Ra đời năm 2010, mang tên một loài hoa biểu tượng cho lòng từ bi và sự tỉnh thức trong Phật giáo, Câu lạc bộ (CLB) nhân đạo Sala từng bước lớn mạnh, quy tụ ngày càng nhiều tấm lòng nhân ái.Ra đời năm 2010, mang tên một loài hoa biểu tượng cho lòng từ bi và sự tỉnh thức trong Phật giáo, Câu lạc bộ (CLB) nhân đạo Sala từng bước lớn mạnh, quy tụ ngày càng nhiều tấm lòng nhân ái.
Kỳ 1: Cứu người, gieo hy vọng
Không chỉ trao đi vật chất, họ gieo mầm hy vọng, thắp lên niềm tin vào điều tử tế. 15 năm qua, những bước chân không mỏi ấy đã để lại dấu ấn sâu đậm trên hành trình nhân ái, nơi những con người bình dị cùng nhau làm nên điều ý nghĩa cho cộng đồng.
Tổ chức khám chữa bệnh, phẫu thuật nhân đạo cho đồng bào vùng cao, các thành viên CLB Nhân đạo Sala còn tích cực chuyển giao kỹ thuật y tế hiện đại cho y, bác sĩ địa phương. Cùng với đó là các chương trình trao học bổng, tặng trang thiết bị y tế và đồ dùng học tập. Sala không chỉ chữa bệnh mà còn gieo mầm y đức, thắp sáng tương lai cho những vùng đất khó.
Y đức giữa rẻo cao
Nhìn đứa con nhỏ khoác chiếc cặp nhảy chân sáo về trước sân, chị Chảo Tả Mẩy, người dân tộc Dao ở xã Bản Hồ, huyện Sa Pa (tỉnh Lào Cai) xúc động kể: “Cháu sinh ra đã bị dị tật bẩm sinh. Hơn 10 năm chỉ bò lết quanh góc nhà. Gia đình thuộc diện hộ nghèo, không có khả năng đưa cháu về tuyến trung ương điều trị. Nhờ đoàn bác sĩ thiện nguyện Sala, cháu được phẫu thuật ngay tại địa phương. Tháng 12/2020, ngay tại bệnh viện tôi đã chứng kiến con mình tập đi những bước lần đầu tiên bằng đôi chân lành lặn. Sau đó cháu đi được đến trường học chữ, chạy nhảy cùng các bạn, tôi không biết nói gì ngoài cảm ơn bác sĩ cứu con”.
Câu chuyện ấy lặp lại ở nhiều vùng đất khác! Không chỉ trẻ em mà cả những người lớn tuổi, tưởng như đã mất hoàn toàn khả năng lao động, nay trở lại mưu sinh sau phẫu thuật thành công. Bà Thào Thị Nga ở huyện Quản Bạ (Hà Giang) từng bị nhiễm trùng nặng ở chân, suýt phải cắt cụt. Ca mổ do các bác sĩ CLB Sala thực hiện đã giúp bà giữ lại chân, phục hồi chức năng và tiếp tục làm nương. “Tôi cứ nghĩ đời mình thế là hết. Vậy mà các bác sĩ đến, mổ cho tôi khỏi hẳn… Biết ơn các bác sĩ vô cùng”, bà Nga chia sẻ. Hay như trường hợp của anh Phàn A Bình ở xã Ngam La (Yên Minh, Hà Giang) là một minh chứng khác. Nhiều năm mang khối u xương ở chân, không thể đi lại và cũng không có điều kiện xuống Hà Nội điều trị, anh may mắn gặp được đoàn bác sĩ CLB Sala. Sau ca phẫu thuật thành công, anh không chỉ đi lại được mà còn đi làm rừng để ổn định cuộc sống.
Bên cạnh phẫu thuật, CLB Nhân đạo Sala còn hỗ trợ bệnh nhân nghèo tiền đi lại, suất ăn, bánh, sữa và thuốc men sau mổ. Món quà tuy nhỏ nhưng chan chứa nghĩa tình! Với không ít người, đây là lần đầu tiên trong đời họ cảm nhận được sự tử tế và sẻ chia sâu sắc đến thế. Từ những cuộc đời nghèo khó chạm tay vào y học hiện đại, hành trình CLB Nhân đạo Sala dần hiện lên như ngọn lửa âm thầm nhưng bền bỉ. Cố PGS, TS, bác sĩ Ngô Văn Toàn, nguyên Phó Viện trưởng Chấn thương chỉnh hình (Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức), nguyên Chủ tịch CLB nhân đạo Sala từng chia sẻ: “Nếu một ca mổ không chữa lành hoàn toàn được thương tật thì chí ít cũng phải cứu lấy niềm tin và sự hy vọng của người nghèo về tấm lòng tử tế của người thầy thuốc”. Sau khi PGS Ngô Văn Toàn qua đời, PGS, TS Nguyễn Mạnh Khánh, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Chủ tịch Hội Chấn thương chỉnh hình Việt Nam, tiếp nối tâm huyết ấy với vai trò Chủ tịch CLB. “Chúng tôi không chỉ mổ xong là rời đi. Chúng tôi ở lại lắng nghe, đồng hành, chuyển giao kỹ thuật cho đồng nghiệp tuyến dưới và trao hy vọng cho bệnh nhân”, ông tâm niệm.
Suốt 15 năm qua, đều đặn hai lần mỗi năm, hàng chục thành viên CLB Nhân đạo Sala đến từ Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Trường đại học Y Hà Nội, Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cùng các chuyên gia y tế địa phương và quốc tế đã vượt dốc núi, băng qua địa hình hiểm trở để đến với người dân khắp mọi miền Tổ quốc. Trong hàng chục chuyến đi ấy, họ không chỉ mang theo kỹ thuật hiện đại, mà còn cả trái tim nhân ái để khám bệnh cho hàng nghìn người dân nghèo. Gần 500 bệnh nhân khuyết tật vận động được phẫu thuật phục hồi và từng bước tái hòa nhập cộng đồng. Gắn bó từ ngày đầu, TS, bác sĩ Phan Bá Hải, Phó Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình 1, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức chia sẻ: “Nhiều người sau mổ đã tình nguyện tham gia cùng chúng tôi. Từ bệnh nhân thành tình nguyện viên tiếp tục lan tỏa yêu thương. Đó là hành trình đẹp nhất mà chúng tôi được chứng kiến”.
Chuyển giao tri thức
Phẫu thuật nhân đạo chỉ là một phần công việc. Với CLB Nhân đạo Sala, mục tiêu lớn hơn là chuyển giao tri thức, nâng tầm y tế cơ sở. Bằng phương pháp “cầm tay chỉ việc”, các chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế đã kiên trì sát cánh, giúp bác sĩ tuyến dưới làm chủ kỹ thuật cao ngay trên chính bàn mổ địa phương.
Đầu tháng 6/2025, tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Yên Bái, một ca thay khớp háng phức tạp được thực hiện dưới sự hướng dẫn trực tiếp của PGS, TS Nguyễn Mạnh Khánh và GS Thomas F. Golden (Giám đốc Chương trình nội trú phẫu thuật chỉnh hình, bang California, Hoa Kỳ). TS, bác sĩ CKII Trần Lan Anh, Giám đốc bệnh viện xúc động: “Chúng tôi không ngờ lại có thể được tiếp cận kỹ thuật hiện đại như vậy ngay tại bệnh viện tỉnh. Càng bất ngờ hơn khi được thao tác dưới sự chỉ dẫn tận tâm của những chuyên gia hàng đầu. Đó là cơ hội vàng để đội ngũ y, bác sĩ nâng cao tay nghề, điều trị tại chỗ những ca bệnh khó, giảm gánh nặng đi lại và chi phí cho người dân”.
Với Sala, thành quả không nằm ở số lượng ca mổ, mà ở sự trưởng thành của đội ngũ bác sĩ cơ sở. Nhiều kỹ thuật từng chỉ áp dụng tại tuyến trung ương như thay khớp gối, vi phẫu nối dây chằng, tái tạo dị tật phức tạp, xử lý mất vận động kéo dài, nay đã được làm chủ ngay tại bệnh viện tỉnh, mở ra cơ hội chữa trị cho hàng trăm bệnh nhân nghèo. Bác sĩ CKII Nguyễn Quốc Dũng, Phó Giám đốc Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hà Giang, nhận định: “Trước đây, phần lớn ca khó phải chuyển tuyến do thiếu kỹ thuật và kinh nghiệm. Còn hiện nay, nhờ sự hướng dẫn tận tình từ các bác sĩ CLB Sala, chúng tôi đã xử lý tại chỗ được nhiều ca phức tạp và tự tin chuyển giao lại cho đồng nghiệp. Đó là bước chuyển thực chất của y tế địa phương”.
Không chỉ mang đến những ca mổ thay đổi cuộc đời cho người bệnh, các chuyên gia đồng hành cùng Sala còn nâng tầm kiến thức qua từng buổi hội thảo, lớp tập huấn, chia sẻ kinh nghiệm xử lý ca bệnh khó. Từ lời mời của bác sĩ Ngô Văn Toàn, các chuyên gia như GS Thomas F. Golden, GS Emily Benson (chuyên gia Chấn thương chỉnh hình, bang California, Hoa Kỳ), TS, bác sĩ Joshua S. Gluck (Giám đốc Nhóm Y tế Chỉnh hình Ventura - Ventura, bang California), PGS,TS, bác sĩ Daniel C. Allison (Chuyên gia phẫu thuật ung thư xương hàng đầu Hoa Kỳ, Giảng viên tại Cedars - Sinai và Bệnh viện Nhi Los Angeles), TS, bác sĩ Nguyễn Trọng (Chuyên gia Chỉnh hình Fountain Valley, bang California, Hoa Kỳ)… đã nhiều lần đến Việt Nam. Họ không chỉ mang theo tri thức y học tiên tiến mà còn chia sẻ tinh thần nhân văn và sự tận hiến nghề nghiệp.
Gần một thập kỷ đồng hành cùng CLB Nhân đạo Sala, GS Thomas F. Golden xúc động cho biết: “Chúng tôi mang kiến thức mới đến để chia sẻ nhưng cũng học được rất nhiều từ các bác sĩ Việt Nam. Đó là sự tận tâm, khéo léo và tinh thần cống hiến. Những gì Sala làm không chỉ thay đổi một ca bệnh mà đang thay đổi cả cộng đồng”.
Hành trình của Sala vẫn âm thầm nối dài qua những vùng đất còn nhiều thiếu thốn như Lạng Sơn, Yên Bái, Hà Giang… Người góp tri thức, người trao thiết bị, người mang theo yêu thương. Không cần vang danh, cũng chẳng ồn ào nhưng mỗi nơi họ đặt chân đến lại là một mảnh đời đổi thay, là một hạt mầm hy vọng âm thầm nảy nở.
“Chúng tôi không chỉ mang kỹ thuật cao đến vùng khó khăn mà còn hướng dẫn bác sĩ địa phương làm chủ từng tình huống. Nhưng điều quan trọng hơn là gieo mầm trách nhiệm xã hội, truyền cảm hứng để bác sĩ trẻ và học sinh nơi đây dám mơ ước, dám dấn thân, dám cống hiến cho cộng đồng mình”, PGS, TS Nguyễn Mạnh Khánh tâm niệm.
(Còn nữa)
