Sau hai ngày họp dưới sự chủ trì của Malaysia, ASEAN ra Tuyên bố Chủ tịch về Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46.
Tuyên bố Chủ tịch nêu bật nhiều nội dung quan trọng
Gồm 139 mục với nhiều nội dung chính, Tuyên bố Chủ tịch một lần nữa khẳng định sự ủng hộ đối với vai trò Chủ tịch ASEAN của Malaysia, với chủ đề “Bao trùm và Bền vững”, phản ánh cam kết chung của ASEAN đối với hòa bình, an ninh, ổn định và thịnh vượng của khu vực trong một khuôn khổ bao trùm và bền vững. ASEAN nhất trí ưu tiên các nỗ lực hướng tới thu hẹp khoảng cách phát triển và giảm bất bình đẳng, cải thiện mức sống và giảm tác động của biến đổi khí hậu.
Trong Tuyên bố, ASEAN tiếp tục khẳng định nhu cầu tăng cường vai trò trung tâm của ASEAN bằng cách thúc đẩy lòng tin chiến lược giữa các quốc gia thông qua đối thoại, ngoại giao và thiện chí, đồng thời tăng cường hơn nữa quan hệ đối ngoại của ASEAN và mở rộng quan hệ đối tác cùng có lợi của ASEAN trong khu vực và xa hơn nữa.
Đề cập vai trò của ASEAN, Tuyên bố Chủ tịch một lần nữa khẳng định tầm quan trọng của vai trò trung tâm và sự thống nhất của ASEAN trong việc định hình một cấu trúc khu vực hòa bình, ổn định và toàn diện; nhấn mạnh nhu cầu tăng cường lòng tin chiến lược và sự tin tưởng lẫn nhau giữa các quốc gia thành viên ASEAN và các đối tác bên ngoài thông qua đối thoại, ngoại giao và tuân thủ luật pháp quốc tế, đồng thời làm sâu sắc thêm các cam kết bên ngoài của ASEAN thông qua các quan hệ đối tác cùng có lợi.

[Ảnh] Thủ tướng và Phu nhân bắt đầu chuyến thăm chính thức Malaysia và tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 46
Các nhà lãnh đạo ASEAN khẳng định cam kết kiên định của mình trong việc duy trì hòa bình, ổn định và tự do hàng hải và hàng không tại Biển Đông. Tuyên bố Chủ tịch nhắc lại nhu cầu duy trì trật tự khu vực dựa trên luật lệ và kêu gọi tất cả các bên kiềm chế tối đa và tránh mọi hoạt động có thể làm leo thang tranh chấp hoặc đe dọa hòa bình và ổn định ở vùng biển đang tranh chấp. Các nhà lãnh đạo ASEAN kêu gọi tất cả các bên theo đuổi các biện pháp hòa bình để giải quyết tranh chấp, tôn trọng đầy đủ các quy trình pháp lý và ngoại giao, phù hợp luật pháp được quốc tế công nhận, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS). Các nhà lãnh đạo ASEAN nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002; hoan nghênh những tiến triển đạt được trong các cuộc đàm phán hướng tới Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).
Về kinh tế, Tuyên bố nêu rõ, ASEAN tiếp tục chứng minh được khả năng phục hồi kinh tế, đạt tốc độ tăng trưởng 4,7% năm 2024, vượt mức trung bình toàn cầu. ASEAN cũng ghi nhận dự báo tăng trưởng sơ bộ của khu vực cho năm 2025 vẫn ở mức 4,7%, song bày tỏ sự thận trọng rằng, những bất ổn dai dẳng trong bối cảnh địa kinh tế toàn cầu, gồm căng thẳng thương mại và gián đoạn chuỗi cung ứng, gây ra những rủi ro đáng kể đối với triển vọng kinh tế của khu vực. Trong khuôn khổ Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46 và các hội nghị liên quan, ngoài Tuyên bố Chủ tịch, ASEAN đã công bố một số tuyên bố khác...
Ngày 28/5, tại trụ sở Ban Thư ký ASEAN ở Jakarta, Ban Thư ký ASEAN tổ chức thông báo về kết quả Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46 và các hội nghị cấp cao liên quan vừa diễn ra tại Kuala Lumpur, Malaysia. Tham dự cuộc họp có đại diện của phái đoàn các nước tại ASEAN, các đối tác của ASEAN, các tổ chức quốc tế cùng đông đảo các cơ quan báo chí quốc tế và Indonesia.
Mở rộng hợp tác Việt Nam-Malaysia
Tiếp tục chương trình thăm chính thức Malaysia, tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46 và các hội nghị cấp cao liên quan tại thủ đô Kuala Lumpur, sáng 28/5, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim cùng dự phiên thảo luận về “Lưới thông minh thông qua kết nối trí tuệ nhân tạo (AI) tự chủ” - hoạt động mở đầu, mang tính thiết lập định hướng cho Diễn đàn kinh tế ASEAN-GCC.
Phát biểu tại phiên thảo luận, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim nhấn mạnh yêu cầu bảo đảm chủ quyền an ninh quốc gia, trong bối cảnh AI có mặt trong mọi mặt đời sống xã hội. AI được tự do phát triển, song phải bảo đảm tuân thủ luật lệ của mỗi quốc gia. Đặc biệt, việc phát triển và quản trị AI cần sự hợp tác của tất cả các quốc gia, trước mắt là các nước ASEAN và GCC.
Chia sẻ về khả năng hợp tác trong lĩnh vực AI giữa ASEAN và GCC, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, phát triển, ứng dụng AI là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu của mỗi quốc gia. Con người phát minh, tạo ra AI, do đó, không thể để AI thắng con người và gây ảnh hưởng xấu tới con người. Dù vậy, với quan điểm AI là vấn đề toàn cầu, toàn diện, toàn dân, Thủ tướng kêu gọi đoàn kết quốc tế, đề cao chủ nghĩa đa phương, tiếp cận AI bình đẳng, để vừa tạo dòng chảy phát triển AI xuyên suốt, song bảo đảm tính tự chủ, hội nhập và nhân văn trong phát triển AI.
Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị các nước giàu, nước phát triển cần hỗ trợ các nước nghèo, các nước đang phát triển trong phát triển AI bao trùm, toàn diện, không ai bị bỏ lại phía sau. Trong đó, xây dựng thể chế hài hòa, thông thoáng để thúc đẩy phát triển và kiểm soát được AI, phát triển hạ tầng chiến lược phục vụ phát triển AI thông suốt, hiện đại. Thủ tướng nhấn mạnh việc phải thiết lập hệ thống quản trị thông minh, văn minh theo quy chuẩn, phối hợp phải ngày càng chặt chẽ, hiệu quả hơn để phát triển, kiểm soát AI bảo đảm an toàn, văn minh, nhân văn...
Cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm và có bài phát biểu về chính sách tại Đại học Quốc gia Malaysia (UKM). Được thành lập năm 1970, UKM là một trung tâm học thuật hàng đầu của Malaysia và châu Á, là nơi đào tạo nhiều lãnh đạo, các chuyên gia, nhà khoa học cho Malaysia và là một trong những biểu tượng của Malaysia về tri thức khai phóng-hội nhập đa dạng-cộng đồng kết nối.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, trải qua hơn 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, hợp tác giữa Việt Nam và Malaysia ngày càng phát triển mạnh mẽ, đặc biệt với mốc son nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện nhân chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Malaysia. Nêu bật những kết quả nổi bật trong quan hệ hai nước, trong đó có lĩnh vực giáo dục-đào tạo, Thủ tướng đánh giá cao việc UKM đã ký Ý định thư hợp tác với Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh và Đại học Quốc gia Hà Nội, mở ra triển vọng hợp tác sâu rộng trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, nghiên cứu khoa học-công nghệ; đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.
Thông tin về mục tiêu, định hướng phát triển giáo dục và đào tạo, khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của Việt Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, Việt Nam xác định đầu tư cho giáo dục là đầu tư cho phát triển và đang triển khai chính sách mới về phát triển giáo dục-đào tạo. Việt Nam phấn đấu đến năm 2030 sẽ có tám cơ sở giáo dục đại học thuộc nhóm 200 đại học hàng đầu châu Á và một cơ sở giáo dục đại học thuộc nhóm 100 đại học hàng đầu thế giới trong một số ngành, lĩnh vực khoa học và công nghệ; đến năm 2035, phấn đấu có 12 cơ sở giáo dục đại học lọt vào nhóm 100 đại học hàng đầu châu Á và hai đại học đạt nhóm 100 cơ sở hàng đầu thế giới trong một số ngành, lĩnh vực khoa học và công nghệ.
Nhấn mạnh rằng, các bạn trẻ Malaysia là đại diện cho thế hệ trẻ - những chủ thể định hình, kiến tạo và dẫn dắt tương lai không chỉ Malaysia mà cả Đông Nam Á, Thủ tướng Phạm Minh Chính mong muốn họ phát huy tinh thần 5 chủ động: Chủ động trong học tập; chủ động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp; chủ động tham gia xây dựng thể chế, hoàn thiện chính sách; chủ động giao lưu và hội nhập quốc tế; chủ động tham gia gìn giữ hòa bình, ổn định và bản sắc văn hóa ASEAN.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ, với tinh thần sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám dấn thân, dám chấp nhận rủi ro, dám thích ứng và dám làm chủ, các bạn thanh niên sẽ phát huy tốt vai trò là trung tâm, là chủ thể, là lực lượng lao động tinh hoa tạo nên thành công và sự phát triển thần kỳ của mỗi quốc gia và khu vực ASEAN giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng, bền vững và bao trùm. Thủ tướng tin tưởng khi hai quốc gia cùng chia sẻ, kết nối tri thức, đầu tư cho thế hệ tương lai thì mọi giới hạn đều có thể vượt qua; khẳng định Việt Nam sẵn sàng hợp tác chặt chẽ hơn nữa với Malaysia trong giáo dục-đào tạo và các lĩnh vực phát triển khoa học-công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số vì mục tiêu chung, hướng đến sự phát triển bền vững, thịnh vượng và ngày càng rực rỡ của hai nước và cộng đồng ASEAN.
Chiều 28/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng Phu nhân và đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam rời Kuala Lumpur và về tới Hà Nội, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm chính thức Malaysia, tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 46 và các hội nghị cấp cao liên quan từ ngày 24 đến 28/5.