Nhằm xúc tiến đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, ngày 5/8, tại Hà Nội Cục Xúc tiến thương mại, Cục Công nghiệp (Bộ Công thương) phối hợp Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Tài chính), Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng, Tổ chức Xúc tiến thương mại Nhật Bản (JETRO) và các cơ quan chính quyền địa phương, hiệp hội ngành hàng liên quan tổ chức hội thảo “Xúc tiến đầu tư trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ”.
Kết nối hiệu quả giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa
Sự kiện là một trong những điểm nhấn trong chuỗi hoạt động của 2 triển lãm kép: Triển lãm Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam-Nhật Bản (SIE 2025) và Triển lãm quốc tế về Máy móc và Công nghệ ngành công nghiệp chế tạo và công nghiệp hỗ trợ (VME 2025).
Chuỗi sự kiện nhằm thúc đẩy thu hút đầu tư vào các lĩnh vực then chốt của công nghiệp hỗ trợ Việt Nam, tăng cường khả năng hợp tác, thúc đẩy thu hút đầu tư và triển khai hiệu quả các dự án đầu tư giữa các địa phương, khu công nghiệp, cụm công nghiệp và doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp FDI, tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất công nghiệp hỗ trợ toàn cầu.
Hội thảo được tổ chức nhằm cập nhật thông tin về chính sách và môi trường đầu tư của Việt Nam trong các lĩnh vực công nghiệp trọng điểm, tạo cầu nối hợp tác kinh doanh, đầu tư giữa các doanh nghiệp và nhà đầu tư nước ngoài với địa phương, khu công nghiệp và doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam.

Phát biểu tại hội thảo, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại Vũ Bá Phú khẳng định: “Phát triển công nghiệp hỗ trợ không chỉ là yêu cầu tất yếu để nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, mà còn là chìa khóa giúp doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu”.
Theo ông Vũ Bá Phú, trong năm 2024, ngành chế biến-chế tạo đã thu hút hơn 25,5 tỷ USD vốn FDI đăng ký mới, trong đó phần lớn đầu tư tập trung vào lĩnh vực như linh kiện điện tử, cơ khí chính xác, phụ tùng ô-tô, xe máy điện.
Tuy nhiên, thực tế hiện nay cho thấy mặc dù có khoảng 6.000 doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ hoạt động, phần lớn vẫn là doanh nghiệp nhỏ và vừa, với trình độ công nghệ, quản trị và tiêu chuẩn sản xuất còn hạn chế.
Chỉ khoảng 10% doanh nghiệp ứng dụng tự động hóa, dưới 20% đạt chứng nhận ISO và đa số mới chỉ tham gia ở công đoạn gia công cấp thấp. Tỷ lệ nội địa hóa tại nhiều ngành công nghiệp chủ lực như cơ khí, điện tử, ô-tô vẫn còn khiêm tốn.
Thực tế trên cho thấy, Việt Nam đang còn rất nhiều dư địa để phát triển lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ, đồng thời đặt ra yêu cầu cấp thiết về nâng cao năng sản xuất, tiêu chuẩn sản phẩm, kỹ năng quản trị và liên kết hợp tác theo chuỗi giá trị của doanh nghiệp trong nước với các doanh nghiệp FDI.
Ông Phú cũng cho rằng, vấn đề đặt ra là làm sao để tăng cường thu hút đầu tư có chọn lọc, đồng thời kết nối hiệu quả giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa, bởi đây được xem là yếu tố then chốt để nâng cao năng lực sản xuất công nghiệp hỗ trợ tại Việt Nam.
Đẩy mạnh hợp tác để phát triển bền vững công nghiệp hỗ trợ

Tại hội thảo, các diễn giả và các chuyên gia đầu ngành đã phân tích rõ những vướng mắc và nhà đầu tư nước ngoài quan tâm, từ hạ tầng, nhân lực đến chính sách ưu đãi. Đồng thời, nhiều giải pháp cụ thể được đưa ra như: Phát triển khu công nghiệp thế hệ gắn với chuyển đổi xanh, đẩy mạnh đào tạo nhân lực kỹ thuật cao, hỗ trợ doanh nghiệp nội địa nâng chuẩn sản xuất để tiếp cận chuỗi cung ứng.
Một điểm nhấn đáng chú ý tại hội thảo là phần giới thiệu các khu công nghiệp tiêu biểu như DEEP C, Amber Yên Quang… với đầy đủ hạ tầng hiện đại và chính sách ưu đãi. Đây được xem là cơ sở thực tế để nhà đầu tư có cái nhìn trực quan và đưa ra quyết định hợp tác dài hạn với các địa phương.
Theo khảo sát của JETRO, hơn 56% doanh nghiệp Nhật Bản tại Việt Nam có kế hoạch mở rộng đầu tư trong 1-2 năm tới, đặc biệt ưu tiên các ngành công nghiệp hỗ trợ. Điều này cho thấy niềm tin của nhà đầu tư quốc tế vào môi trường đầu tư tại Việt Nam và tiềm năng phát triển lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ nếu có chiến lược bài bản, đồng bộ.
Nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư và hoạt động tại Việt Nam, ông Masaru Onaga, CEO Công ty TNHH Onaga Việt Nam đề xuất một số khuyến nghị cụ thể. Theo đó, cần chuẩn hóa định dạng các loại hồ sơ cần nộp, đồng thời cung cấp thí dụ minh họa cụ thể về cách điền thông tin. Việc này sẽ giúp doanh nghiệp nước ngoài, đặc biệt là doanh nghiệp Nhật Bản, dễ dàng tiếp cận và thực hiện thủ tục hành chính chính xác ngay từ đầu.

Cùng với đó, thiết lập danh sách kiểm tra (checklist) để người nộp hồ sơ có thể tự kiểm tra trước khi nộp, từ đó giảm tỷ lệ hồ sơ bị trả lại do thiếu hoặc sai thông tin.
Ngoài ra, việc đơn giản hóa quy trình cũng là điều cần thiết để các doanh nghiệp Nhật Bản có thể tự mình thực hiện thủ tục khi vào Việt Nam mà không cần phải phụ thuộc vào các công ty tư vấn trung gian.
Ông Onaga cũng bày tỏ mong muốn Chính phủ Việt Nam và Nhật Bản phối hợp xây dựng các biểu mẫu và danh sách kiểm tra cần thiết, như một phần trong nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp Nhật Bản mở rộng đầu tư tại Việt Nam.
“Tôi mong Chính phủ hỗ trợ các công ty sản xuất gia nhập thị trường Việt Nam và xây dựng hệ thống cần thiết, sau đó mở rộng hỗ trợ sang các lĩnh vực khác”, ông nhấn mạnh.
Hội thảo không chỉ góp phần cập nhật thông tin chính sách mà còn tạo cầu nối giữa doanh nghiệp Việt Nam với nhà đầu tư nước ngoài. Đó là những bước đi thiết thực nhằm gia tăng tỷ lệ nội địa hóa, nâng cao năng lực tự chủ công nghiệp và khẳng định vị thế Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo ông Vũ Bá Phú, Cục Xúc tiến thương mại đã và đang phối hợp với các bộ, ngành và hệ thống gần 60 Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài để chủ động triển khai nhiều chương trình xúc tiến thương mại và đầu tư trong lĩnh vực công thương, tập trung kết nối thường xuyên với các doanh nghiệp FDI nhằm mở rộng không gian hợp tác, hướng tới hình thành mối liên kết mạnh mẽ, gắn kết chuỗi giá trị sản xuất công nghiệp Việt Nam.
Ông Phú cũng bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự phối hợp chặt chẽ và trao đổi thường xuyên giữa Cục Xúc tiến Thương mại với các cơ quan, tổ chức, địa phương và doanh nghiệp để triển khai các hoạt động xúc tiến đầu tư và thương mại ngày càng hiệu quả, góp phần phát triển bền vững lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ và nền kinh tế Việt Nam.