Qua hơn một năm triển khai, hệ thống siêu thị tại Thành phố Hồ Chí Minh và các địa phương đã cùng hợp tác, với mong muốn quản trị chất lượng sản phẩm nông nghiệp, xem đây là cơ hội phát triển thị trường, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm và bảo vệ quyền lợi, sức khỏe người tiêu dùng.
CƠ HỘI PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG
Vùng Tây Nguyên có tổng diện tích đất nông nghiệp hơn 5 triệu ha, chiếm hơn 91% diện tích đất tự nhiên, trong đó khoảng 1/3 đất đỏ bazan màu mỡ; khí hậu ôn hòa thích hợp phát triển nông nghiệp chất lượng cao. Cùng với những loài cây công nghiệp đã tạo nên sản phẩm nổi tiếng, như: cà-phê, ca-cao, mắc-ca, chè, hồ tiêu,… Tây Nguyên còn có nhiều thương hiệu nông sản đã khẳng định uy tín trên thị trường trong nước và quốc tế như rau, hoa công nghệ cao, cây ăn quả…
Tại phía nam Tây Nguyên, Lâm Đồng là tỉnh có thế mạnh về nông sản. Trong đó có thể kể đến rau, củ, quả với diện tích hơn 25 nghìn ha, sản lượng khoảng 3,1 triệu tấn/năm; hơn 10 nghìn ha chè, sản lượng 133,4 nghìn tấn/năm; hơn 10,5 nghìn ha hoa, sản lượng 4,3 tỷ cành/năm; sầu riêng có 14,8 nghìn ha, sản lượng 79 nghìn tấn/năm và hơn 8.500 ha bơ, sản lượng 71 tấn/năm… Hiện nay, toàn tỉnh có hơn 70 nghìn ha nông nghiệp công nghệ cao; hơn 8.400 ha sản xuất an toàn đạt chứng nhận VietGAP, tổng sản lượng hơn 526 nghìn tấn/năm; cùng các chứng nhận UTZ, 4C... đạt 88 nghìn ha, sản lượng hơn 297 nghìn tấn/năm.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng Nguyễn Ngọc Phúc cho biết, nông sản địa phương đã có mặt ở hơn 40 quốc gia, tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2024 đạt hơn 588 triệu USD. Ở trong nước, Thành phố Hồ Chí Minh là thị trường quan trọng, nơi tiêu thụ phần lớn nông sản của tỉnh Lâm Đồng và các tỉnh Tây Nguyên.
Tại Lâm Ðồng, Công ty Trách nhiệm hữu hạn Trang trại Langbiang (Langbiang Farm) là doanh nghiệp tiên phong trong chuyển đổi số, các khâu trong quy trình sản xuất rau, hoa công nghệ cao đều được kiểm soát chặt chẽ. Hiện công ty có gần 30 ha sản xuất và đã hình thành hệ sinh thái số trong sản xuất, kinh doanh, qua đó nâng cao các yếu tố hệ sinh thái nông nghiệp. Chủ tịch Hội đồng thành viên Langbiang Farm Trần Huy Đường cho biết: Thực phẩm tươi sống có tác động trực tiếp đến sức khỏe người dân, do đó cần chú trọng chất lượng, an toàn. Sản phẩm ra thị trường phải có bao bì, nhãn mác, truy xuất nguồn gốc... Vì thế cần hệ thống quản trị thông minh, minh bạch để tạo “sân chơi” công bằng trong thực phẩm tươi sống.
Tại Hội nghị triển khai chương trình hợp tác kiểm soát chất lượng hàng hóa, thuộc Chương trình hợp tác phát triển kinh tế-xã hội giữa Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh Tây Nguyên dịp đầu năm 2025, đại diện nhiều doanh nghiệp Tây Nguyên bày tỏ những trăn trở về sự nhập nhèm thương hiệu nông sản trên thị trường; vấn đề kiểm soát chất lượng và giá cả sản phẩm, truy xuất nguồn gốc hàng hóa. Đồng thời mong muốn có sân chơi công bằng hơn cho doanh nghiệp làm ăn nghiêm túc, tăng cường hoạt động quản trị chất lượng nông sản…
Để góp phần quan trọng trong xử lý những vướng mắc, rào cản này, Phó Giám đốc Sở Công thương Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Nguyên Phương khuyến khích các nhà cung cấp, doanh nghiệp, cá nhân sản xuất, kinh doanh nông sản tại Tây Nguyên tham gia chương trình hợp tác kiểm soát chất lượng hàng hóa - “tick xanh trách nhiệm”. “Đầu năm 2025, chương trình đã có 8 hệ thống phân phối hàng đầu của Việt Nam tham gia. Đây là cơ hội phát triển thị trường, nâng cao sức cạnh tranh trước những nhà sản xuất chạy theo lợi nhuận bất chấp quyền lợi, sức khỏe người tiêu dùng”, ông Phương cho biết.
Saigon Co.op đã hình thành nên hệ sinh thái với hệ thống phân phối bán lẻ gần 800 điểm bán tại 43 tỉnh, thành phố trong nước. Bà Võ Thị Thu Thủy, phụ trách kinh doanh Saigon Co.op cho biết: Chúng tôi tham gia từ ngày đầu triển khai “tick xanh trách nhiệm". Năm 2024, Saigon Co.op đã tổ chức xây dựng vùng nguyên liệu, trong đó có một số doanh nghiệp tại Tây Nguyên tham gia. Chúng tôi bắt buộc nhà cung cấp phải tham gia “tick xanh trách nhiệm” để bảo đảm vấn đề kiểm soát hàng hóa. Nhà cung cấp phải tuân thủ các tiêu chuẩn của sàn Saigon Co.op; chúng tôi hỗ trợ ứng vốn, bao tiêu sản phẩm và quảng bá sản phẩm tham gia sàn.
QUẢN TRỊ SẢN PHẨM CHẶT CHẼ
Chương trình “tick xanh trách nhiệm” do Thành phố Hồ Chí Minh triển khai từ đầu năm 2024 cũng nhận được sự quan tâm đồng hành của các cơ quan quản lý nhà nước. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Võ Văn Hoan cho rằng: “Bây giờ muốn vươn xa thì không phải tự mình muốn mà phải đi theo những quy định, quy chuẩn, yêu cầu cụ thể mới có thể thành công”.
Theo đại diện Sở Công thương Thành phố Hồ Chí Minh, mục tiêu của chương trình “tick xanh trách nhiệm” là định hướng sản xuất an toàn, bền vững thông qua tín hiệu thị trường trên nguyên tắc tự nguyện, minh bạch và trung thực. Trong đó, nhà cung cấp tự kiểm soát chất lượng hàng hóa trong quá trình sản xuất; chịu giám sát và chủ động chia sẻ thông tin để ngăn chặn sản phẩm lỗi đến tay người tiêu dùng. Đồng thời, nhà bán lẻ cùng hành động và ngăn chặn sản phẩm kém chất lượng, hợp tác hình thành hệ thống kiểm soát chất lượng; có chính sách, hỗ trợ đặc thù đối với sản phẩm.
Nhà nước chịu trách nhiệm quản lý và hỗ trợ các bên kiểm soát chất lượng hàng hóa, đẩy mạnh truyền thông, phát huy các giải pháp phòng ngừa chủ động. Người tiêu dùng nâng cao trách nhiệm, chung tay ngăn chặn sản phẩm kém chất lượng; tin dùng, lựa chọn và giám sát sản phẩm “tick xanh trách nhiệm”.
Tiến sĩ Đào Hà Trung, Chủ tịch Hội Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh cho biết: “Tick xanh trách nhiệm” là các bên bắt tay nhau, với mong muốn quản trị chất lượng sản phẩm. Doanh nghiệp bán lẻ quyết tâm không mua các sản phẩm không kiểm soát được chất lượng; cơ quan quản lý nhà nước phải quản lý tốt vùng trồng và cần hệ thống công nghệ thông tin kiểm soát, quản lý chuỗi cung ứng”. Sau khi thảo luận, phân tích, nghiên cứu chương trình “tick xanh trách nhiệm”, đầu năm 2025, đại diện ngành nông nghiệp 5 tỉnh Tây Nguyên và các hệ thống phân phối tham gia chương trình đã ký kết thỏa thuận hợp tác.
Hiện nay, mỗi ngày tỉnh Lâm Đồng cung ứng ra thị trường khoảng 6 nghìn tấn rau, củ, quả... Từ khi Thành phố Hồ Chí Minh phát động chương trình “tick xanh trách nhiệm”, Sở Công thương đã đồng hành với doanh nghiệp, nhà cung ứng nông sản và hỗ trợ kết nối đăng ký tham gia chương trình, cam kết đưa những sản phẩm chất lượng, an toàn đến tay người tiêu dùng. Đến tháng 4/2025, có 59 nhà cung cấp nông sản Lâm Đồng tham gia “tick xanh trách nhiệm”. Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Trang trại Trường Phúc, tỉnh Lâm Đồng Tô Quang Dũng chia sẻ: “Tham gia “tick xanh trách nhiệm”, chúng tôi một lần nữa nâng cao trách nhiệm trong xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn, bảo đảm sản phẩm chất lượng, an toàn và có trách nhiệm đối với người tiêu dùng”.
Các tỉnh Tây Nguyên đề xuất Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh tiếp tục hỗ trợ, tăng cường phối hợp trong việc kiểm soát, giám sát chất lượng nông sản đầu ra; giám sát, đánh giá và phát huy vai trò của các chuỗi an toàn thực phẩm của Thành phố Hồ Chí Minh trên địa bàn; phối hợp các tỉnh Tây Nguyên đẩy mạnh triển khai các chương trình, hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối giao thương, hỗ trợ đưa nông sản chất lượng cao vào thị trường Thành phố Hồ Chí Minh
