Quyết tâm xóa nhà tạm, nhà dột nát cho đồng bào trên toàn quốc

Tính đến ngày 31/5/2025, cả nước đã hỗ trợ xóa bỏ 203.048 căn nhà tạm, nhà dột nát. Trong đó, đã có 138.671 căn hoàn thành và 64.377 căn đang trong quá trình khởi công hoặc xây dựng dở dang. Những kết quả đạt được không chỉ phản ánh rõ nét nỗ lực của các địa phương trong việc cải thiện điều kiện nhà ở cho người dân, mà còn minh chứng cho tinh thần đoàn kết, sự đồng lòng và trách nhiệm chung của toàn xã hội trong thực hiện hiệu quả mục tiêu giảm nghèo và thúc đẩy phát triển bền vững trên phạm vi toàn quốc.

20/63 tỉnh, thành phố không còn nhà tạm, nhà dột nát

Thứ trưởng Dân tộc và Tôn giáo Nông Thị Hà đánh giá, với quyết tâm sớm hiện thực hóa mong muốn mang lại mái ấm tình thương cho người nghèo, người yếu thế và hiện thực hóa chủ trương tại Nghị quyết 42 của Đảng, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo, phát động phong trào thi đua chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025 với phương châm "không để ai bị bỏ lại phía sau", phát huy tinh thần đoàn kết, chung sức, đồng lòng, chủ động, linh hoạt, sáng tạo và bằng phương pháp, cách tiếp cận phù hợp, cách làm đột phá "thần tốc, thần tốc hơn nữa", quyết tâm phấn đấu đạt được mục tiêu này vào cuối năm 2025, về đích sớm trước 5 năm so với mục tiêu đề ra.

Từ khi phát động Chương trình đến nay, trên cả nước đã hỗ trợ hơn 125.000 căn nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo; hơn 26.300 căn nhà đối với hộ người có công và hơn 51.400 căn nhà từ các chương trình mục tiêu quốc gia.

Bà Võ Thị Minh Sinh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội, Phó trưởng Ban Chỉ đạo về xóa nhà tạm, dột nát tỉnh Nghệ An cũng nhận định: Có thể nói rằng, chương trình xoá nhà tạm, nhà dột nát của Chính phủ và các hành động của Chính phủ thời gian qua rất ráo riết, quyết liệt. Đây là chương trình không chỉ mang lại mái ấm cho những hộ yếu thế, hộ có nhu cầu về nhà ở, mà còn mở ra chốn bình yên, một nơi để trở về và an cư lạc nghiệp. Từ đó, các hộ nghèo yên tâm tập trung lao động, tăng gia sản xuất, từng bước vươn lên thoát nghèo.

Trong chương trình xóa nhà tạm, dột nát, lực lượng vũ trang luôn đi đầu, đóng góp rất lớn cả về vật chất và công sức. Theo Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên, Phó Chánh văn phòng Bộ Công an: Từ năm 2017-2019, lực lượng Công an nhân dân đã xây dựng hàng trăm nghìn ngôi nhà cho đồng bào ở vùng biên giới hẻo lánh. Phát huy cách làm đó, lực lượng Công an tiếp tục tham gia tích cực vào Chương trình xóa nhà tạm, dột nát. Tính đến thời điểm hiện nay, lực lượng công an đã hoàn thành 29.100 căn nhà để tặng các hộ dân, đồng bào khắp mọi miền Tổ quốc.

Tại các địa phương cũng đã có những cách làm hay, sáng tạo: Nghệ An được đánh giá là tỉnh có nhiều cách làm sáng tạo để hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nhát cho người dân. Cụ thể, ban đầu, Bí thư Tỉnh ủy có thư kêu gọi hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát. Sau đó, Tỉnh ủy ban hành Chỉ thị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong việc kêu gọi, vận động, hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2023-2025.

Tỉnh tiến hành khảo sát toàn diện trên địa bàn toàn tỉnh với 24 trường thông tin về tất cả các hộ nghèo và sau khi có số lượng khảo sát, tỉnh tổ chức phát động, kêu gọi các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm. Cùng với đó, Nghệ An thành lập 482 ban chỉ đạo các cấp với 34.355 thành viên, phân công nhiệm vụ và phát động tính tiên phong của các sở, ban, ngành. Các sở, ban, ngành phải đứng ra tiên phong đăng ký hỗ trợ nhà và cán bộ, đảng viên từ tỉnh đến huyện, xã đều đăng ký ít nhất mỗi người một ngày lương.

Nghệ An cũng đưa kết quả triển khai hỗ trợ nhà của các tổ chức chính trị và của các cấp ủy, chính quyền vào tiêu chí thi đua, khen thưởng hằng năm. Mới đây, Thường trực Tỉnh ủy và Ban Chỉ đạo của tỉnh thống nhất đưa kết quả hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát của các cấp chính quyền địa phương là một trong những tiêu chí quan trọng để sắp xếp cán bộ, công chức sau khi thành lập đơn vị chính quyền địa phương hai cấp, nhất là đối với cán bộ chủ chốt.

Bà Võ Thị Minh Sinh cho biết: Đến ngày 29/5/2025, tỉnh Nghệ An đã đạt được 18.511/21.042 ngôi nhà, được 88%, số còn lại đã cơ bản khởi công, chỉ còn khoảng trên 400 căn sẽ khởi công trong tháng tới… Nghệ An phấn đấu hoàn thành toàn bộ 21.042 ngôi nhà trước 31/7. Đây là một chiến dịch phấn đấu về đích trước 90 ngày tính theo mốc 31/10 theo quy định của Trung ương” .

Quyết liệt khắc phục những khó khăn để hoàn thành mục tiêu

Trao đổi về những khó khăn trong công tác xóa nhà dột, nhà tạm, Thiếu tướng Nguyễn Hồng Nguyên nêu 3 vấn đề tồn tại và là bước "cản" cho việc tổ chức thực hiện.

Thứ nhất, phần lớn các hộ khó khăn về nhà ở và cần phải hỗ trợ thường cư trú ở vùng hẻo lánh, vùng sâu vùng xa, khó khăn về giao thông văn hoá, địa hình hiểm trở, khí hậu khắc nghiệt. Đặc biệt thường nằm trong khu vực có nguy cơ bị tác động mạnh bởi biến đổi khí hậu hay các rủi ro về cháy rừng, hiểm họa thiên tai. Do vậy việc tổ chức chấm chọn hộ gia đình cần phải triển khai làm nhà gấp, nhanh, khẩn trương nhưng bền vững có khó khăn trong việc tiếp cận hiện trường.

Thứ hai, đối với quy định hiện hành, khó khăn nhất là quy định về đất ở phải hợp pháp. Đa số các hộ ở các vùng hẻo lánh, điều kiện đi lại giao thông rất hiểm trở. Như vậy việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc xác định đây là đất ở hợp pháp rất khó khăn theo quy định hiện hành.

Thứ ba, đối với các ngôi nhà xây dựng ở các địa bàn xa, giá cả, chi phí cho nguyên, nhiên vật liệu là một vấn đề đặt ra; cần có sự vào cuộc của cấp uỷ chính quyền địa phương, tập đoàn kinh tế, công nghệ, đặc biệt là sự vào cuộc của cả hệ thống công an, biên phòng, cấp ủ y chính quyền địa phương.

Còn theo Thứ trưởng Nông Thị Hà, việc xây dựng, bàn giao nhà cho các hộ khó khăn là việc làm rất cần thiết nhưng cũng chỉ là bước đầu. Bởi vì các hộ đang sống trong những căn nhà tạm, nhà dột nát còn gặp muôn vàn khó khăn. Để chung tay hỗ trợ cho các hộ gia đình này thoát nghèo bền vững và vươn lên, cần sự hỗ trợ, sẻ chia tiếp theo, đặc biệt là làm sao bảo đảm sinh kế cho các hộ này.

Đồng tình với quan điểm này, bà Võ Thị Minh Sinh cho rằng, cần có các chính sách hỗ trợ sinh kế như cấp cây giống, con giống, tổ chức đào tạo nghề, giới thiệu tư vấn nghề… để người dân có điều kiện ổn định cuộc sống sau khi đã có chỗ ở.

Trách nhiệm của cả hệ thống chính trị là cần tiếp tục thuyết phục, vận động, lan tỏa những mô hình hay, những điển hình tiêu biểu trong xây dựng, sản xuất và lao động để bà con nhìn vào, học theo, từ đó từng bước vươn lên thoát nghèo, từng bước trở thành những hộ khá, hộ giàu.

Tại Tọa đàm, các khác mời đều bày tỏ tin tưởng rằng mốc của Thủ tướng Chính phủ đặt ra sẽ hoàn thành với điều kiện cả hệ thống chính trị, người dân và doanh nghiệp vào cuộc, với mục tiêu cuối cùng là cuộc sống ấm no của người dân.