Để ngăn chặn kịp thời tình trạng này, các sở, ngành liên quan và chính quyền địa phương đang triển khai nhiều giải pháp quản lý, kiểm soát chặt, không để thất thoát tài nguyên, mất an toàn giao thông, ảnh hưởng đến cuộc sống người dân.
Nhiều điểm tập kết cát trái phép
Tại một điểm tập kết cát trên tỉnh lộ ĐT642, Đắk Lắk, những chiếc máy xúc đưa cát lên xe tải rồi di chuyển về hướng Quốc lộ 1. Người dân sống ở khu vực này cho biết, thường vào buổi chiều tối là có xe múc cát lên xe ô-tô đầu kéo chở ra ngoài tỉnh, còn vận chuyển trong tỉnh thì bằng xe ô-tô tải.
Tình trạng xe ô-tô chở cát tải trọng lớn hoạt động liên tục tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông, gây hư hỏng đường đã được các hộ dân phản ánh lên chính quyền địa phương.
Dọc tuyến tỉnh lộ ĐT642 từ xã Đồng Xuân qua xã Xuân Thọ, Đắk Lắk có 4 điểm tập kết cát lớn. Cát khai thác tại mỏ nằm trên sông Kỳ Lộ và được Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Yên (cũ) cấp phép cho một doanh nghiệp trên diện tích 13,7ha, trữ lượng khai thác 453.790m3 cát nguyên khai, công suất 100.000m3/năm; chỉ cho phép doanh nghiệp khai thác khoáng sản là cát làm vật liệu xây dựng từ mỏ, rồi sử dụng xe cơ giới chở đến công trình thi công.
Tuy nhiên, doanh nghiệp này đã tập kết cát sai quy định tại nhiều điểm dọc tuyến ĐT642.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Đồng Xuân Nguyễn Văn Hiếu khẳng định, các điểm tập kết này đều chưa được cấp phép, vi phạm quy định về quản lý tài nguyên. Ủy ban nhân dân xã sẽ phối hợp với các cơ quan chức năng yêu cầu doanh nghiệp di dời ngay các bãi tập kết cát.
Đồng thời, chỉ đạo các ngành liên quan kiểm tra, xử lý việc gây bụi vào nhà dân và rơi vãi cát xuống đường. Đối với các phương tiện vận chuyển cát, địa phương sẽ tiếp cận từng đầu việc, từng hồ sơ, nếu phát hiện không đúng quy định sẽ làm việc với đơn vị chủ mỏ để chấn chỉnh.
“Đây là trục đường có nhiều phương tiện vận chuyển nguyên liệu và tinh bột sắn ra vào nhà máy chế biến, kết hợp với xe vận chuyển cát cho nên lưu lượng, mật độ xe ô-tô tải tham gia giao thông lớn. Vì vậy, chúng tôi sẽ chỉ đạo các ngành liên quan thường xuyên phối hợp kiểm tra tải trọng, tốc độ, nhất là xe tải trọng lớn để bảo đảm an toàn giao thông và cuộc sống của nhân dân”, ông Nguyễn Văn Hiếu cho hay.
Đại diện doanh nghiệp có mỏ cát tại đây cũng đã thừa nhận, việc tập kết cát tại nhiều vị trí là sai quy định; đồng thời cam kết sẽ chấm dứt ngay hoạt động của các bãi tập kết cát không phép này và di dời về đúng vị trí được phép.
Để bảo đảm thực hiện đúng quy định của pháp luật về khai thác khoáng sản, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk đã yêu cầu các đơn vị chuyên môn rà soát tổng thể các điểm tập kết vật liệu xây dựng trên địa bàn, chấn chỉnh tình trạng khai thác, vận chuyển, tập kết cát không đúng quy định.
Quản lý chặt, bảo đảm cát phục vụ xây dựng
Khu vực phía đông tỉnh Đắk Lắk có 7 mỏ khoáng sản cát được Ủy ban nhân dân tỉnh cấp giấy phép khai thác đang hoạt động, tổng công suất 337.000m3/năm.
Thế nhưng, hiện các công trình do Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng khu vực phía đông của tỉnh làm chủ đầu tư còn thiếu hơn 222.000m3 cát, dẫn đến nhiều công trình khó có thể hoàn thành trước mùa mưa năm nay, nhất là lĩnh vực giao thông.
Nguyên nhân là do trong các mỏ cát đã được cấp phép, rất ít mỏ đủ điều kiện khai thác, không đủ trữ lượng và nằm xa vị trí công trình.
Theo ông Đặng Khoa Đãm, Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng khu vực phía đông tỉnh Đắk Lắk, để có đủ cát đáp ứng tiến độ các công trình, các ngành chức năng cần tập trung vào việc thực hiện thủ tục như cấp phép khai thác, cho thuê đất, kết nối giao thông... mới bảo đảm cho các mỏ đã quy hoạch, đấu giá thành công chỉ định nhà đầu tư đủ điều kiện đưa vào khai thác.
Trong khi các công trình xây dựng trong tỉnh thiếu cát phục vụ thi công, thì việc vận chuyển cát hợp pháp ra ngoài tỉnh cũng cần xem xét để cân đối, bảo đảm đáp ứng nhu cầu cho các công trình tại địa phương đạt tiến độ. Đây cũng là một trong những giải pháp góp phần đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đắk Lắk, để công tác quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn đi vào nền nếp, Sở đã tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh nhiều văn bản chỉ đạo tăng cường hiệu lực quản lý đối với hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển khoáng sản. Trong đó có việc tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động khai thác, kinh doanh, vận chuyển cát.
Cùng với đó, Sở thường xuyên phối hợp với các sở, ngành, địa phương thường xuyên kiểm tra, theo dõi, hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện đúng các quy định về chuyên ngành.
Hằng năm, có kế hoạch kiểm tra định kỳ và đột xuất hoạt động khoáng sản của các doanh nghiệp được cấp giấy phép để kịp thời hướng dẫn chấp hành, chủ động phát hiện, ngăn chặn và xử lý sai phạm theo thẩm quyền.
Gần đây nhất, Sở đã xử phạt một trường hợp vi phạm hoạt động khoáng sản với số tiền 15 triệu đồng. Thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ tăng cường đôn đốc, phối hợp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp trong quá trình hoàn tất hồ sơ cấp phép, sớm đưa mỏ vào hoạt động, tạo nguồn cung vật liệu, đáp ứng nhu cầu phục vụ xây dựng các công trình trên địa bàn tỉnh.
Đồng thời, tham mưu cấp có thẩm quyền xử lý nghiêm đối với người đứng đầu các địa phương nếu để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản không phép, trái phép kéo dài mà không có biện pháp xử lý triệt để; xử lý trách nhiệm của chủ đầu tư trong việc để xảy ra tình trạng sử dụng khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp đưa vào công trình thi công hoặc để đơn vị thi công công trình khai thác, vận chuyển và sử dụng khoáng sản trái phép, không đúng với hồ sơ dự án được duyệt.