Niềm vui trên cánh đồng rau hữu cơ

Những ngày cuối tháng 12, nắng trải vàng trên khắp đồng ruộng xua tan được phần nào cái lạnh se sắt của mùa đông. Trên cánh đồng thuộc thôn Thanh Nhàn, xã Thanh Xuân, huyện Sóc Sơn, chị Nguyễn Thị Sáu đang tất tả thu hoạch rau. Chị Sáu hồ hởi: Năm nay thời tiết bất lợi nhưng bù lại rau được giá, hầu như không có rau thừa, đồng rau mênh mông thế này nhưng có người đặt mua cả rồi. Hiện tại, chúng tôi mới chỉ đáp ứng được một phần ba nhu cầu của thị trường. Nhờ giá bán ổn định, rau sạch đã mang lại thu nhập bình quân cho chúng tôi từ 5,5 đến 7 triệu đồng/tháng, bảo đảm được cuộc sống. So với trồng lúa, canh tác rau màu nhàn hơn mà thu nhập lại cao hơn gấp nhiều lần.

Nhà chị Sáu có ba sào đất trồng rau màu, chủ yếu là để trồng cà chua, bắp cải, su hào và các loại rau ăn lá. Hiện tại, gia đình chị cùng nhiều hộ dân trong thôn liên kết với các chuỗi cửa hàng cung ứng thực phẩm sạch để bao tiêu sản phẩm. Phần lớn sản lượng rau màu được công ty thu mua, phần còn lại (khoảng 17%) được bán trực tiếp tới người tiêu dùng. Nhờ đó, chưa bao giờ nhà chị Sáu cũng như nhiều hộ dân ở xã Thanh Xuân phải rơi vào cảnh được mùa mất giá.

Chủ tịch Hội Nông dân - Trưởng nhóm mô hình sản xuất nông nghiệp hữu cơ xã Thanh Xuân Hoàng Thị Hậu cho biết: Hiệu quả của mô hình trồng rau hữu cơ hiện nay là nhờ những tác động tích cực từ đề án “Trồng rau hữu cơ giúp xóa đói, giảm nghèo và bảo vệ môi trường” do Đan Mạch hỗ trợ. Năm 2012, khi đề án kết thúc, xã Thanh Xuân vẫn tiếp tục duy trì và mở rộng diện tích. Từ 6000 m2 trồng thí điểm với tám hộ sản xuất, đến nay toàn xã đã có 23 nhóm sản xuất rau theo hướng hữu cơ với 160 hộ tham gia, diện tích sản xuất đã lên tới gần 18 ha. Bình quân mỗi ha cho thu nhập 1,3 tỷ đồng/năm. Rau hữu cơ Thanh Xuân đã được đăng ký nhãn hiệu tập thể và ngày càng khẳng định thương hiệu trên thị trường với hơn 30 đơn vị tìm đến mua hàng, thậm chí nhiều sản phẩm rau màu của xã Thanh Xuân còn được xuất khẩu sang một số thị trường khó tính.

Để có những vựa rau sạch, trong suốt quá trình canh tác, người nông dân luôn tuân thủ không sử dụng phân bón hóa học; không dùng chất kích thích sinh trưởng để phun, tưới lên rau; không dùng các loại thuốc diệt cỏ cũng như không dùng thuốc trừ sâu…

Chỉ vào túi thuốc tự chế, bà Cao Thị Thính, thôn Thanh Nhàn cho biết: Túi thuốc trị sâu này được làm từ tỏi, gừng giã nhuyễn sau đó trộn với rượu để phun lên rau. Chúng tôi còn kết hợp các phương pháp dẫn dụ thủ công để tăng hiệu quả trừ sâu bệnh. Chung quanh vườn rau hữu cơ, nông dân lập “vành đai” cỏ ngọt, các loại cỏ thân cao, các loại hoa họ cúc, vừa để ngăn chặn sự ảnh hưởng tiêu cực của môi trường vừa để dẫn dụ, hạn chế các loại sâu bọ hại cây.

Đồng thời, để có được những sản phẩm sạch, chất lượng, chúng tôi chỉ bón duy nhất loại phân hữu cơ được ủ hoai mục. Sau khi bón phân, đúng thời gian cho phép, mới được thu hoạch. Để rau màu không bị nhiễm hóa chất độc hại và kim loại nặng, toàn bộ nước tưới đều được xét nghiệm bảo đảm đủ tiêu chuẩn. Từ khi tham gia nhóm sản xuất rau hữu cơ, chất lượng rau của các hộ dân trong thôn được nâng lên, giá bán tăng cao, cuộc sống của người dân thay đổi nhiều. Do không còn phải tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại, sức khỏe của người trồng rau cũng được bảo đảm.

Cũng theo bà Thính, để tham gia mô hình sản xuất rau hữu cơ, nông dân phải tham gia một khóa tập huấn kéo dài 18 tuần tại xã do giảng viên của xã trực tiếp giảng dạy để nhận chứng chỉ đủ tiêu chuẩn sản xuất. Với 23 nhóm sản xuất theo hộ gia đình, mỗi nhóm khi tham gia mô hình không được trồng các giống cây song song, nghĩa là không được gieo trồng các giống rau ở bên ngoài trùng với các giống rau trong mô hình để tránh trà trộn rau.

Phó Chủ tịch UBND xã Thanh Xuân Chu Văn Phương cho biết, các liên nhóm sản xuất đã thành lập Ban thanh tra với nhiệm vụ chủ yếu là tăng cường công tác kiểm tra chéo quy trình sản xuất, kịp thời xử lý vướng mắc của từng nhóm. Đồng thời, đề ra các hình thức thưởng, phạt xứng đáng. Những nhóm sản xuất vi phạm sẽ bị xử lý bằng các hình thức tương ứng, nhẹ thì bị treo chứng chỉ, phạt hai tháng không được cân rau, hoặc phạt tiền, nếu vi phạm ở mức độ nghiêm trọng, sẽ không được tham gia sản xuất trong liên nhóm sản xuất.

Tin vui những ngày đầu năm 2018 đến với người trồng rau ở xã Thanh Xuân là mới đây huyện Sóc Sơn đã đầu tư hơn 4.000 m2 nhà lưới để trồng rau ăn lá và trồng thí điểm một số giống rau màu trước khi đưa vào trồng đại trà. Không giấu nổi niềm vui, bà Cao Thị Thính cho biết: Trồng rau sạch và hướng đến công nghệ cao là mơ ước bấy lâu nay nhưng do nguồn tài chính eo hẹp, chúng tôi không có điều kiện thực hiện. Giờ thì điều đó đã thành hiện thực, người dân ở Thanh Xuân chỉ cần “đối ứng” bằng cách góp ngày công. Khi đưa vào sản xuất, chúng tôi có thể trồng rau sớm vụ, muộn vụ, đáp ứng được yêu cầu của thị trường. Người dân trong xã phấn khởi, hy vọng vụ màu năm 2018 mang lại bội thu.