Khai thác nguồn lực di sản để phát triển trong kỷ nguyên mới

Không chỉ hướng đến việc tổ chức thành công lễ hội đầu tiên sau khi cụm di tích Côn Sơn-Kiếp Bạc (nằm trong Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn, Kiếp Bạc) vừa được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa thế giới, thành phố còn thể hiện cam kết bảo tồn, phát huy giá trị, để di sản thật sự trở thành động lực, nguồn lực phát triển.

Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trần Thị Hoàng Mai cho biết: Lễ hội mùa thu Côn Sơn-Kiếp Bạc năm 2025 sẽ được tổ chức với quy mô lớn, trọng tâm là Lễ tưởng niệm 583 năm Ngày mất Anh hùng dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Trãi tại khu di tích Côn Sơn; công bố Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO ghi danh Di sản thế giới; Lễ khai ấn Đức thánh Trần, kết thúc bằng màn pháo hoa tầm cao tại khu di tích Kiếp Bạc.

Cùng với đó là chuỗi hoạt động văn hóa, nghệ thuật từ ngày 6-11 tháng 10, với Diễn xướng hội quân trên sông Lục Đầu; Liên hoan diễn xướng hầu Thánh; Lễ cầu an và Hội hoa đăng; Lễ rước bộ, lễ tế, lễ giỗ Đức thánh Trần...

Lễ hội năm nay có nhiều nét mới, trong đó nổi bật là chương trình nghệ thuật thực cảnh “Uy linh Kiếp Bạc-Côn Sơn”, không gian lễ hội mở rộng đến sông Lục Đầu, ứng dụng công nghệ ánh sáng và thực tế ảo. Tuần Văn hóa-Du lịch-Xúc tiến thương mại kéo dài từ ngày 7 đến 11/10 cũng là điểm nhấn quan trọng, quảng bá sản phẩm OCOP, du lịch tâm linh và di sản. Việc “nâng tầm” cả phần lễ và phần hội nhằm tôn vinh, quảng bá các giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản, tạo sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng trong nước và quốc tế.

Theo Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trần Thị Hoàng Mai: Cùng với chùa Côn Sơn và đền Kiếp Bạc là hai trong năm di tích trên địa bàn thành phố trở thành một phần Di sản văn hóa thế giới Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm-Côn Sơn, Kiếp Bạc, thành phố Hải Phòng hiện bảo tồn và phát huy kho tàng di sản văn hóa vật thể, di sản văn hóa phi vật thể, di sản tư liệu đồ sộ, đa dạng và phong phú với hàng nghìn di tích; trong đó có một di sản thiên nhiên thế giới, chín di tích quốc gia đặc biệt, hơn 260 di tích quốc gia, 33 bảo vật quốc gia cùng hàng trăm lễ hội truyền thống, lễ hội văn hóa đặc sắc; các làng nghề truyền thống; các di cảo của các bậc tiền nhân Nguyễn Trãi, Chu Văn An, Nguyễn Bỉnh Khiêm… Kho tàng di sản văn hóa này là niềm tự hào của thành phố, đồng thời cũng đặt ra yêu cầu trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản, “biến” di sản trở thành nguồn lực phục vụ yêu cầu phát triển trong thời kỳ mới.

Được biết, ngành văn hóa thành phố đang tích cực tham mưu để thành phố lãnh đạo, chỉ đạo; đồng thời tăng cường hướng dẫn 114 xã, phường, đặc khu triển khai hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp bảo tồn và phát huy hiệu quả các giá trị văn hóa địa phương, tạo nên bức tranh sinh động, giàu bản sắc của văn hóa xứ Đông.

Mục tiêu đề ra là phấn đấu đến năm 2030 thành phố có thêm từ 5-7 di tích được xếp hạng di tích Quốc gia đặc biệt và xếp hạng di tích Quốc gia; có thêm từ 25-30 di tích xếp hạng cấp thành phố; xây dựng hai hiện vật, nhóm hiện vật đề nghị công nhận bảo vật quốc gia; 2-3 hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể trình cấp có thẩm quyền ghi danh vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia; tiếp tục đẩy nhanh tiến độ thực hiện các nhiệm vụ, xây dựng hồ sơ khoa học đề nghị UNESCO vinh danh Trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm, Đại danh y-Thiền sư Tuệ Tĩnh; phấn đấu có 85%-90% số thôn, làng, tổ dân phố được công nhận là thôn, làng tổ dân phố văn hóa; 96%-98% số hộ gia đình được công nhận là gia đình văn hóa; cơ quan, đơn vị đạt chuẩn về đời sống văn hóa đạt 90%...

Ngay sau hợp nhất, thành phố Hải Phòng mới đã có những bước đi mạnh mẽ nhằm hiện thực hóa chiến lược phát triển các ngành công nghiệp văn hóa Việt Nam. Một số sản phẩm văn hóa “đầu tay” của thành phố đã nhận được sự ghi nhận của công chúng như: Tour du lịch đêm “Dấu thiêng Hàng Kênh”, đưa công nghệ số vào không gian di sản, làm nổi bật di sản đình Hàng Kênh và các loại hình nghệ thuật truyền thống cửa đình. Cùng với đó là mang đến với công chúng vở nhạc kịch “Bến mơ-Ước hẹn Kim Giao”-kể về huyền thoại đảo Ngọc Cát Bà bằng nhạc kịch Broadway hiện đại; tái hiện trên sân khấu một trong những câu chuyện cổ tích hay nhất thế giới-“Bầy chim thiên nga”-bằng nghệ thuật múa rối truyền thống.

Ngoài ra thành phố cũng tổ chức các cuộc thi tay nghề nghệ nhân, thợ giỏi, thi thuyết minh viên di sản nhằm đánh thức di sản văn hóa trở thành nguồn lực để phục vụ phát triển; đồng thời kiến tạo một nền tảng vững chắc, nguồn lực bền vững phục vụ phát triển trong tương lai.