Giải mã lý do Covid-19 gây tổn thương kéo dài trong cơ thể

Nghiên cứu được công bố trên tạp chí Cell Reports cung cấp những hiểu biết quan trọng về cơ chế gây ra các biến chứng nghiêm trọng ở bệnh nhân mắc Covid-19, đồng thời mở ra hướng tiếp cận mới nhằm ngăn chặn tổn thương do phản ứng miễn dịch quá mức với virus SARS-CoV-2 gây ra.

Theo nhóm nghiên cứu, protein nucleocapsid (NP) có trong virus SARS-CoV-2, vốn có chức năng “đóng gói” vật liệu di truyền của virus bên trong tế bào nhiễm bệnh, có khả năng lan sang các tế bào biểu mô chưa bị nhiễm xung quanh. Khi NP xuất hiện trên bề mặt của những tế bào khỏe mạnh, hệ miễn dịch sẽ nhầm lẫn trong việc nhận diện và coi đây là mối đe dọa. Do đó, cơ thể sẽ được kích hoạt để sản sinh các kháng thể chống NP, đánh dấu các tế bào này là mục tiêu cần tiêu diệt.

Quá trình này kích hoạt một phần của hệ miễn dịch gọi là "con đường bổ thể cổ điển", dẫn đến viêm và làm tổn thương mô trong cơ thể, từ đó góp phần gây ra các triệu chứng Covid-19 nghiêm trọng và có thể liên quan đến tình trạng Covid kéo dài.

Thông qua các thí nghiệm trong phòng thí nghiệm sử dụng tế bào nuôi cấy, kỹ thuật hình ảnh hiện đại và mẫu sinh học từ bệnh nhân Covid-19, các nhà khoa học đã xác định rằng NP có khả năng liên kết với một loại phân tử cụ thể trên bề mặt tế bào. Quá trình liên kết này khiến NP tập trung thành cụm trên các tế bào khỏe mạnh, làm hệ miễn dịch càng dễ nhận diện sai.

Đáng chú ý, nghiên cứu còn cho thấy enoxaparin – một loại thuốc chống đông máu thường dùng và là dẫn xuất của heparin – có khả năng ngăn NP bám vào tế bào khỏe mạnh. Trong cả thử nghiệm in vitro và mẫu lâm sàng, enoxaparin đã giúp ngăn chặn các phản ứng miễn dịch bất lợi bằng cách chiếm giữ các vị trí mà NP thường liên kết.

Các nhà nghiên cứu cho biết phát hiện này mở ra hướng tiếp cận mới nhằm hạn chế các biến chứng do rối loạn miễn dịch ở bệnh nhân mắcCovid-19 và các bệnh do virus khác gây ra.