Tập đoàn Westinghouse, Excelerate, Lockheed Martin, Space X và Google… với mục tiêu tăng cường hợp tác chiến lược giữa Việt Nam và các Tập đoàn hàng đầu của Mỹ trong các lĩnh vực năng lượng, hàng không vũ trụ, công nghệ và trí tuệ nhân tạo.
Cởi mở, thẳng thắn, mang tính xây dựng
Từ ngày 19 đến 22/5, tại Washington D.C (Mỹ), Việt Nam và Mỹ bắt đầu các phiên đàm phán lần hai của Hiệp định song phương về thương mại đối ứng giữa hai nước. Đoàn Việt Nam do Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên làm Trưởng đoàn.
Cuộc đàm phán diễn ra sau khi Mỹ công bố lùi thời gian áp thuế đối ứng và thống nhất khởi động đàm phán, Việt Nam thuộc nhóm sáu nước trong hơn 100 nền kinh tế được Mỹ ưu tiên đàm phán (cùng với Anh, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Indonesia). Trước đó, đoàn trao đổi cấp kỹ thuật của Việt Nam đã sang Mỹ, làm việc với các cơ quan liên quan của nước này về đàm phán thương mại song phương từ đầu tháng 5.
Đoàn đàm phán còn có sự tham gia của đại diện các bộ, ngành gồm: Bộ Công an, Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng, Bộ Nội vụ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tư pháp và Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
Ngày đầu tiên của phiên đàm phán, đoàn đàm phán Việt Nam và Mỹ đã dành thời gian để thảo luận về cách tiếp cận tổng thể nhằm giải quyết những vấn đề cơ bản mà hai bên cùng quan tâm và đẩy nhanh quá trình đàm phán.
Bộ Công thương cho biết, hai bên cũng trao đổi một cách cởi mở, thẳng thắn, mang tính xây dựng đối với các nhóm vấn đề mà hai bên cùng quan tâm theo hướng làm rõ các nội dung về lời văn Hiệp định, cung cấp thông tin cho nhau về các chính sách hiện hành của mỗi bên để từ đó có cơ sở triển khai các công việc tiếp theo.
Trong hai ngày 19/5 và 20/5, đoàn Việt Nam đã làm việc với các tập đoàn lớn của Mỹ như: Tập đoàn Westinghouse - một trong những tập đoàn hàng đầu thế giới về công nghệ điện hạt nhân, Excelerate, Lockheed Martin, Space X và Google… với mục tiêu tăng cường hợp tác chiến lược giữa Việt Nam và các tập đoàn hàng đầu của Mỹ trong các lĩnh vực năng lượng, hàng không vũ trụ, công nghệ và trí tuệ nhân tạo.
Kỳ vọng chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực ngành điện hạt nhân
Làm việc với Tập đoàn Westinghouse, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên thông báo về chủ trương tái khởi động chương trình điện hạt nhân của Việt Nam nhằm bảo đảm an ninh năng lượng trong bối cảnh nhu cầu điện tăng cao và sự thiếu ổn định của năng lượng tái tạo. Bộ trưởng nhấn mạnh Việt Nam sẽ tiếp cận một cách thận trọng, áp dụng công nghệ hiện đại và phù hợp với điều kiện thực tế của đất nước.
Bà Margaret Cosentino, Phó Chủ tịch Westinghouse bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với kế hoạch của Việt Nam và nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác năng lượng lâu dài. Hai bên đã thống nhất tăng cường chia sẻ thông tin và hướng tới ký kết Bản ghi nhớ (MOU) giữa Westinghouse và Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc gia Việt Nam (Petrovietnam) trong lĩnh vực phát triển điện hạt nhân, tiếp tục thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực then chốt như phát triển các mô hình đầu tư hạ tầng năng lượng (PPP, BOT), chuyển giao công nghệ và đào tạo phát triển nguồn nhân lực kỹ thuật cho ngành điện hạt nhân.
Làm việc với Tập đoàn Excelerate Energy, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên khẳng định, Việt Nam khuyến khích Excelerate tham gia phát triển hạ tầng và thị trường khí thiên nhiên hóa lỏng (LNG) tại Việt Nam.
Theo Quy hoạch điện VIII, để bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, Việt Nam sẽ xây dựng 14 nhà máy điện khí trong những năm tới. Do đó, việc chủ động nguồn cung LNG là một trong những ưu tiên hàng đầu. Hiện Việt Nam cũng đang tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp kinh doanh khí hóa lỏng, trong đó có việc giảm thuế nhập khẩu LNG từ 5% xuống 2%.
Đáp lại nguyện vọng của Việt Nam, ông Peter Haas, Phó Chủ tịch của Tập đoàn Excelerate đã đề xuất ba hướng hợp tác cụ thể, bao gồm: Đầu tư và phát triển hạ tầng LNG; bảo đảm nguồn cung LNG ổn định; và thành lập liên doanh với đối tác Việt Nam để mở rộng thị trường, hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm phân phối LNG của khu vực ASEAN.
Với Tập đoàn Lockheed Martin, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đánh giá cao mối quan hệ hợp tác lâu dài, tin cậy và hiệu quả giữa Lockheed Martin với ngành viễn thông Việt Nam, thể hiện qua các dự án thành công như dự án vệ tinh VINASAT-1 (2008) và VINASAT-2 (2012). Ông nhấn mạnh, Việt Nam đang chuẩn bị kế hoạch phóng vệ tinh thế hệ mới vào cuối năm 2026. Việt Nam mong muốn mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực tiềm năng như hàng không vũ trụ, phát triển hạ tầng số, tăng cường chủ quyền không gian và năng lực viễn thông quốc gia. Đồng thời, mong muốn tìm hiểu các mô hình hợp tác linh hoạt, tham gia chuỗi cung ứng sản xuất của Lockheed Martin trong tương lai.
 |
Phiên đàm phán lần thứ 2 Hiệp định song phương về Thương mại đối ứng giữa Việt Nam và Mỹ bắt đầu từ sáng 19/5 (giờ Mỹ) tại Washington D.C, Mỹ. |
SpaceX sẽ đầu tư khoảng 1,5 tỷ USD
Tại cuộc làm việc với Tập đoàn Space X do Phó Chủ tịch Tim Hughes là Trưởng đoàn, phía SpaceX khẳng định cam kết mạnh mẽ trong việc đầu tư và phát triển hạ tầng viễn thông tại Việt Nam thông qua dự án triển khai dịch vụ internet vệ tinh Starlink. Theo đó, SpaceX sẽ đầu tư khoảng 1,5 tỷ USD nhằm cung cấp kết nối internet băng thông rộng trên toàn quốc, đặc biệt tại các khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới và hải đảo.
Dự kiến, trong giai đoạn đầu, SpaceX sẽ xây dựng từ 10 đến 15 trạm mặt đất tại Việt Nam; đồng thời cam kết cung cấp dịch vụ viễn thông hiện đại, ổn định và giá cả hợp lý, giúp nâng cao chất lượng kết nối cho hàng triệu người dân Việt Nam, đặc biệt ở những khu vực khó tiếp cận với mạng lưới truyền thống. SpaceX nhấn mạnh Việt Nam là một thị trường chiến lược trong định hướng mở rộng dịch vụ toàn cầu của Starlink. Space X không chỉ mang đến giải pháp kết nối mà còn mong muốn đồng hành cùng Chính phủ Việt Nam trong quá trình chuyển đổi số, thu hẹp khoảng cách số giữa các vùng miền, đồng thời thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội gắn với công nghệ cao.
Đại diện phía Việt Nam cũng đề nghị SpaceX mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực như công nghệ thông tin, năng lượng sạch và chuyển giao công nghệ, đặc biệt là trong đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao. Đây được xem là nền tảng cho phát triển hạ tầng số bền vững tại Việt Nam.
Tại cuộc làm việc với Tập đoàn Google do ông Karan Bhatia, Phó Chủ tịch phụ trách Quan hệ chính phủ và chính sách công của Google dẫn đầu, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên ghi nhận và đánh giá cao chiến lược của Google trong việc xác định vai trò trung tâm của Việt Nam trong tiến trình tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu. Ông Diên nhấn mạnh rằng, đây là thời cơ quan trọng để thúc đẩy phát triển một chuỗi cung ứng bền vững, cân bằng và an toàn trong khu vực. Đồng thời, đề nghị Google tích cực phối hợp với các đối tác trong nước nhằm đánh giá khả năng nội địa hóa nguyên vật liệu đầu vào, cũng như mở rộng và đa dạng hóa nguồn cung từ các quốc gia trong khu vực.
Bộ Công thương cam kết hỗ trợ Google trong việc kết nối với doanh nghiệp trong nước, cung cấp thông tin và xem xét các chính sách hỗ trợ về hạ tầng, logistics, thuế nếu Google quyết tâm mở rộng đầu tư hoặc nâng cao năng lực chuỗi cung ứng tại Việt Nam.
Thông qua buổi làm việc, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng đề nghị các tập đoàn lớn này có ý kiến tới chính quyền Tổng thống Trump để chuyển tải thông điệp của Việt Nam, đó là: "Việc Việt Nam và Mỹ có quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện đã và đang thúc đẩy mạnh mẽ, tạo điều kiện thuận lợi giúp các công ty Mỹ đầu tư và kinh doanh thuận lợi ở Việt Nam. Vì vậy, hợp tác với Việt Nam sẽ mang lại lợi ích chiến lược trong dài hạn và góp phần cải thiện cán cân thương mại theo hướng công bằng, hài hòa, bền vững giữa hai nước.
Việt Nam cần được đối xử như đối tác thương mại ưu tiên của Mỹ. Việt Nam đề nghị Mỹ cùng Việt Nam nỗ lực giải quyết vấn đề tồn tại trong kinh tế thương mại hiện nay, sớm công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường và đưa Việt Nam ra khỏi danh sách D1, D3 hạn chế xuất khẩu các sản phẩm công nghệ cao. Điều này sẽ góp phần mang lại lợi ích thiết thực cho hai nước cả trong ngắn và dài hạn.
