Siết chặt hoạt động quảng cáo ngoài trời

“Loạn” quảng cáo ngoài trời

Ghi nhận thực tế tại vòng xoay ngã sáu Phù Đổng, vòng xoay Nguyễn Thị Minh Khai - Phạm Viết Chánh và vòng xoay Điện Biên Phủ - Nguyễn Bỉnh Khiêm, có rất nhiều bảng hiệu quảng cáo ngoài trời được đặt lên với nhiều kiểu dáng, kích thước khác nhau. Tuy nhiên, trong số các bảng quảng cáo này có nhiều bảng quảng cáo không đúng quy định trong quá trình sử dụng, một số lại chưa được ngành chức năng cấp phép. “Điều dễ nhận thấy, hiện nay, đi đâu cũng gặp nhan nhản các trụ quảng cáo ngoài trời tại thành phố. Trong đó, có nhiều khu vực đặt trụ quảng cáo gây mất mỹ quan đô thị, thiếu an toàn nhất là khi thành phố đang bước vào mùa mưa bão. Thực tế cũng đã xảy ra tình trạng các bảng quảng cáo ngoài trời bị mưa gió thổi bay, gãy đổ rất mất an toàn. Thiết nghĩ, thời gian tới, cơ quan chức năng thành phố cần siết chặt quy định đối với loại hình quảng cáo ngoài trời”, anh Trần Lê Nhân (ngụ quận Phú Nhuận) nêu phản ánh và kiến nghị.

Nói về hiện trạng của quảng cáo ngoài trời hiện nay, Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hóa gia đình (Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hồ Chí Minh) Trần Thanh Vương cho biết, theo quy định, bảng hiệu và bảng quảng cáo mặt tiền nhà ở mỗi tầng không được cao quá 2 m làm che lấp ban-công, mặt dựng mặt tiền căn nhà nhưng qua thực tế tại các khu vực trên cho thấy hầu hết diện tích của các bảng quảng cáo đều vượt quá phép quy định và chưa được cấp phép. Đơn cử, tại vòng xoay ngã sáu Phù Đổng có sáu điểm quảng cáo ngoài trời, thì có đến năm bảng quảng cáo áp tường không phép, một bảng có phép nhưng sai quy định về kích thước. Tương tự, khuôn viên và mặt chính tòa nhà Viện Khoa học Kỹ thuật nông nghiệp miền nam có năm vị trí bảng quảng cáo đều không phép và sai quy định.

Trong sáu tháng đầu năm 2023, Thanh tra Sở và Đoàn kiểm tra chuyên ngành quảng cáo đã tiến hành kiểm tra 70 cơ sở kinh doanh quảng cáo ngoài trời, viết đặt biển hiệu trên địa bàn thành phố; ban hành 36 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền phạt hơn 800 triệu đồng, với các hành vi vi phạm về không thông báo nội dung quảng cáo; treo bảng quảng cáo không đúng vi trí quảng cáo; không ghi rõ tên, địa chỉ người thực hiện quảng cáo; sửa đổi sai lệch nội dung quảng cáo theo thông báo. Trong đó đã chấp hành 18 quyết định xử phạt với tổng số tiền nộp ngân sách nhà nước 438 triệu đồng; buộc tháo dỡ 61 bảng quảng cáo vi phạm.

Quy hoạch quảng cáo ngoài trời trên địa bàn thành phố được lập từ năm 2003. Hiện nay có nhiều sự thay đổi về hình thức, phương tiện quảng cáo theo hướng hiện đại, nhu cầu quảng cáo phát sinh nhiều vị trí mới nên quy hoạch cũ không còn phù hợp sự phát triển của đô thị. Do vậy, rất cần việc quy hoạch, định hướng phát triển hoạt động quảng cáo ngoài trời trong tương lai.

Việc chậm ban hành quy hoạch quảng cáo đã dẫn đến một số khó khăn cho người dân và doanh nghiệp, từ đó phát sinh nhiều quảng cáo không phép, trái phép. Chưa kể, nhiều trụ quảng cáo không bảo đảm về cảnh quan, mỹ quan của khu vực, ảnh hưởng đến trật tự an toàn giao thông, có thể gây nguy hiểm khi trời có mưa, giông, bão... Tình trạng quảng cáo sai sự thật, quảng cáo sai phép cũng diễn ra ở nhiều nơi.

Thành phố Hồ Chí Minh có 1.441 vị trí cổ động chính trị (treo băng-rôn, trụ, màn hình điện tử); 1.603 vị trí chuyên để quảng cáo thương mại (bảng quảng cáo, trụ quảng cáo). Thành phố cũng là địa phương có số lượng doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực quảng cáo chiếm tỷ lệ cao và không ngừng tăng lên qua các năm. Số liệu đến năm 2019 cho thấy, thành phố có gần 5.500 doanh nghiệp hoạt động trong ngành quảng cáo. Tỷ lệ đóng góp của ngành quảng cáo với kinh tế thành phố cao nhất trong các ngành công nghiệp văn hóa. Riêng năm 2020, ngành quảng cáo đóng góp 1,8% GRDP (tổng sản phẩm trên địa bàn) cho thành phố. Với quảng cáo ngoài trời, từ năm 2015 đến nay, 509 trụ quảng cáo đã mang về nguồn thu hơn 30 nghìn tỷ đồng.

Bảng quảng cáo trơ khung, tiềm ản nhiều hiểm họa. Nguồn: NGƯỜI LAO ĐỘNG

Cần quy hoạch chặt chẽ

Với nguồn thu từ quảng cáo ngoài trời mang lại, sở, ngành Thành phố Hồ Chí Minh đang khẩn trương xây dựng dự thảo quyết định phê duyệt quy hoạch quảng cáo ngoài trời trên địa bàn đến năm 2030. Theo dự thảo, quy hoạch quảng cáo ngoài trời được thực hiện dựa trên cơ sở đề xuất của UBND thành phố Thủ Đức và các quận, huyện tổng hợp từ nhu cầu, đăng ký thực hiện của các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp quảng cáo. Các vị trí quy hoạch quảng cáo ngoài trời sau khi phê duyệt sẽ được thông tin, phổ biến rộng rãi cho doanh nghiệp. Thành phố Hồ Chí Minh sẽ tổ chức đấu thầu công khai các vị trí trên đất công, doanh nghiệp có thể tham gia theo quy định pháp luật.

Trong giai đoạn 1 của quy hoạch (đến năm 2030), Thành phố Hồ Chí Minh sẽ có hơn 2.500 vị trí được quy hoạch quảng cáo ngoài trời. Trong đó, hơn 1.440 vị trí dùng để cổ động chính trị, hơn 1.000 vị trí để quảng cáo thương mại. Các vị trí quảng cáo thương mại sẽ có các hình thức như trụ độc lập; bảng ốp tường gắn vào công trình xây dựng có sẵn; màn hình điện tử; trụ bảng hiflex có đèn chiếu sáng; các hình thức khác như chợ, trung tâm thương mại, cây xăng, nhà chờ xe bus… Các quy định về khu vực không quảng cáo và hạn chế quảng cáo, quy chuẩn cụ thể cho từng hình thức như bảng quảng cáo đứng độc lập, bảng quảng cáo dọc theo tuyến đường trong đô thị, bảng gắn vào công trình… cũng được nêu chi tiết trong dự thảo.

Đánh giá về dự thảo trên, luật sư Nguyễn Văn Hậu - Phó Chủ tịch Hội Luật gia thành phố cho hay, việc quy hoạch, định hướng phát triển hoạt động quảng cáo ngoài trời trong tương lai là việc làm rất cần thiết, nên được tập trung hoàn thiện và áp dụng sớm trên thực tế. Thành phố cũng cần công khai cơ chế thu và mức thu phí của Nhà nước khi cho thuê vị trí để lắp đặt quảng cáo ngoài trời nhằm bảo đảm tính minh bạch trong quản lý, tạo ra nguồn thu hiệu quả cho Nhà nước.

Về khía cạnh kinh tế, Phó Chủ tịch Hội Quảng cáo Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Quang Nhựt khẳng định, ngành quảng cáo đang tạo ra công việc, nguồn tiền cho người dân. Thị trường quảng cáo ngoài trời tại thành phố sôi động, năng động cũng sẽ góp phần thu hút doanh nghiệp nước ngoài đến đầu tư tại thành phố. Trong đó, theo ông Nhựt, quảng cáo trên đất công là một nguồn lực rất lớn, cần tổ chức đấu thầu để những người làm quảng cáo Việt Nam có điều kiện tham gia, đóng góp hơn nữa cho thành phố bằng nhiều hình thức khác nhau.

Liên quan đến vấn đề này, Phó Chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Vinh Huy góp ý, cần quy định phải niêm yết, công khai minh bạch quy hoạch và có truyền thông để người dân và doanh nghiệp biết. Từ đó, tăng cường tuyên truyền với đơn vị quảng cáo, với người dân để người dân cùng phát hiện sai phạm và báo cơ quan chức năng.

Còn theo Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh Phan Kiều Thanh Hương, bên cạnh là nguồn tài nguyên phát huy nguồn thu của thành phố, quảng cáo cũng cần song song với sự phát triển kinh tế, đồng thời, bảo tồn và phát huy nét văn hóa của thành phố. “Vì vậy quy hoạch này không nên dừng lại của thành phố mà nó nên là hình mẫu để cấp có liên quan nghiên cứu trở thành một hình thức linh hoạt, năng động, phát huy được hiệu quả trong công tác quảng cáo ngoài trời”, bà Thanh Hương nêu rõ.