Nhân dịp này, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Hy Lạp Phạm Thị Thu Hương đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Nhân Dân về những điểm nhấn hiện nay và những ưu tiên trong thời gian tới nhằm thúc đẩy phát triển mạnh mẽ hơn nữa mối quan hệ truyền thống hữu nghị Việt Nam-Hy Lạp.
Phóng viên: Năm 2025, Việt Nam và Hy Lạp kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (15/4/1975-15/4/2025). Đại sứ đánh giá như thế nào về quan hệ ngoại giao Việt Nam-Hy Lạp từ trước đến nay và cho biết những điểm nhấn hiện nay trong quan hệ giữa hai nước?
Đại sứ Phạm Thị Thu Hương: Ngày 15/4/1975, Việt Nam và Hy Lạp thiết lập quan hệ ngoại giao. Trải qua 50 năm, quan hệ truyền thống hữu nghị giữa hai nước ngày càng được tăng cường và phát triển tốt đẹp. Hai nước có nhiều nét tương đồng về lịch sử, văn hóa lâu đời, có vị trí địa chính trị quan trọng, đều là nước đã trải qua nhiều cuộc kháng chiến chống ngoại xâm.
Nhân dân Hy Lạp và Đảng Cộng sản Hy Lạp đã tích cực ủng hộ cuộc kháng chiến chống Mỹ của nhân dân ta. Đảng Cộng sản Hy Lạp nhiều lần ra tuyên bố lên án đế quốc Mỹ ném bom miền bắc Việt Nam, tổ chức các cuộc mít-tinh, biểu tình ủng hộ Việt Nam. Cho tới nay, người dân Hy Lạp vẫn dành tình cảm, sự trân trọng đặc biệt đối với Chủ tịch Hồ Chí Minh và thiện cảm đối với người dân Việt Nam.
Quan hệ Việt Nam-Hy Lạp trong thời gian qua được triển khai rộng khắp trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế, thương mại, y tế, giáo dục..., với các điểm nhấn quan trọng sau:
Về trao đổi đoàn cấp cao, hai nước đã phối hợp tổ chức thành công các chuyến thăm, trao đổi các cấp, các ngành, đặc biệt là chuyến thăm chính thức tới Việt Nam của Tổng thống Karolos Papoulias (2008); Tổng thống Katerina Sakellaropoulou (2022); Thủ tướng Kostas Karamalis (2007); Bộ trưởng Ngoại giao Hy Lạp Nikolaos Dendias (2022); Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Hy Lạp Dimitrios Koutsoumpas (2016) và chuyến thăm chính thức tới Hy Lạp của Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết (2008); Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân (2021); Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Nguyễn Mạnh Cầm (1998); Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh (tháng 7/2018).
Về hợp tác song phương, hai nước duy trì hợp tác song phương trong nhiều lĩnh vực như: giáo dục-đào tạo, y tế, kinh tế-thương mại, thể thao, văn hóa, khảo cổ, lao động, hàng hải...
Việt Nam và Hy Lạp đã ký kết một số văn bản hợp tác nhằm thúc đẩy hơn nữa quan hệ song phương. Đó là Hiệp định khung về hợp tác kinh tế, công nghiệp và công nghệ giữa hai nước năm 1996; Hiệp định khung về hợp tác du lịch năm 2007; Hiệp định về hợp tác văn hóa năm 2008; Hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư năm 2008; Biên bản ghi nhớ về hợp tác giữa Bộ Ngoại giao hai nước năm 2008; Biên bản ghi nhớ về Hợp tác trong lĩnh vực năng lượng giữa Bộ Công thương Việt Nam và Bộ Phát triển Hy Lạp năm 2008; Hiệp định Vận tải hàng không năm 2009; Hiệp định Hợp tác Du lịch năm 2013; Hiệp định Miễn thị thực cho hộ chiếu ngoại giao năm 2018…
Trong lĩnh vực giáo dục-đào tạo, hai bên đã ký kết Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực đào tạo cán bộ ngoại giao giữa Học viện Ngoại giao Việt Nam và Học viện Ngoại giao Hy Lạp năm 2022, Biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Trường đại học Nội vụ Hà Nội (HUHA) với hai cơ sở giáo dục đại học của Hy Lạp là Đại học Kinh tế và Kinh doanh Athens (AUEB) và Đại học Kinh doanh Athens (BCA) năm 2022, Biên bản ghi nhớ của Trường đại học Thủy Lợi và Trường đại học Patras năm 2025.
Về kinh tế, thương mại, kim ngạch thương mại hai chiều Việt Nam-Hy Lạp đạt hơn 500 triệu USD. Các mặt hàng chính Việt Nam xuất khẩu sang Hy Lạp gồm: giày dép, hàng dệt may, thủy sản, một số loại trái cây, sản phẩm nông nghiệp. Hy Lạp xuất khẩu vào Việt Nam một số mặt hàng: giấy và bìa, nguyên liệu sản xuất thuốc lá. Về đầu tư, Hy Lạp có 6 dự án đầu tư vào Việt Nam.
 |
| Đại sứ Việt Nam tại Hy Lạp Phạm Thị Thu Hương (thứ hai từ phải sang) làm việc với Hiệp hội nông nghiệp Hy Lạp tại Hội chợ quốc tế về thực phẩm Athens 2025. (Ảnh: Đại sứ quán Việt Nam tại Hy Lạp) |
Về hợp tác trong khuôn khổ đa phương, hai nước phối hợp hiệu quả và ủng hộ lẫn nhau tại các diễn đàn đa phương và quốc tế. Hy Lạp ủng hộ Việt Nam tăng cường quan hệ Đối tác và hợp tác toàn diện với EU, là một trong những quốc gia phê chuẩn Hiệp định đối tác và hợp tác toàn diện Việt Nam-EU (PCA), sớm thông qua Hiệp định thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) và đã phê chuẩn Hiệp định bảo hộ đầu tư Việt Nam-EU (EVIPA), đồng thời ủng hộ Việt Nam ứng cử làm thành viên Hội đồng Nhân quyền nhiệm kỳ 2023-2025.
Hai bên đề cao chủ nghĩa đa phương; ủng hộ việc tôn trọng luật pháp quốc tế và Hiến chương Liên hợp quốc; cùng đóng góp vào việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không trên các biển và đại dương; giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS 1982).
Về hoạt động hỗ trợ phát triển, nhân đạo, Hy Lạp đã viện trợ 250.000 liều vaccine AstraZeneca giúp Việt Nam vượt qua giai đoạn khó khăn do dịch bệnh Covid-19 gây ra; trao tặng khoản tài trợ trị giá 50.000 euro cho Ủy ban Olympic quốc gia Việt Nam; hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào lũ lụt, người khuyết tật, nạn nhân chất độc màu da cam... của Việt Nam.
 |
| Đại sứ Việt Nam tại Hy Lạp Phạm Thị Thu Hương (thứ năm từ trái sang) gặp gỡ các công nhân lao động Việt Nam tại vùng Pella. (Ảnh: Đại sứ quán Việt Nam tại Hy Lạp) |
Về người Việt Nam tại Hy Lạp, cộng đồng người Việt định cư tại Hy Lạp có quy mô nhỏ, luôn chăm chỉ làm việc, phấn đấu hội nhập và tuân thủ pháp luật sở tại, đồng thời có tinh thần yêu nước, gắn bó với quê hương. Bên cạnh đó, hiện có khoảng 500 lao động Việt Nam đang làm việc tại các địa phương của Hy Lạp trong nhiều lĩnh vực khác nhau như: du lịch, khách sạn, nông nghiệp, chế biến thực phẩm, xây dựng, hàng hải…
Phóng viên: Xin Đại sứ cho biết một số lĩnh vực là thế mạnh của Hy Lạp mà Việt Nam cần tăng cường hợp tác?
Đại sứ Phạm Thị Thu Hương: Lĩnh vực hàng hải là lĩnh vực hai nước có thế mạnh và nhu cầu hợp tác phát triển cao.
Với hơn 3.000km đường bờ biển, lại nằm trên tuyến hàng hải quốc tế huyết mạch nối hai đại dương lớn Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, Việt Nam có nhiều lợi thế về phát triển kinh tế biển. Vì vậy, Việt Nam đặt mục tiêu trở thành quốc gia mạnh về biển, phát triển toàn diện các ngành, nghề trong lĩnh vực hàng hải.
Hy Lạp là quốc gia biển, có nghề truyền thống là vận tải biển từ thời cổ đại. Và hiện nay, vận tải biển là ngành công nghiệp quan trọng nhất của Hy Lạp, chiếm 6,5% GDP. Hy Lạp có đội tàu lớn nhất thế giới với hơn 5.200 tàu. Hy Lạp là một trong những quốc gia có hoạt động và doanh thu trong lĩnh vực vận tải hàng hải lớn nhất thế giới, chiếm hơn 20% ngành vận tải hàng hải toàn cầu. Hy Lạp cũng là một trong những thành viên sáng lập Tổ chức Hàng hải quốc tế (IMO) từ năm 1958 và là thành viên Hội đồng IMO Nhóm A trong nhiều năm qua.
Từ truyền thống, kinh nghiệm, năng lực vận tải biển của Hy Lạp, Hy Lạp là một trong những đối tác quan trọng cần thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực hàng hải của Việt Nam.
Thêm vào đó, về thương mại, cả hai nước đều có các mặt hàng nông nghiệp chất lượng cao và những mặt hàng thế mạnh riêng. Cụ thể, Hy Lạp có dầu oliu, rượu vang, trái cây Địa Trung Hải, các sản phẩm chế biến từ sữa, gia cầm... Việt Nam có nhiều sản phẩm thế mạnh nhưng có mặt chưa nhiều tại Hy Lạp như: gạo, cà-phê, hạt điều, hạt tiêu, hoa quả nhiệt đới, đồ gỗ… Hy Lạp nằm ở Đông Nam Âu, ngã tư của châu Âu, châu Á và châu Phi.
Với lợi thế có tuyến đường vận tải biển, dịch vụ hàng hải phát triển, việc giao thương với Hy Lạp sẽ là một cửa ngõ để hàng Việt Nam vào khu vực Đông Nam Âu nói riêng và châu Âu nói chung.
Du lịch cũng là lĩnh vực thế mạnh của cả hai nước. Theo thống kê, năm 2024, Hy Lạp đón 36 triệu lượt khách du lịch (gấp khoảng 3,5 dân số). Việt Nam đồng thời là điểm đến du lịch hấp dẫn với 17,5 triệu lượt khách trong năm 2024, vừa có số người dân đi du lịch nước ngoài ngày càng tăng với 5,3 triệu lượt người đi nước ngoài năm 2024. Người dân hai nước đều yêu thích các địa danh, cảnh đẹp của nhau nên tiềm năng hợp tác du lịch còn rất lớn. Hợp tác trong lĩnh vực du lịch còn bao gồm việc hợp tác đào tạo nghề, cung ứng lao động trong lĩnh vực du lịch.
Trong lĩnh vực lao động việc làm, theo ước tính của Hy Lạp, thị trường Hy Lạp cần khoảng 300.000 lao động nước ngoài, trong tất cả cả các lĩnh vực: du lịch, chế biến thực phẩm, xây dựng, công nghiệp, công nghệ thông tin và nông nghiệp. Bao gồm cả lao động thời vụ và lao động dài hạn, lao động có kỹ năng, tay nghề cao và lao động phổ thông.
Tham gia cung ứng lao động cho thị trường Hy Lạp có 11 quốc gia, trong đó Việt Nam và nhiều nước ở châu Á. Có những quốc gia có tới vài nghìn đến hơn chục nghìn lao động đang làm việc tại Hy Lạp. Việc có thêm người lao động Việt Nam tại Hy Lạp sẽ giúp thúc đẩy phát triển kinh tế của Hy Lạp, tạo công ăn việc làm cho người lao động Việt Nam, đặc biệt là người lao động ở khu vực nông thôn, miền núi, giúp tăng cường giao lưu nhân dân giữa hai nước.
Phóng viên: Xin Đại sứ cho biết những ưu tiên trong nhiệm kỳ của mình nhằm thúc đẩy phát triển quan hệ giữa hai nước mạnh mẽ hơn nữa trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt là kinh tế?
Đại sứ Phạm Thị Thu Hương: Trong thời gian tới, Đại sứ quán Việt Nam tại Hy Lạp tiếp tục triển khai các hoạt động làm sâu sắc thêm mối quan hệ hữu nghị giữa Nhà nước và nhân dân hai nước, đặc biệt là thúc đẩy quan hệ trong các lĩnh vực đi vào thực chất và hiệu quả. Đặc biệt, lĩnh vực kinh tế, thương mại là lĩnh vực hai nước đều coi trọng và ưu tiên.
Về trao đổi đoàn, Đại sứ quán tiếp tục thúc đẩy trao đổi đoàn các cấp, không chỉ ở cấp cao mà còn ở cấp các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp hai nước. Trong thời gian tới, dự kiến sẽ phối hợp bạn tổ chức đoàn Phó Chủ tịch Quốc hội Hy Lạp thăm Việt Nam theo lời mời của Quốc hội Việt Nam.
Về ngoại giao kinh tế, Đại sứ quán phối hợp các cơ quan chức năng trong nước và Hy Lạp thúc đẩy việc đàm phán các hiệp định trong lĩnh vực hàng hải, thuế và lao động.
Thực hiện phương châm của ngành ngoại giao là “lấy người dân và doanh nghiệp” làm trung tâm, Đại sứ quán tiếp tục phối hợp các hiệp hội ngành nghề trong nước, mời các doanh nghiệp trong nước tham dự diễn đàn doanh nghiệp hai nước, tham dự hội chợ quốc tế (Lễ hội cà-phê, Hội chợ quốc tế Thessaloniki, Hội chợ quốc tế về thực phẩm, du lịch…), gặp gỡ, kết nối các đối tác Hy Lạp theo nhu cầu, nhằm tăng cường các hoạt động đầu tư, xuất nhập khẩu hai chiều giữa hai nước.
Phối hợp phía bạn tổ chức các đoàn doanh nghiệp Hy Lạp vào Việt Nam xúc tiến thương mại và đầu tư.
Về kết nối địa phương, bên cạnh việc thúc đẩy kết nghĩa địa phương giữa một số tỉnh, thành phố của Việt Nam và Hy Lạp, Đại sứ quán sẽ phối hợp phía bạn tổ chức đoàn chính quyền, doanh nhân và nghệ sĩ vùng Pella thăm, làm việc và biểu diễn nghệ thuật tại Việt Nam.
Ra mắt cuốn sách “Tiểu sử Hồ Chí Minh” bằng tiếng Hy Lạp
Một điểm nhấn nữa, Đại sứ quán phối hợp Nhà xuất bản Thế giới và các đối tác tại Hy Lạp ra mắt cuốn sách “Tiểu sử Hồ Chí Minh” dịch ra tiếng Hy Lạp. Tiếp tục thúc đẩy dự án đặt tượng Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thành phố Edessa.
Về ngoại giao văn hóa, Đại sứ quán phối hợp Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng đối tác Hy Lạp tổ chức Tuần phim Việt Nam tại Athens, Thessaloniki và một số thành phố khác.
Về hoạt động trong khuôn khổ ASEAN, Đại sứ quán Việt Nam tại Hy Lạp phối hợp Đại sứ quán Indonesia, Thái Lan, Philippines chủ trì tổ chức Hội chợ từ thiện Bazaar ASEAN plus với sự tham gia của 10 cơ quan đại diện và tổ chức Friend of Child của Hy Lạp, nhằm giới thiệu văn hóa, ẩm thực, hàng hóa và hình ảnh đất nước, con người tới bạn bè Hy Lạp.
Phóng viên: Trân trọng cảm ơn Đại sứ!
