Biên giới không chỉ là phên dậu của Tổ quốc, mà còn là miền đất hứa cho hàng vạn lao động, trong đó có nhiều thế hệ công nhân cao su bám trụ, gây dựng sự nghiệp và vun đắp cuộc sống ấm no, hạnh phúc từ dòng nhựa trắng.
Bốn thế hệ gắn bó với cây cao su
Mùa mưa tháng 6 về cũng là thời điểm công nhân cao su vào vụ khai thác mủ. Tại vùng biên giới tỉnh Tây Ninh, Công ty cổ phần Cao su Tân Biên có hơn 6.300 ha cao su trải dài hơn 70 km dọc biên giới với Campuchia, một trong những vùng sản xuất khó khăn nhất do địa hình phân tán và giao thông cách trở. Thế nhưng, tại nơi đây, gần 1.000 công nhân đang ngày đêm hăng say lao động, viết nên câu chuyện dựng xây từ nhựa sống của rừng cây.
Trong căn nhà khang trang ở xã Tân Hiệp (huyện Tân Châu, Tây Ninh), vợ chồng ông Tiêu Văn Hải và bà Trần Thị Bình kể về hành trình gắn bó với Công ty cổ phần Cao su Tân Biên từ những ngày đầu thành lập năm 1985.
Vượt qua bao gian nan của thời khai hoang trồng mới, sau bảy năm chăm sóc và đưa vườn cây vào khai thác, cuộc sống gia đình ông bà dần đi vào ổn định. Đến nay, cả bốn người con của ông bà đều tiếp tục theo nghề cha mẹ, sống bằng cây cao su.
Một trong số đó là chị Tiêu Thị Thảo, hiện đã có tám năm làm việc tại công ty. Chị Thảo cho biết, nghề cao su giúp chị có thu nhập khá, thời gian làm việc linh hoạt, mỗi ngày chỉ mất khoảng 6-7 tiếng khai thác mủ.
“Tôi làm sớm thì được nghỉ sớm. Có tay nghề, tôi thường vượt chỉ tiêu sản lượng và được thưởng thêm. Vợ chồng tôi đều làm cao su nên thu nhập ổn định, đã xây được nhà riêng từ năm 2014”, chị Thảo chia sẻ.
Giải thích lý do người lao động gắn bó bền vững với vườn cây, ông Trần Văn Toàn, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Cao su Tân Biên cho rằng, công ty luôn bảo đảm đầy đủ quyền lợi cho người lao động; mức lương cao hơn trung bình khu vực; thực hiện tốt bảo hộ lao động, đào tạo nghề, chính sách an sinh cho cả gia đình công nhân và cộng đồng địa phương. Ngoài ra, doanh nghiệp duy trì cơ chế lắng nghe, phản hồi từ người lao động, thực hiện bình đẳng giới trong toàn bộ hoạt động.
Tại đội Cầu Khởi, thuộc Công ty cổ phần Cao su Tây Ninh, chị Nguyễn Thị Phương Lan vui mừng khoe căn nhà mới khang trang được công ty hỗ trợ 50 triệu đồng xây dựng. Cả gia đình chị có năm chị em làm nghề cao su. Chị Lan, với 15 năm gắn bó nghề, hiện có thu nhập ổn định khoảng 10 triệu đồng/tháng. “Công ty không chỉ trả lương đúng hạn mà còn rất quan tâm đến đời sống tinh thần và phúc lợi nên chúng tôi yên tâm gắn bó lâu dài”, chị Lan nói.
Tại Công ty TNHH MTV Cao su Lộc Ninh (tỉnh Bình Phước), anh Vũ Minh Phương, Quản lý Cụm sản xuất số 7 là người kế tục truyền thống gia đình bốn thế hệ làm cao su. Học đại học ngành nông học rồi về công ty làm việc, anh Phương thấy hài lòng khi được lao động trong môi trường gần gũi thiên nhiên, đời sống công nhân ngày càng nâng cao.
“Bà đỡ” phát triển cao su
Giới thiệu vườn cây sát cửa khẩu Hoa Lư, ông Lê Thanh Nghị, Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Cao su Lộc Ninh kể lại hành trình tái thiết sau chiến tranh. Từ đồn điền cũ kỹ thời Pháp, công ty đã khôi phục thành vùng trồng gần 12.300 ha, giải quyết việc làm cho hơn 2.300 lao động, trong đó 24% là người dân tộc thiểu số.
Do đặc thù địa bàn biên giới, công ty vừa làm kinh tế, vừa tham gia giữ gìn an ninh quốc phòng. Ngoài sản xuất, công ty còn đóng vai trò “bà đỡ” cho các hộ trồng cao su tiểu điền bằng việc hỗ trợ giống, kỹ thuật và thu mua mủ. “Cạnh tranh lao động với cao su tiểu điền là một thách thức, nhưng chúng tôi chủ động áp dụng các giải pháp quản trị và kỹ thuật để hoàn thành kế hoạch”, ông Nghị chia sẻ.
Năm 2025, Công ty được Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam giao kế hoạch sản lượng 13.200 tấn; thu mua thêm 3.500 tấn và chế biến 16.700 tấn mủ cao su. Đến nay, doanh nghiệp đã hoàn thành các chỉ tiêu đề ra, giữ vững vị thế đầu tàu khu vực.
Tương tự, Công ty cổ phần Cao su Phước Hòa (Bình Dương) là điểm sáng về thu mua mủ tiểu điền. Năm 2024, doanh nghiệp thu mua được hơn 10.300 tấn mủ trong nước, tận dụng hết công suất nhà máy, đồng thời giúp bình ổn giá mủ trên thị trường, tránh tình trạng ép giá nông dân.
Không chỉ dừng ở sản xuất, các doanh nghiệp cao su còn thể hiện trách nhiệm xã hội với cộng đồng. Tại Công ty TNHH MTV Cao su Dầu Tiếng, giai đoạn 2020-2025, đơn vị đã khai thác gần 129.000 tấn mủ, thu mua thêm hơn 46.500 tấn từ tiểu điền, chế biến và tiêu thụ hơn 173.000 tấn sản phẩm, vượt kế hoạch tập đoàn giao.
Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH MTV Cao su Dầu Tiếng Nguyễn Thái Hải khẳng định: “Công ty luôn gắn trách nhiệm xã hội với chiến lược phát triển bền vững. Hàng chục nghìn hộ công nhân được vay vốn không lãi suất để xây dựng nhà ở, phát triển kinh tế gia đình”. Ngoài ra, công ty còn đầu tư hệ thống y tế, mẫu giáo, thiết chế văn hóa, thể thao; tổ chức các hoạt động tinh thần và cấp học bổng khuyến học cho con em công nhân.
Gắn bó với địa phương, Công ty TNHH MTV Cao su Dầu Tiếng còn triển khai hàng loạt chương trình vì cộng đồng như nâng cấp hạ tầng giao thông, đào tạo nghề, đền ơn đáp nghĩa... với tổng số tiền hơn 17 tỷ đồng trong 5 năm qua. “Đó là cách chúng tôi góp phần thay đổi diện mạo địa phương, thể hiện mối quan hệ hai chiều: doanh nghiệp vì cộng đồng, cộng đồng vì doanh nghiệp”, ông Hải nói.
Có thể thấy, từ rừng cây vươn cao đến những mái ấm no đủ, hành trình 50 năm của ngành cao su ở Đông Nam Bộ không chỉ là sự phát triển về kinh tế, mà còn là biểu tượng của gắn kết cộng đồng, phát huy truyền thống và xây dựng một vùng biên cương ổn định, trù phú và nghĩa tình.
