Tự ý dùng thuốc kháng sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ, tự mua thuốc kháng sinh điều trị là một trong những nguyên nhân thường gặp dẫn đến nhiễm trùng đa kháng thuốc. Tổ chức Y tế thế giới đã đưa ra cảnh báo, kháng kháng sinh là một trong 10 vấn đề hàng đầu đe doạ tới sức khoẻ loài người trong thời hiện đại.

Theo ước tính của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), từ năm 2020 đến 2023, Việt Nam đã có khoảng 269.681 ca tử vong do đề kháng kháng sinh. Tỷ lệ kháng kháng sinh tại Việt Nam ở mức cao do nhiều yếu tố như lạm dụng và sử dụng kháng sinh quá mức, bán thuốc kháng sinh không có đơn thuốc của bác sĩ, và chỉ định sử dụng kháng sinh chưa phù hợp.

Kháng thuốc hiện nay là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe cộng đồng và sự phát triển bền vững. Việc thay đổi nhận thức là điều quan trọng nhất để khống chế tình trạng gia tăng sử dụng kháng sinh bừa bãi, dẫn đến tình trạng kháng thuốc hiện nay. 

Bệnh viện Nhi Trung ương và Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức vừa ký Biên bản ghi nhớ hợp tác triển khai chương trình “Quản lý kháng sinh” (AMS) với Công ty TNHH Pfizer Việt Nam. Hoạt động này giúp nâng cao nhận thức và quản lý kháng sinh được đề cập trong Chiến lược quốc gia về phòng, chống kháng thuốc giai đoạn 2023-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Việt Nam nằm trong số các nước có tỷ lệ kháng thuốc cao do lạm dụng, sử dụng không hợp lý thuốc kháng vi sinh vật, đặc biệt là thuốc kháng sinh; hiệu thuốc bán thuốc kháng sinh không kê đơn và bác sĩ kê đơn thuốc kháng sinh không hợp lý. Do đó, công cuộc chống kháng sinh tại Việt Nam đối mặt với nhiều thách thức. 

Các kết quả nghiên cứu gần đây cho thấy, độ nhạy cảm của vi khuẩn đối với các kháng sinh có xu hướng giảm dần, trong khi 10 năm trở lại đây không có phát minh về kháng sinh mới.

Ngày 18/11 tại Hà Nội, chiến dịch nhằm nâng cao nhận thức về việc sử dụng kháng sinh có trách nhiệm tại Việt Nam đã được khởi động với sự kiện truyền thông được tổ chức tại Ngôi nhà Xanh Liên hợp quốc.

Dự kiến tháng 1-2021, Việt Nam sẽ triển khai ứng dụng kê đơn điện tử trên toàn quốc. Điều này sẽ giúp việc kê đơn hợp lý, an toàn, hiệu quả góp phần hạn chế việc lạm dụng kê đơn kháng sinh, giảm thiểu tình trạng kháng kháng sinh tại Việt Nam.

Tình trạng kháng kháng sinh đã được ghi nhận gia tăng ở nhiều tuyến y tế thời gian gần đây. Tại khoa Khoa Cấp cứu A9, Bệnh viện Bạch Mai, trung bình có khoảng 40-60% ca bệnh được chuyển từ tuyến dưới lên gặp tình trạng kháng kháng sinh, rất khó khăn trong điều trị.

Trong bối cảnh tình trạng kháng kháng sinh ngày càng gia tăng, việc lựa chọn thuốc bảo đảm hợp lý, an toàn, hiệu quả và đặc biệt là phù hợp khả năng thanh toán cho người dân là bài toán đặt ra cho ngành y tế.