Ông Vũ Anh Tú, Giám đốc Công nghệ FPT bày tỏ, chưa lúc nào, doanh nghiệp công nghệ Việt Nam nói chung và FPT nói riêng, lại được truyền cảm hứng tích cực để tiếp tục mạnh dạn đổi mới, sáng tạo, xây dựng nền công nghiệp công nghệ cao như lúc này. Đây là bệ phóng cho các doanh nghiệp Việt bay cao hơn nữa khi có cơ hội tiếp cận các chính sách hỗ trợ, ưu đãi đầu tư và hợp tác quốc tế.
Sự tưởng thưởng với các doanh nghiệp công nghệ trong nước
Phóng viên: Quyết định số 1131/QĐ-TTg vừa được Thủ tướng Chính phủ ban hành xác định rõ danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược. Điều này tác động như thế nào đối với các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam? FPT nhìn nhận thế nào về vai trò của doanh nghiệp công nghệ trong chiến lược phát triển của quốc gia?
Ông Vũ Anh Tú: Quyết định 1131/NQ-TTg thực sự là một cú hích lớn đối với cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam. Với những người làm công nghệ như chúng tôi, đây không chỉ là một văn bản hành chính mà là một sự tưởng thưởng xứng đáng cho cả một hành trình dài đầy nỗ lực, đôi khi là đơn độc, âm thầm. Có những lúc, chúng tôi tự hỏi: Liệu con đường mình đi có đúng không? Và giờ, câu trả lời đã đến, rất rõ ràng và đầy khích lệ.
Gần 40 năm qua, FPT đã lớn lên cùng với sự phát triển của công nghệ Việt Nam. Từ những ngày đầu tiên tin học hóa các lĩnh vực kinh tế, đến tự động hoá, rồi chuyển đổi số, và giờ là chuyển đổi AI, mỗi bước đi đều gắn với khát vọng đưa Việt Nam tiến xa hơn trên bản đồ công nghệ thế giới.
Quyết định 1131 của Chính phủ đã xác định rõ 11 nhóm công nghệ chiến lược và 35 sản phẩm công nghệ chiến lược tập trung vào các lĩnh vực then chốt, có ảnh hưởng sâu rộng đến năng lực cạnh tranh và tự chủ công nghệ của quốc gia.
Vận hội mới này mở ra cơ hội để các doanh nghiệp như FPT tiếp tục dấn thân nghiên cứu, phát triển những sản phẩm đột phá, và quan trọng hơn, khẳng định rằng người Việt hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ lõi.
Phóng viên: Trong số 11 nhóm công nghệ chiến lược mà Chính phủ vừa ban hành trong Quyết định 1131, FPT đang chiếm ưu thế với nhiều sản phẩm công nghệ chiến lược. Đâu là lợi thế mà FPT sẽ tiếp tục để khẳng định vị thế tiên phong của mình?
Ông Vũ Anh Tú: Vâng, đúng như vậy. Chúng tôi tự hào khi sinh ra đã là công ty công nghệ và cuối thập kỷ 90, chúng tôi đã luôn trăn trở làm thế nào để Việt Nam có tên trên bản đồ số thế giới. Điều này đã thôi thúc chúng tôi luôn tìm kiếm những xu hướng công nghệ mới nhất, luôn tìm cách nghiên cứu ứng dụng để phụng sự đất nước, doanh nghiệp và người dân.
Những năm qua, chúng tôi đã và đang chủ động đầu tư cho nghiên cứu phát triển và xây dựng năng lực trong 7/11 nhóm công nghệ chiến lược của quốc gia. Đó là trí tuệ nhân tạo (AI), đám mây (cloud), blockchain, robot và tự động hóa, chip bán dẫn, an ninh mạng, công nghệ hàng không vũ trụ. Trong tương lai có thể chúng tôi sẽ có thể tham gia vào nhóm công nghệ y sinh học tiên tiến.
Để nói về lợi thế, tôi nghĩ nó không nằm ở quy mô hay con số, mà là ở tinh thần – tinh thần dấn thân, sáng tạo, không ngại thử thách và yêu công nghệ một cách rất tự nhiên, rất “ngây thơ” của những người làm ở FPT.
Ngay từ những ngày đầu, chúng tôi đã say mê tìm tòi, thử nghiệm, có khi chỉ vì tò mò, vì muốn tạo ra một thứ gì đó mới mẻ, hữu ích. Có những sản phẩm đầu tiên được làm ra trong những căn phòng nhỏ, bởi những nhóm kỹ sư trẻ chỉ vài người, nhưng đầy nhiệt huyết.
Ví dụ như với AI, chúng tôi bắt đầu từ năm 2013, khi mà khái niệm này còn rất xa lạ ở Việt Nam. Nhóm nghiên cứu lúc đó chỉ có chưa đến 10 người, tự mày mò huấn luyện robot, tạo ra những sản phẩm còn rất sơ khai của trí tuệ nhân tạo. 2017, chúng tôi ra mắt một số chatbot để đưa vào ứng dụng trong thực tế như trợ lý ảo hỗ trợ các ứng dụng trong ngành y tế cho một trong những công ty hàng đầu trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tại Mỹ; trợ lý ảo tự động hỗ trợ khách hàng qua email và chat cho một trong những công ty viễn thông hàng đầu Singapore… Một số kết quả nghiên cứu công nghệ AI cũng đã được ứng dụng vào phát triển công nghệ xe tự hành.
Chính từ những bước đi nhỏ bé đó, chúng tôi dần hình thành được một hệ sinh thái AI toàn diện, từ năng lực nghiên cứu, hợp tác với các viện nghiên cứu, tổ chức uy tín nhất về AI toàn cầu như Mila, Landing AI, Đại học Quốc gia Singapore …, cho đến hệ sinh thái giải pháp AI đa dạng, nguồn nhân lực đông đảo và hạ tầng thông minh.
Nhưng với chúng tôi, điều quan trọng nhất vẫn là giữ được tinh thần ban đầu – làm công nghệ bằng sự đam mê và niềm tin rằng người Việt có thể tạo ra những sản phẩm, giải pháp công nghệ được sử dụng trên quy mô toàn cầu.
Hay như với công nghệ bán dẫn, khoảng 10 năm trước, FPT bắt đầu nghiên cứu chip bán dẫn từ lời đề nghị của một khách hàng quốc tế muốn cùng FPT thiết kế một dòng chip mới. Chúng tôi đã mạnh dạn xây dựng đội ngũ, mời chuyên gia từ nước ngoài về.
Đến năm 2022, chúng tôi thành lập công ty chuyên về bán dẫn. Chúng tôi nghiên cứu và phát triển khoảng 25 loại chip. Trong đó, các kỹ sư người Việt đảm nhận khâu quan trọng nhất là thiết kế. Toàn bộ khâu sản xuất, đóng gói, thử nghiệm được thực hiện ở nước ngoài. Mọi thứ bắt đầu từ sự tò mò, từ một niềm tin rằng người Việt hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ lõi.
Chúng tôi đi từng bước chắc chắn, bền bỉ và kiên định. Mỗi bước đi đều mang theo khát vọng đóng góp cho đất nước, cho cộng đồng.
Phát triển sản phẩm công nghệ chiến lược để đẩy mạnh nền kinh tế số
Phóng viên: Đi theo dòng chảy công nghệ AI của thế giới, FPT tiếp tục nuôi khát vọng mang công nghệ mới nhất về Việt Nam như thế nào để phát triển các sản phẩm và khẳng định vị thế dẫn đầu?
Ông Vũ Anh Tú: Với FPT, theo đuổi AI không chỉ là một chiến lược dài hạn mà còn là khả năng bắt kịp nhanh với những chuyển động công nghệ toàn cầu. Chúng tôi đã âm thầm, bền bỉ bắt tay vào nghiên cứu AI từ 12 năm trước, khi AI còn là một khái niệm xa lạ, chưa được nhiều người tin tưởng. Lúc đó, chúng tôi không có gì ngoài niềm tin rằng chúng tôi mang trong mình bộ gene đặc biệt của người FPT - “làm điều không thể”.
Tôi nhớ, tháng 6/2019, trong một phòng họp nhỏ giữa Sài Gòn, anh Lê Hồng Việt (Tổng Giám đốc FPT Smart Cloud, Tập đoàn FPT) và các cộng sự đã mạnh dạn tuyên bố: “VoiceBot tiếng Việt phải là chuyện của người Việt”. Khi ấy, nhiều người còn hoài nghi, bởi trên thị trường đã có những tên tuổi lớn từ Mỹ và Ấn Độ.
Đội ngũ FPT lúc đó chưa có sản phẩm hoàn chỉnh, chỉ có vài API rời rạc và một ý tưởng táo bạo. Nhưng bằng sự kiên trì và tinh thần không lùi bước, chỉ trong vòng 10 tháng, chúng tôi đã xây dựng được một VoiceBot tiếng Việt hoàn chỉnh, được Home Credit lựa chọn và đánh giá hiệu quả vượt trội hơn cả giải pháp họ đang dùng tại Trung Quốc.
Đó là một trong những dấu mốc khiến chúng tôi càng tin rằng, nếu đủ đam mê, người Việt hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ – kể cả trong những lĩnh vực tưởng chừng không thể.
Mỗi khi thế giới xuất hiện xu hướng mới, chúng tôi đều cố gắng bắt nhịp thật nhanh. Khi các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) bắt đầu bùng nổ, FPT đã nhanh chóng xây dựng mô hình tiếng Việt riêng.
Khi Generative AI trở thành tâm điểm, chúng tôi triển khai nền tảng GenAI để phục vụ nhu cầu đặc thù của doanh nghiệp trong nước. Và với AGI (Artificial General Intelligence - Trí tuệ nhân tạo tổng quát, chúng tôi cũng đang chuẩn bị những bước đi đầu tiên để làm chủ công nghệ này trong tương lai.
Song song với đó, chúng tôi tăng cường kết nối chặt chẽ với các trung tâm nghiên cứu hàng đầu thế giới, các trường đại học mạnh về AI và bán dẫn, và các đối tác công nghệ lớn như Nvidia. Những hợp tác không chỉ giúp FPT cập nhật nhanh công nghệ mới, mà còn tạo điều kiện để chúng tôi phát triển sản phẩm đạt chuẩn quốc tế, nhưng vẫn phù hợp với đặc thù Việt Nam.
Ở trong nước, chúng tôi đã được đưa AI vào chương trình học từ tiểu học đến đại học, với mong muốn xây dựng một thế hệ trẻ có khả năng tiếp cận nhanh, làm chủ công nghệ mới ngay từ khi nó vừa xuất hiện.
Trong đầu tháng 7 tới, FPT dự kiến sẽ khởi động cuộc thi về AI có quy mô lớn nhất về số người tham gia cho cộng đồng công nghệ Việt Nam. Dự kiến đến tháng 9, chúng tôi sẽ công bố mở nền tảng đào tạo lập trình AI cho học sinh các cấp do FPT phối hợp với trường đại học công nghệ đầu thế giới xây dựng. Đó là những bước đi nhỏ nhưng đầy hy vọng, để AI không chỉ là công nghệ của tương lai mà là công cụ phục vụ cuộc sống hôm nay.
Phóng viên: Đâu là các công nghệ chiến lược mà FPT sẽ tập trung trong 5-10 năm tới?
Ông Vũ Anh Tú: Trong 5 đến 10 năm tới, chúng tôi xác định rõ trí tuệ nhân tạo, bán dẫn, điện toán đám mây, robot tự động hóa, blockchain, an ninh mạng sẽ là những trụ cột công nghệ mà chúng tôi dành nhiều tâm huyết để góp phần thúc đẩy mạnh mẽ phát triển nền kinh tế số.
Ngoài ra, chúng tôi đang cân nhắc việc tham gia vào lĩnh vực điện toán lượng tử. Có thể vài năm nữa, khi công nghệ này phát triển mạnh, chúng tôi sẽ tiếc vì đã không bắt đầu sớm hơn. Nhưng ở thời điểm hiện tại, với thông tin và năng lực hiện có, việc ra quyết định là không dễ dàng.
Bên cạnh đó, có một lĩnh vực mà chúng tôi cũng đặc biệt quan tâm, đó là công nghệ y sinh học tiên tiến. Dù hiện tại mới chỉ là ý tưởng ban đầu, nhưng chúng tôi tin rằng đây sẽ là một hướng đi đầy tiềm năng. Trong một diễn đàn gần đây về đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực y tế, chúng tôi đã chia sẻ mong muốn được đồng hành cùng ngành dược phẩm để phát triển các loại thuốc mới, đưa Việt Nam thành trung tâm thử nghiệm công nghệ dược phẩm trong khu vực dựa trên AI, dữ liệu.
Chúng tôi cũng đang làm việc với các tập đoàn lớn ở Singapore để tìm kiếm cơ hội hợp tác, với hy vọng có thể cùng ngành y tế Việt Nam đưa công nghệ vào phục vụ sức khỏe cộng đồng một cách hiệu quả và bền vững.
Phóng viên: Những thách thức lớn nhất FPT từng đối mặt trong quá trình nghiên cứu phát triển là gì?
Ông Vũ Anh Tú: Làm công nghệ luôn là một hành trình nhiều thử thách. Thế giới thay đổi rất nhanh, công nghệ mới liên tục xuất hiện, nhưng cũng chóng bị thay thế. Điều đó khiến việc lựa chọn đầu tư không bao giờ là dễ dàng – nhất là với các doanh nghiệp Việt Nam khi nguồn lực còn hạn chế.
Có những công nghệ chúng tôi bắt đầu rất sớm, nhưng cũng có những cơ hội buộc phải bỏ lỡ. Trong công nghệ, cảm giác tiếc nuối là điều thường trực – nhưng cũng là động lực để chúng tôi không ngừng học hỏi và tiến về phía trước.
Một thách thức lớn khác, có lẽ còn lớn hơn, đó là niềm tin. Khi công nghệ còn sơ khai, rất ít người tin rằng nó sẽ tạo ra giá trị thực. Chỉ một số ít chuyên gia đủ đam mê và kiên định mới dám theo đuổi đến cùng.
Chính tinh thần sáng tạo và sự đam mê, dấn thân của những người trẻ tại FPT đã giúp chúng tôi vượt qua những hoài nghi ban đầu, từng bước chinh phục những thành công nhỏ, để rồi tạo ra những thành tựu lớn, những sản phẩm có giá trị thực tiễn cao.
Khi AI bắt đầu được ứng dụng vào công việc, đời sống thực tế, mọi người mới nhận ra: công nghệ không chỉ là lý thuyết hay là phim khoa học viễn tưởng mà là thứ có thể chạm tới, sử dụng được, và tạo ra thay đổi thật sự.
Chính tinh thần sáng tạo và sự đam mê, dấn thân của những người trẻ tại FPT đã giúp chúng tôi vượt qua những hoài nghi ban đầu, từng bước chinh phục những thành công nhỏ, để rồi tạo ra những thành tựu lớn, những sản phẩm có giá trị thực tiễn cao.
Phóng viên: Thưa ông, FPT mong muốn gì từ phía Nhà nước để thúc đẩy hệ sinh thái công nghệ chiến lược?
Ông Vũ Anh Tú: Chúng tôi mong muốn Chính phủ có nhiều hơn nữa các chương trình, đề án công nghệ, chuyển đổi số quyết liệt như Đề án 06 để các doanh nghiệp có thể có thể cùng tham gia triển khai.
Với Quyết định 1131/NQ-TTg đã xác định rõ 35 sản phẩm công nghệ chiến lược và 4 Nghị quyết đột phá – “tứ trụ” vừa được Bộ chính trị ban hành mới đây, tôi nghĩ doanh nghiệp công nghệ đã có đủ đòn bẩy để tăng tốc. Giờ là lúc cần sự vào cuộc mạnh mẽ, nhanh chóng của hệ thống chính trị để triển khai các nghị quyết này. Đồng thời, mở rộng, ưu tiên các sản phẩm công nghệ của Việt Nam, các doanh nghiệp công nghệ Việt tham gia các dự án lớn của quốc gia. Tất cả các tập đoàn công nghệ lớn thế giới đều lấy điểm tựa đầu tiên là thị trường trong nước.
Phóng viên: Theo ông, các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam nói chung và FPT nói riêng cần làm gì để có thể đóng góp nhiều hơn vào việc triển khai Quyết định 1131?
Ông Vũ Anh Tú: Mục tiêu chung của chúng tôi và tôi tin cũng là của nhiều doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đó là góp phần xây dựng một hệ sinh thái công nghệ mạnh, nơi người Việt có thể làm chủ công nghệ lõi, tạo ra sản phẩm có giá trị thực tiễn, phục vụ cho chính đất nước mình.
Với FPT, chúng tôi sẽ tập trung vào 3 nhiệm vụ trọng yếu gồm nghiên cứu phát triển công nghệ lõi, đào tạo nguồn nhân lực số, xây dựng hạ tầng công nghệ thông minh. Chẳng hạn với công nghệ AI chúng tôi đang xây dựng mô hình ngôn ngữ lớn của người Việt và hoàn toàn mở cho cộng đồng sử dụng để phát triển các sản phẩm, ứng dụng AI của riêng mình. Hay chúng tôi tổ chức các cuộc thi về AI, khởi xướng liên minh đào tạo nhân lực chiến lược… đều nhằm tạo điều kiện để người Việt tiếp cận và làm chủ công nghệ mới.
Nếu mỗi doanh nghiệp đều xác định rõ vai trò của mình trong bức tranh lớn, chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng được một nền công nghệ Việt Nam vững mạnh, tự chủ và bền vững.
Với các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam nói chung, tôi nghĩ có thể bắt đầu từ những việc rất thiết thực. Trước hết, cần tận dụng tốt các chính sách hỗ trợ từ Nhà nước để mạnh dạn đầu tư vào nghiên cứu và phát triển. Đồng thời, nên tham gia sâu hơn vào các chương trình chuyển đổi số quốc gia, không chỉ với vai trò là nhà cung cấp giải pháp, mà còn là đối tác đồng hành cùng Chính phủ và các ngành.
Bên cạnh đó, việc chủ động hợp tác với các trường đại học, viện nghiên cứu để xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao cũng là một hướng đi quan trọng. Và trên hết, điều cần thiết là sự kiên trì theo đuổi những lĩnh vực công nghệ chiến lược dù ban đầu còn nhiều khó khăn, nhưng nếu bền bỉ, chúng ta sẽ tạo ra được những giá trị thực sự.
Tôi tin rằng, nếu mỗi doanh nghiệp đều xác định rõ vai trò của mình trong bức tranh lớn, chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng được một nền công nghệ Việt Nam vững mạnh, tự chủ và bền vững.
Xin cảm ơn ông Vũ Anh Tú!
