Phát biểu trước báo giới sau cuộc họp với Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) Ursula von der Leyen tại Scotland, Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định hai bên đã đạt một thỏa thuận tốt cho tất cả. Thỏa thuận này bao gồm mức thuế cơ bản 15% đối với hàng xuất khẩu của EU sang Mỹ, trong đó có ngành ô-tô quan trọng của khối hiện đang bị đánh thuế ở mức 25%. Ông cũng cho biết EU đã đồng ý mua 750 tỷ USD năng lượng từ Mỹ, cũng như dành 600 tỷ USD đầu tư bổ sung vào Mỹ. Về phần mình, sau khi thay mặt khối để đàm phán mạnh mẽ nhằm cứu vãn mối quan hệ thương mại trị giá 1.900 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ hằng năm, bà von der Leyen khẳng định thỏa thuận sẽ mang lại sự ổn định.
Điều đó rất quan trọng đối với các doanh nghiệp của cả hai bờ Đại Tây Dương. Chia sẻ với báo giới, bà đánh giá việc mua các sản phẩm năng lượng của Mỹ sẽ đa dạng hóa nguồn cung cấp của EU và đóng góp vào an ninh năng lượng của châu Âu. Theo đó, các giao dịch mua bán sẽ có giá trị khoảng 750 tỷ USD, chia đều trong ba năm.
Việc mua các sản phẩm năng lượng của Mỹ sẽ đa dạng hóa nguồn cung cấp của EU và đóng góp vào an ninh năng lượng của châu Âu.
Bà Ursula von der Leyen, Chủ tịch Ủy ban châu Âu
Ngoài ra, hai bên nhất trí miễn thuế quan song phương đối với các mặt hàng chủ chốt, bao gồm máy bay, một số hóa chất, thiết bị bán dẫn, sản phẩm nông nghiệp và nguyên liệu thô quan trọng. Bà von der Leyen cho biết EU vẫn hy vọng đạt được thêm các thỏa thuận “không đổi không” khác, đặc biệt là đối với rượu, trong những ngày tới.
Thỏa thuận nhận được những đánh giá trái chiều từ chính giới và doanh nghiệp các nước thành viên EU. Thủ tướng Đức Friedrich Merz hoan nghênh thỏa thuận vì đã giúp tránh được sự leo thang không cần thiết trong quan hệ thương mại xuyên Đại Tây Dương, mặc dù nhiều ngành công nghiệp ở Đức gọi đây là một “thỏa hiệp đau đớn” và sẽ có những hậu quả.
Trong khi đó, ông Bernd Lange, Chủ tịch Ủy ban Thương mại quốc tế của Nghị viện châu Âu, cho rằng khung thỏa thuận này là không thỏa đáng và mất cân bằng đáng kể. Ông nhấn mạnh mức thuế 15% sẽ tăng gấp bốn lần so với mức trung bình hiện tại, trong khi EU cam kết miễn thuế đối với hàng hóa Mỹ. Ông cũng chỉ trích 600 tỷ USD đầu tư bổ sung và việc mua thiết bị quân sự Mỹ là ngược lại với lợi ích kinh tế của châu Âu.
Từ góc nhìn của các chuyên gia kinh tế, ông Jarrod Kerr - Kinh tế trưởng tại Kiwibank (New Zealand) bày tỏ bất ngờ với mức thuế thấp hơn dự kiến và đánh giá đây là một tín hiệu tích cực trong quan hệ thương mại xuyên Đại Tây Dương. Ông Tony Sycamore của IG cũng nhận định thỏa thuận này thực sự làm giảm nguy cơ chiến tranh thương mại kéo dài. Còn theo chiến lược gia nghiên cứu cấp cao Michael Brown tại Pepperstone (Anh), thỏa thuận mới là một tin tốt vì mức thuế 15% khá cao nhưng chỉ bằng một nửa so với mức 30% mà Washington đe dọa.
Thông tin Mỹ và EU đạt được thỏa thuận thương mại đã “tiếp lửa” cho thị trường chứng khoán tương lai của cả châu Âu và Mỹ trong ngày 28/7. Cụ thể, tại châu Âu, chỉ số EUROSTOXX 50 và DAX tương lai nhảy vọt hơn 0,9% mỗi loại, trong khi FTSE tương lai tăng 0,56%. Tại Mỹ, chỉ số Nasdaq tương lai tăng 0,52% và S&P tương lai tăng 0,4%.
Theo hãng tin Reuters, phản ứng trước động thái tích cực nêu trên, đồng euro tăng khoảng 0,2% so với đồng USD, bảng Anh và yên trong vòng một giờ đồng hồ sau khi thỏa thuận trên được công bố.
Theo các nhà phân tích, về cơ bản thỏa thuận thương mại Mỹ-EU đã ngăn chặn nguy cơ bùng nổ cuộc chiến thuế quan toàn diện giữa hai bên, đặc biệt trong bối cảnh các nước thành viên EU đã bỏ phiếu thông qua việc áp thuế trả đũa đối với 93 tỷ euro với hàng hóa của Mỹ từ ngày 7/8 nếu khối này không đạt được thỏa thuận thuế quan với Washington.
Đây được xem là một động thái “giảm nhiệt” nhằm tránh kịch bản Mỹ đơn phương áp mức thuế lên tới 30% đối với hàng hóa EU từ đầu tháng 8. Thỏa thuận được đánh giá còn góp phần gây dựng lòng tin trở lại giữa Mỹ và EU, bảo đảm chuỗi cung ứng xuyên Đại Tây Dương không bị gián đoạn.
