Tận diệt thủy sản
Trưởng thôn Trung An, xã Hải Khê (huyện Hải Lăng) Lê Hồng Chung cho biết: Nhiều lần bắt gặp các tàu giã cào lớn đánh bắt gần bờ. Không chỉ đánh bắt trái quy định làm cạn kiệt nguồn thủy sản ven bờ, những chủ tàu cá này còn dùng tàu lớn uy hiếp ngư dân làm nghề lưới thuyền nan.
Ông Phan Văn Châu, ở thôn Trung An bức xúc cho biết: Ngư dân chúng tôi chỉ có thuyền nhỏ, tranh thủ đánh bắt được chút ít hải sản trong vụ cá Nam. Nhưng vừa thả lưới xuống chưa kịp thu thì tàu giã cào lướt qua quét hết ngư lưới cụ, giờ chỉ biết cho thuyền nằm bờ. Nhiều ngư dân dành dụm nhiều năm mới mua sắm được ngư lưới cụ để làm ăn, nhưng chỉ trong vài tiếng đồng hồ, toàn bộ lưới, thúng của họ đều bị tàu giã cào cuốn phăng. Tất cả cá, tôm, mực lớn bé nằm trong gọng cặp giã cào đều bị cào xúc hết...
Không chỉ tận diệt nguồn lợi thủy sản, làm ảnh hưởng lớn đến môi trường, một số tàu giã cào còn gây mất an ninh, trật tự vùng biển. Theo quy định, các tàu giã cào công suất lớn chỉ được cấp phép đánh bắt ở ngoài khơi và một số vùng biển nhất định. Thế nhưng, vào mùa cá hằng năm, khi mà các loại thủy, hải sản vào gần bờ để sinh sản thì nhiều tàu giã cào đã bất chấp quy định, ép sát bờ để tận thu các nguồn lợi thủy sản. Chỉ cần một chuyến đi biển trong ngày, có tàu thu được vài chục triệu đồng.
Thời điểm từ tháng 3 đến tháng 5 hằng năm là vụ khai thác cá trích, cá lẹp của ngư dân các xã bãi ngang trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Tuy nhiên, cứ vào thời gian này, hàng chục tàu cá công suất lớn ngoài tỉnh lại tập trung về vùng biển Cửa Tùng và Cửa Việt chỉ cách bờ từ ba đến bốn hải lý để khai thác bằng nhiều hình thức tận diệt như thuốc nổ, đèn cao áp, xung điện, giã cào. Mới đây, người dân các xã bãi ngang của huyện Gio Linh và Triệu Phong rất hoang mang khi phát hiện hàng chục
ki-lô-gam cá biển chết trôi dạt vào bờ. Theo ngư dân địa phương, tình trạng cá chết là do các tàu thuyền ngoài tỉnh thường xuyên sử dụng thuốc nổ, mìn tự tạo để đánh bắt cá tại các vùng biển gần bờ.
Ông Lê Văn Lợi, ở thôn Hà Tây, xã Triệu An (huyện Triệu Phong) cho biết: "Từ tháng Giêng đến nay, một số tàu ngoài tỉnh kéo đến vùng biển tỉnh Quảng Trị, dùng bộc phá đánh bắt cá dẫn đến cá chết trôi dạt vào bờ rất nhiều. Ngư dân bãi ngang chúng tôi rất bức xúc vì họ đánh bắt theo kiểu tận diệt hải sản như vậy thì chúng tôi chẳng còn gì nữa để khai thác".
Theo Bí thư Ðảng ủy, Chủ tịch UBND xã Triệu An Hoàng Cộng Hòa, tình trạng khai thác tận diệt thủy sản như hiện nay là rất nguy hiểm, nhiều ngư dân vẫn dùng mìn, dùng bộc phá để đánh bắt thủy, hải sản. Bên cạnh đó, các tàu giã cào có công suất lớn khai thác quá gần bờ gây ảnh hưởng đến cuộc sống của ngư dân ven biển...
Nỗ lực ngăn chặn
Thời gian qua, lực lượng Bộ đội Biên phòng và các tàu kiểm ngư tỉnh Quảng Trị tăng cường tuần tra, kiểm soát, xử lý các trường hợp tàu giã cào hoạt động gần bờ. Bên cạnh đó, Chi cục Thủy sản tỉnh Quảng Trị phối hợp chính quyền địa phương, lực lượng chức năng truy quét các tàu giã cào, xử lý nhiều tàu giã cào ngoài tỉnh vi phạm vùng, tuyến khai thác. Ðiển hình là vụ Hải đội 2 phối hợp các Ðồn Biên phòng tuyến biển bắt hai tàu cá của ngư dân tỉnh Kiên Giang hành nghề giã cào trái với quy định của pháp luật. Qua điều tra làm rõ, cả hai thuyền trưởng đều thừa nhận hành vi vi phạm quy định tại Nghị định số 33/2010/NÐ-CP về quản lý hoạt động khai thác thủy sản, khi cho tàu có công suất máy chính từ 20 CV trở lên khai thác hải sản tại vùng biển ven bờ. Mới đây, trong quá trình tuần tra, kiểm soát trên biển, tàu kiểm ngư mang số hiệu VN 0099KN của Chi cục Bảo vệ nguồn lợi thủy sản bắt quả tang tàu cá mang số hiệu QB 11583 TS sử dụng lưới kéo giã cào và dùng xung điện để khai thác thủy sản trên vùng biển của tỉnh Quảng Trị, cách bờ tám hải lý. Chủ tàu cá Ðào Tiến Dũng, trú tại TP Ðồng Hới (Quảng Bình) khai nhận không có giấy phép khai thác. Lực lượng chức năng đã tịch thu tang vật gồm một bộ xung điện và xử phạt chủ tàu chín triệu đồng.
Ngày 11-5, qua tuần tra trên biển, Hải đội 2 phối hợp các Ðồn Biên phòng tuyến biển phát hiện tàu cá mang số hiệu QNg 91358 TS, do ông Võ Hồng Khanh, trú tại xã Tịnh Khê, TP Quảng Ngãi (tỉnh Quảng Ngãi) cùng hai thuyền viên đang tổ chức khai thác hải sản gần bờ bằng hình thức giã cào trái với quy định của pháp luật. Lực lượng Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị đã tiến hành lập biên bản về hành vi khai thác hải sản trái phép và đưa người, phương tiện vi phạm bàn giao cho Ðồn Biên phòng Cửa Việt xử lý theo quy định.
Vừa qua, Công an huyện Vĩnh Linh đã triệt phá thành công chuyên án mua bán, tàng trữ vật liệu nổ, bắt giữ Trần Hải Tuấn, 56 tuổi, trú tại thôn Lê Xá, xã Vĩnh Sơn, thu giữ hơn 176 kg thuốc nổ. Qua đấu tranh khai thác, đối tượng khai nhận chuyên cung cấp thuốc nổ cho một số ngư dân ở các tỉnh miền trung dùng để đánh bắt thủy sản trái phép.
Theo thống kê, năm 2017 và đầu năm 2018, lực lượng chức năng tỉnh Quảng Trị đã tổ chức kiểm tra hơn 600 lượt tàu, thuyền hoạt động trên biển, bắt giữ 30 trường hợp vi phạm về đánh bắt theo hình thức giã cào, xung điện và thuốc nổ, xử phạt hơn 100 triệu đồng. Trung tá Nguyễn Công Trình, Ðồn trưởng Ðồn Biên phòng cửa khẩu cảng Cửa Việt (huyện Gio Linh) cho biết: "Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tăng cường triển khai công tác tuần tra, kiểm soát, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật".
Bên cạnh việc kiểm tra, kiểm soát, các lực lượng chức năng tỉnh Quảng Trị cần tổ chức tuyên truyền cho ngư dân địa phương và các tỉnh bạn những quy định tại Nghị định số 33/2010/NÐ-CP về quản lý hoạt động khai thác thủy, hải sản. Có như vậy mới góp phần ngăn chặn hiệu quả tình trạng khai thác thủy, hải sản tận diệt, bảo vệ nguồn lợi tự nhiên ven biển.