Tài chính xanh - Đòn bẩy tăng trưởng bền vững toàn cầu

Phiên thảo luận có sự tham dự của gần 300 đại biểu là lãnh đạo các bộ, ngành Việt Nam, đại diện chính phủ các quốc gia, các tổ chức tài chính quốc tế, các định chế phát triển đa phương, doanh nghiệp và chuyên gia trong lĩnh vực tài chính và môi trường.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Tài chính Đỗ Thành Trung nhấn mạnh tầm quan trọng mang tính chiến lược của tăng trưởng xanh đối với Việt Nam và cộng đồng quốc tế, coi đây là “xu thế không thể đảo ngược, là điều kiện tiên quyết để bảo đảm phát triển bền vững và nâng cao năng lực chống chịu trước biến đổi khí hậu”.

Thứ trưởng đồng thời kêu gọi sự phối hợp chính sách tài chính hiệu quả giữa các quốc gia, cũng như vai trò chủ động từ các định chế tài chính trong nước và quốc tế nhằm xây dựng một khung khổ tài chính công bằng, công lý và bền vững.

Tin liên quan

Những thông điệp mạnh mẽ từ P4G 2025

Phiên thảo luận mở dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Đỗ Thành Trung tập trung vào 3 chủ đề lớn: kinh nghiệm quốc tế trong phát triển thị trường tài chính xanh; giải pháp khắc phục rào cản kỹ thuật, pháp lý và thị trường; và chính sách tài chính nhằm thu hút đầu tư từ khu vực công và tư nhân.

Bà Rebeca Grynspan, Tổng Thư ký Hội nghị Liên hợp quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD), nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải cách cấu trúc tài chính toàn cầu để bảo đảm nguồn vốn đến đúng nơi, đúng lúc, nhất là ở các quốc gia đang phát triển. Bà kêu gọi thúc đẩy công bằng tài chính và tạo điều kiện tiếp cận tài chính xanh cho mọi quốc gia.

Thứ trưởng Tài chính Đỗ Thành Trung phát biểu tại phiên thảo luận. Ảnh: Duy Linh

Đại diện chính phủ các nước như: Campuchia, Hàn Quốc, Singapore và Hà Lan cũng chia sẻ những sáng kiến thành công và kinh nghiệm trong việc hình thành chính sách tài chính xanh. Các diễn giả nhấn mạnh vai trò của hợp tác công-tư, sự kết nối chính sách giữa các nước trong khu vực và kiến nghị thành lập hành lang tài chính xanh xuyên biên giới tại châu Á. Nhóm nước ASEAN được nhắc đến như thí dụ điển hình với các gói khuyến khích phát hành trái phiếu xanh và tín dụng bền vững.

Tại phiên thảo luận, ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh, nêu bật vai trò tiên phong của Thành phố trong lĩnh vực tài chính xanh. Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Kế hoạch tăng trưởng xanh đến năm 2030, triển khai chính sách tài chính đặc thù theo Nghị quyết 98/2023/QH15 và bước đầu phát hành trái phiếu xanh đô thị, triển khai các dự án PPP xanh.

Ông Dũng nhấn mạnh các giải pháp trọng tâm như: hoàn thiện khung pháp lý, đa dạng hóa nguồn vốn, phát triển sản phẩm tài chính xanh và mở rộng hợp tác quốc tế.

Từ góc độ các tổ chức tài chính toàn cầu, đại diện IFC, HSBC, MUFG Bank và Kenya Climate Ventures đã đưa ra nhiều phân tích thực tiễn về các rào cản trong huy động tài chính xanh và đề xuất những giải pháp sáng tạo.

Ông Thomas Jacobs, Giám đốc quốc gia IFC tại Việt Nam, Campuchia và Lào, cho rằng Việt Nam cần khoảng 368 tỷ USD để đạt mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2040. Tuy nhiên, hiện nay, tín dụng xanh mới chỉ chiếm chưa đầy 5% tổng dư nợ, thị trường trái phiếu khí hậu chưa phát triển.

Ông kêu gọi cải thiện quy định, nâng cao năng lực ngân hàng và phát triển các công cụ tài chính mới như trái phiếu xanh dương.

Đại diện Ngân hàng phát triển châu Á (ADB), ông Shantanu Chakraborty chia sẻ các sáng kiến nổi bật như: Cơ sở Tài chính khí hậu đổi mới (Innovative Finance Facility for Climate) có thể huy động tới 36 tỷ USD/năm cho các quốc gia; chương trình GSS+Bonds đã hỗ trợ phát hành hơn 3,5 tỷ USD trái phiếu xanh, xã hội và bền vững; và nỗ lực thiết lập tiêu chuẩn ASEAN cho quỹ đầu tư có trách nhiệm.

Các diễn giả đều nhận định rằng thị trường tài chính xanh tại Việt Nam còn nhiều rào cản. Trong đó, nổi bật là việc thiếu hệ thống phân loại tài chính xanh rõ ràng (taxonomy), công bố ESG còn hạn chế và tiêu chuẩn quốc tế còn cao so với năng lực thị trường trong nước. Để khắc phục, cần thực hiện các cải cách như: ưu đãi thuế, điều chỉnh trần tín dụng, miễn/giảm dự trữ bắt buộc cho tín dụng xanh, cũng như xây dựng khung pháp lý rõ ràng cho phát hành trái phiếu xanh.

“Việt Nam cam kết triển khai thực chất các cam kết xanh, đồng thời sẵn sàng chia sẻ và học hỏi để hướng tới một hệ thống tài chính toàn cầu công bằng, bền vững cho tất cả”.

Thứ trưởng Tài chính Đỗ Thành Trung

Ngoài ra, khoảng cách tài chính xanh toàn cầu vẫn lớn do dòng tài chính khí hậu quốc tế chưa đủ mạnh, đặc biệt ở các nước đang phát triển. Các đại biểu kiến nghị tăng cường “catalytic finance” - dòng vốn khơi nguồn, nâng cao năng lực cho doanh nghiệp vừa và nhỏ, chú trọng bình đẳng giới trong tiếp cận tài chính xanh, và xây dựng hệ thống taxonomy đồng bộ trên quy mô toàn cầu.

Đồng thời, cần thúc đẩy vai trò chia sẻ rủi ro của các ngân hàng phát triển đa phương và nhà nước, thông qua cơ chế tài chính linh hoạt và sáng tạo để thu hút đầu tư tư nhân.

Kết luận phiên thảo luận, Thứ trưởng Đỗ Thành Trung khẳng định: “Việt Nam cam kết triển khai thực chất các cam kết xanh, đồng thời sẵn sàng chia sẻ và học hỏi để hướng tới một hệ thống tài chính toàn cầu công bằng, bền vững cho tất cả”.