hai bên hông chợ, nhiều xe chất hai, ba thùng hàng lên nhau rồi rồ ga phóng đi khiến ai đi gần cũng phải tránh xa. Còn tại khu vực chợ hải sản Hòa Bình (quận 5), nhiều người dùng xe gắn máy chở các bao nước đá, thùng xốp cồng kềnh chạy trên đường, che khuất tầm nhìn của những người tham gia giao thông. Đặc biệt, tại tuyến đường Phan Văn Hớn (huyện Hóc Môn), hàng chục chiếc xe ba gác máy nối đuôi nhau tấp vào các cửa hàng bán sắt, thép nhận hàng rồi chở đi giao tại các điểm nhà dân làm ùn tắc giao thông vào giờ cao điểm khiến cho người đi đường ngán ngẩm. Bà Nguyễn Thị Hường, nhà ở góc đường Phan Văn Hớn - Trần Văn Mười, lắc đầu: “Lái xe vừa chạy ẩu, lấn đường, vừa chất nhiều bó sắt thép dài ngoằng chiếm hết đường đi cho nên tôi rất sợ khi đi gần, không chừng mang họa vào thân”…
Mới đây, theo chân lực lượng CSGT Công an thành phố, kiểm tra, xử lý xe ba, bốn bánh tự chế, xe cũ nát tại các chợ đầu mối, các tuyến quốc lộ và cửa ngõ ra vào thành phố, chúng tôi nhận thấy hầu hết người điều khiển phương tiện nêu trên đều chở hàng thuê và xe không có nguồn gốc, giấy tờ. Nhiều xe bị mất đèn, kèn (còi), cũ nát, trơ khung sườn… nhưng người điều khiển phương tiện vẫn chạy bạt mạng trên các tuyến quốc lộ.
Trên đoạn quốc lộ 22, khu vực ra vào chợ đầu mối Hóc Môn, sáng 15-3, Đội CSGT An Sương đã kiểm tra, xử phạt rất nhiều xe tự chế, xe cũ nát, xe "cà tàng" chở hàng từ chợ đầu mối ra bên ngoài. Ông Hùng, một trường hợp bị lập biên bản xử phạt, cho biết, chiếc xe Wave đang chạy được ông mua lại của người khác với giá 200 nghìn đồng để chở hàng thuê. Chiếc xe này không có giấy tờ và đã “đại tu” hàng chục lần.
Tại ngã tư Bình Phước, phường Hiệp Bình Phước (TP Thủ Đức), Đội CSGT Bình Triệu cũng xử lý hàng chục trường hợp điều khiển xe ba, bốn bánh tự chế chở hàng cồng kềnh, xe "mù", xe thay đổi kết cấu; đồng thời xử lý các lỗi không bảo đảm an toàn như: Không gắn biển số xe, gương chiếu hậu, đèn xe, kèn xe... Một người điều khiển xe gắn máy không có đèn xe, trơ khung sườn cho hay, anh chở hàng thuê cho chủ nên chủ giao xe nào chạy xe đó, chẳng may bị phạt thì chịu nộp phạt chứ không còn cách nào khác.
Trung tá Đoàn Văn Quới, Phó Trưởng Phòng CSGT đường bộ - đường sắt Công an TP Hồ Chí Minh, cho biết, từ ngày 15-3 đến hết ngày 14-6, lực lượng CSGT sẽ tập trung cao nhất lực lượng để xử lý người sử dụng xe cơ giới cũ nát, xe tự chế, xe "cà tàng" lưu thông trên đường… để bảo đảm trật tự an toàn giao thông, góp phần nâng cao trật tự xã hội. Loại phương tiện này còn gây ô nhiễm môi trường vì khí thải và tiếng ồn. Trong đợt cao điểm này, các đơn vị thuộc lực lượng CSGT các quận, huyện, TP Thủ Đức còn tập trung phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm của người điều khiển phượng tiện như: Không có giấy phép lái xe, đăng ký xe; xe không có bộ phận giảm thanh, giảm khói, đèn, kèn, thắng (phanh), hoặc có nhưng không có tác dụng; xe vi phạm các quy định về gắn biển số, lắp thêm đèn, giá đỡ…
Đại diện Sở Giao thông vận tải TP Hồ Chí Minh nhận định, thực trạng xe cơ giới ba bánh, xe thô sơ ba, bốn bánh chiếm phần lớn là xe có nguồn gốc từ Trung Quốc và tự chế. Các xe này xuất hiện nhiều ở các địa bàn vùng ven, giáp ranh các tỉnh, thường không có đăng ký. Điều khiển xe phần lớn là những người chở hàng, có thu nhập thấp cho nên thành phố cần có chính sách chuyển đổi nghề cho họ căn cơ hơn, hoặc hướng dẫn người sử dụng phương tiện đăng ký lưu hành phương tiện một cách hợp pháp nhằm hướng đến công tác quản lý đồng bộ và hiệu quả…
