Ngành y tế chung tay chống chất thải nhựa

Ngoài những giải pháp cụ thể, Bộ Y tế cũng đề nghị các tổ chức, cá nhân phối hợp chặt chẽ với các đơn vị thuộc ngành y tế dừng ngay sử dụng túi ni-lông khó phân hủy, sản phẩm nhựa dùng một lần.

Nhựa là vật liệu đa năng, nhẹ, bền và giá thành hợp lý, được sử dụng rộng rãi ở nhiều lĩnh vực, ngành nghề trong cuộc sống hiện đại ngày nay. Tuy nhiên, chất thải nhựa đang trở thành vấn nạn ô nhiễm môi trường trên phạm vi toàn cầu bởi những đặc tính bền và khó phân hủy của nó. Ô nhiễm chất thải nhựa ảnh hưởng trầm trọng đến môi trường, sinh thái và sức khỏe con người. Ước tính có hơn 700 loài sinh vật trên thế giới bị ảnh hưởng tiêu cực do ô nhiễm chất thải nhựa. Theo thống kê của Ủy ban châu Âu, cho đến năm 2018, ước tính khoảng 8,3 tỷ tấn sản phẩm nhựa đã được sản xuất; khoảng 6,3 tỷ tấn nhựa trở thành rác thải; khoảng 5 tỷ tấn tích lũy ngoài môi trường hoặc được chôn lấp. Hằng năm, có tổng cộng khoảng từ 4,8 - 12,7 triệu tấn chất thải nhựa xả vào đại dương…

Ðể giải quyết vấn đề này, Liên hợp quốc đã phải kêu gọi cả cộng đồng cùng thay đổi thói quen sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, giảm ô nhiễm môi trường và bảo vệ sức khỏe con người.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chăm sóc, bảo vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân, các cơ sở y tế cũng làm phát sinh rất nhiều chất thải nhựa. Chất thải nhựa trong y tế phát sinh từ các hoạt động sinh hoạt hằng ngày của các nhân viên y tế, người bệnh, người nhà người bệnh, người sử dụng dịch vụ y tế và từ các hoạt động chuyên môn y tế như: bao bì, dụng cụ bao gói, chứa, đựng thuốc, hóa chất, trang thiết bị, vật tư, vật liệu tiêu hao...

Trong đó, phần lớn chất thải nhựa là các túi ni-lông khó phân hủy, sản phẩm nhựa dùng một lần. Ðến nay, chưa có những số liệu thống kê mang tính toàn quốc về chất thải nhựa tại các đơn vị y tế, tuy nhiên theo ước tính mỗi ngày cả nước có từ 450 đến 600 tấn rác thải y tế, trong đó có từ 22 đến 46 tấn là rác thải nhựa.

Cùng chung nỗ lực của thế giới, Chính phủ Việt Nam đã tham gia tích cực, đề xuất các cơ chế hợp tác toàn cầu và khu vực về giảm rác thải nhựa. Ngày 25-4 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ đã có Thư gửi các cơ quan, chính quyền các địa phương, doanh nghiệp và toàn thể đồng chí, đồng bào cả nước kêu gọi toàn xã hội chung tay hành động chống rác thải nhựa vì một Việt Nam trong lành, phát triển bền vững. Hưởng ứng lời kêu gọi đó và cũng là để thực hiện chương trình bệnh viện xanh - sạch - đẹp, thân thiện với môi trường, Bộ Y tế đã ban hành chỉ thị yêu cầu các cơ sở y tế, cán bộ công chức, viên chức ngành y tế… giảm chất thải nhựa trong ngành y tế. Một hội nghị toàn quốc triển khai việc giảm chất thải nhựa trong ngành y tế cũng vừa được triển khai.

Theo Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, các sản phẩm nhựa dùng một lần trong y tế có ưu điểm là góp phần phòng ngừa nguy cơ lây nhiễm, bảo đảm chất lượng chuyên môn, nhất là những công việc đòi hỏi nghiêm ngặt về vô trùng, an toàn, an ninh sinh học…

Nhưng có nhiều vật liệu bao gói, vật dụng bằng túi ni-lông khó phân hủy, sản phẩm nhựa dùng một lần có thể thay thế được bằng các vật liệu an toàn và thân thiện với môi trường hơn. Do đó, người đứng đầu ngành y tế yêu cầu các cơ sở y tế ban hành và tổ chức thực hiện kế hoạch giảm thiểu chất thải nhựa trong hoạt động của đơn vị. Trong đó phải có các nội dung, chỉ tiêu phấn đấu và mốc thời gian thực hiện việc: tăng cường sử dụng thuốc bằng đường uống; sử dụng các vật dụng, vật tư, thiết bị y tế, bao bì, dụng cụ đóng gói, chứa, đựng thuốc, hóa chất làm từ vật liệu thân thiện với môi trường hoặc có thể tái sử dụng trong quá trình khám, chẩn đoán, điều trị, chăm sóc người bệnh, trong hoạt động nghiên cứu, kiểm nghiệm, kiểm định và các hoạt động chuyên môn khác nhằm giảm phát sinh chất thải nhựa. Rà soát, đánh giá nguồn phát sinh, số lượng, chủng loại chất thải nhựa, xây dựng kế hoạch kèm theo lộ trình cụ thể thực hiện giảm chất thải nhựa tại đơn vị bảo đảm hiệu quả, khả thi và đạt chất lượng dịch vụ y tế.

Các đơn vị hạn chế sử dụng túi, chai, cốc, bát, đĩa, ống hút và các vật dụng khác làm từ nhựa dùng một lần hoặc ni-lông khó phân hủy cho mục đích ăn, uống của người bệnh, người nhà người bệnh, nhân viên y tế và tại các cuộc họp, hội nghị, hội thảo, đào tạo, tập huấn của đơn vị; tiến tới thay thế bằng các vật dụng làm từ vật liệu thân thiện với môi trường hoặc có thể tái sử dụng.

Phấn đấu tiến tới chấm dứt hoàn toàn việc sử dụng vật liệu nhựa dùng một lần và ni-lông khó phân hủy trong đơn vị. Nghiên cứu, đề xuất và áp dụng các giải pháp hiệu quả để giảm thiểu chất thải nhựa trong hoạt động y tế để bảo đảm an toàn cho người bệnh, cộng đồng và môi trường. Phát động phong trào thi đua và vận động mỗi công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan thực hiện giảm thiểu và tiến tới không sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, túi ni-lông khó phân hủy...