Bệnh nhân N.P.A (18 tuổi, Thanh Hóa) bắt đầu xuất hiện triệu chứng đau đầu, sốt cao liên tục khó tiếp xúc và được đưa vào bệnh viện tỉnh theo dõi. Tại đây, các bác sĩ siêu âm ổ bụng nghi ngờ có u nang buồng trứng và chuyển lên tuyến trên Bệnh viện Bạch Mai. Bệnh nhân được chọc DNT cho kết quả: protein: 0,81 g/L, glucose : 3,9 mmol/l, tế bào: 90 TB ( Neu: 60%), chẩn đoán viêm não và chuyển sang Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.
Bác sĩ Nguyễn Trung Cấp (Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết, khi vào viện, bệnh nhân rơi vào tình trạng đờ đẫn không tiếp xúc, có cơn xoắn vặn, nhai, đảo lưỡi, rối loạn nhịp thở, rung giật nhãn cầu, tăng huyết áp.
Bệnh nhân đã được điều trị theo hướng viêm não herpes. Tuy nhiên, sau khi siêu âm ổ bụng có u quái bì buồng trứng, các bác sĩ nghĩ tới căn bệnh viêm não do kháng thể NMDA. Các bác sĩ đã gửi mẫu bệnh phẩm đến xét nghiệm tại đặc hiệu tại labo của Đơn vị nghiên cứu lâm sàng trường Đại học Oxford (Oucru), kết quả cho dương tính với thể viêm não này.
Sau khi hội chẩn, bệnh nhân đã được phẫu thuật cắt u buồng trứng, dùng corticoid liều cao. Sau 5 tháng điều trị, hiện nay, bệnh nhân đã hồi phục hoàn toàn.
Theo bác sĩ Cấp, viêm não tự miễn do kháng thể kháng thụ thể NMDA có thể liên quan với nhiều tới các khối u, trong đó đặc biệt quan trọng là u quái buồng trứng. Đây là loại khối u chứa nhiều loại mô cơ thể khác nhau (bao gồm cả mô não). U quái buồng trứng thường gặp phụ nữ trong độ tuổi sinh nở. Người ta cho rằng các kháng thể ban đầu được hình thành chống lại các thụ thể NMDA trong các khối u, và sau đó tấn công những thụ thể tương tự trong não tạo ra các triệu chứng và dấu hiệu liên quan đến viêm não thụ cảm kháng NMDA.
Với các trường hợp này, nếu được chẩn đoán sớm và điều trị hợp lý, bệnh nhân sẽ phục hồi tốt. Quá trình hồi phục thường chậm và có thể xảy ra trong nhiều tháng hoặc thậm chí nhiều năm.
Loại bỏ khối u là một phần rất quan trọng trong điều trị. Những bệnh nhân có khối u và được loại bỏ sẽ hồi phục nhanh hơn và ít bị tái phát hơn những bệnh nhân không tìm thấy khối u. Nguy cơ tái phát khoảng 14-25% số bệnh nhân.
Bác sĩ Cấp cho rằng, tất cả các bệnh nhân viêm não, không xác định được căn nguyên virus hay nguyên nhân viêm não tự miễn khác đều nên nghi ngờ bị viêm não do kháng thể kháng NMDA và nên được sàng lọc u một cách hệ thống. Có thể làm điều này nhờ siêu âm, CT hoặc MRI ngực, ổ bụng. Phụ nữ cần được siêu âm kiểm tra kỹ buồng trứng, và nam giới nên được siêu âm tinh hoàn.
| Có thể nghĩ đến Viêm não tự miễn do anti-NMDA khi có đủ ba tiêu chuẩn: 1. Khởi phát nhanh (dưới 3 tháng), có ít nhất bốn trong sáu sau nhóm chính của các triệu chứng: Bất thường (tâm thần) hành vi hoặc rối loạn chức năng nhận thức; Rối loạn chức năng nói; Co giật; Rối loạn vận động, co cứng hoặc tư thế bất thường; Rối loạn ý thức; Rối loạn thần kinh thực vật hoặc rối loạn nhịp thở. 2. Ít nhất một kết quả xét nghiệm: Bất thường điện não đồ; Dịch não tuỷ: có tăng tế bào hoặc phát hiện protein trong dịch não tuỷ 3. Loại trừ hợp lý các nguyên nhân viêm não khác: Nếu có thêm một u quái buồng trứng (teratoma) thì chẩn đoán sẽ chắc chắn hơn. |
![[Video] Bộ Y tế: Hiện thực hóa mục tiêu miễn viện phí cho toàn dân](https://image.nhandan.vn/300x200/Uploaded/2025/cajwcqdqj/2025_05_06/thiet-ke-chua-co-ten-15-5238-8658.png.webp)
