Hướng đến mục tiêu trở thành trung tâm nghiên cứu, đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực, Thành phố Hồ Chí Minh có những bước đi tiên phong để hình thành và phát triển trung tâm nghiên cứu mạnh đạt chuẩn quốc tế.
TIÊN PHONG MỞ ĐƯỜNG
Thành phố Hồ Chí Minh vừa công bố đợt đầu tiên tổ chức khoa học và công nghệ công lập đủ điều kiện được phê duyệt tham gia Đề án xây dựng cơ chế thúc đẩy để hình thành và phát triển trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế (Đề án CoE). Đây là mô hình mới của thành phố, cũng là đầu tiên của cả nước để hình thành các trung tâm nghiên cứu mạnh. Trung tâm Nghiên cứu vật liệu cấu trúc nano và phân tử (INOMAR) thuộc Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh là tổ chức khoa học-công nghệ công lập đầu tiên được thành phố phê duyệt tham gia Đề án CoE, và nhận khoản tài trợ 85 tỷ đồng từ ngân sách thành phố để thực hiện mục tiêu xây dựng trung tâm nghiên cứu và đổi mới sáng tạo đạt chuẩn quốc tế trong lĩnh vực vật liệu nano, vật liệu chế tạo linh kiện vi cơ điện tử và cảm biến thông minh, vật liệu bán dẫn và y sinh học. Trung tâm đặt mục tiêu ứng dụng các loại vật liệu này vào ba lĩnh vực trọng điểm: bảo vệ, chăm sóc sức khỏe; lưu trữ, chuyển hóa năng lượng; chế tạo linh kiện điện tử trở nhớ (linh kiện điện tử có khả năng ghi nhớ trạng thái của mình, tương tự như một bộ nhớ).
Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu vật liệu cấu trúc nano và phân tử, Giáo sư, Tiến sĩ Phan Bách Thắng chia sẻ: INOMAR lấy trọng tâm nghiên cứu phục vụ đào tạo gắn với văn hóa truyền nghề và luôn thách thức bản thân, được thể hiện qua: Tinh thần hợp tác, chia sẻ, tinh thần truyền nghề; chất lượng nghiên cứu đỉnh cao (công bố chất lượng Q1, IF cao, Nature index); khả năng phát triển ứng dụng (sáng chế). Các chủ đề nghiên cứu của INOMAR phù hợp các công nghệ và sản phẩm chiến lược quốc gia được xác định và mang tính đặc trưng cao với đối tượng nghiên cứu chính là vật liệu khung hữu cơ kim loại-vật liệu xốp. INOMAR là một trung tâm nghiên cứu mở, sẵn sàng chia sẻ nguồn lực, liên kết đa ngành, thúc đẩy chất lượng nghiên cứu và minh bạch trong triển khai. Trung tâm cũng phát triển nghiên cứu phục vụ đào tạo, tập trung vào lĩnh vực vật liệu MOF (vật liệu cấu trúc nano), hướng tới công bố quốc tế chất lượng cao và các sản phẩm có tính ứng dụng...
Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh Lâm Đình Thắng cho biết: Trong đợt 1, sở đã tiếp nhận 10 hồ sơ từ tám tổ chức và đã xem xét, đánh giá kỹ lưỡng. INOMAR là đơn vị đầu tiên, không chỉ của Thành phố Hồ Chí Minh mà của cả nước được phê duyệt đủ điều kiện tham gia Đề án CoE. Sự công nhận này là minh chứng cho năng lực vượt trội của INOMAR, đồng thời khẳng định về tính đúng đắn và hiệu quả của các chính sách, cơ chế đặc thù mà thành phố đã ban hành. INOMAR sẽ là hình mẫu tiên phong, là "cánh chim đầu đàn", chứng minh việc xây dựng các trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế ngay trong các tổ chức công lập là hoàn toàn khả thi và cần thiết.
KỲ VỌNG TRỞ THÀNH “CÁNH CHIM ĐẦU ĐÀN”
Trong giai đoạn 5 năm tới, INOMAR sẽ phải phấn đấu đạt được các tiêu chí cụ thể như công bố trung bình ít nhất 10 bài báo quốc tế trên WoS/Scopus mỗi năm, được cấp ít nhất năm bằng độc quyền sáng chế hoặc giải pháp hữu ích và có ít nhất 10 hoạt động chuyển giao công nghệ. Đây là những chỉ số đo lường hiệu quả mà Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh sẽ theo dõi, giám sát chặt chẽ thông qua các báo cáo định kỳ và kiểm toán độc lập đối với các tổ chức khoa học, công nghệ tham gia Đề án CoE. Cũng theo ông Lâm Đình Thắng, sở sẽ tiếp tục làm đầu mối, phối hợp chặt chẽ với các sở, ban, ngành, các trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp để hỗ trợ tối đa cho các trung tâm đã được phê duyệt. Đồng thời tổ chức tập huấn quản lý tài chính, phối hợp giám sát, đánh giá KPI và kết nối mạng lưới hợp tác quốc tế; kêu gọi các tổ chức khoa học và công nghệ công lập khác trên địa bàn thành phố tiếp tục nghiên cứu, chuẩn bị hồ sơ và tích cực đăng ký tham gia Đề án CoE trong các đợt tuyển chọn tiếp theo.
Thành phố Hồ Chí Minh kỳ vọng các đơn vị tham gia Đề án CoE sẽ thật sự trở thành “cánh chim đầu đàn” trong mạng lưới nghiên cứu, đổi mới sáng tạo của thành phố trong các lĩnh vực trọng điểm. Đồng thời là nơi quy tụ những ý tưởng đột phá, công trình mang dấu ấn quốc tế và sản phẩm khoa học, công nghệ mang lại giá trị thực tiễn cao. Theo Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Trần Thị Diệu Thúy, việc hình thành, phát triển các trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế không chỉ là một mục tiêu định tính mà là một nhiệm vụ chiến lược gắn liền với thúc đẩy hệ sinh thái nghiên cứu, đổi mới sáng tạo tại thành phố; tạo ra những nền tảng công nghệ then chốt, giải pháp thực tiễn ứng dụng vào công nghiệp, y tế, giáo dục cũng như thu hút và giữ chân nhân tài khoa học, công nghệ, nhất là lực lượng trí thức, nhà khoa học trẻ. Để phát huy tối đa vai trò của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, thời gian tới các sở, ban, ngành và đơn vị nghiên cứu cần tập trung thực hiện về phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo; hình thành và vận hành mô hình “trục tam giác chiến lược” hay mô hình “3 nhà” (viện-trường -doanh nghiệp); đẩy mạnh chuyển đổi số trong bộ máy chính quyền và các lĩnh vực dịch vụ công; phát triển nguồn nhân lực khoa học, công nghệ chất lượng cao.
