Đây không chỉ là quyết tâm chính trị, mà còn là kỳ vọng lớn của cộng đồng doanh nghiệp về một môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch, an toàn, góp phần quan trọng vào tăng trưởng chung kinh tế-xã hội của đất nước.
--------------
Theo đánh giá của các tổ chức xếp hạng uy tín, môi trường kinh doanh Việt Nam ghi dấu ấn với bước tiến đáng kể trên các bảng xếp hạng nhờ những cải cách hiệu quả về thủ tục hành chính, minh bạch hóa chính sách, ổn định pháp lý.
Những nỗ lực này không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì hoạt động ổn định, tự tin mở rộng quy mô mà còn góp phần thu hút đầu tư nước ngoài, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Dù vậy, để môi trường kinh doanh thật sự trở thành “bệ đỡ” vững chắc cho doanh nghiệp, Chính phủ, cùng các bộ, ngành và địa phương cần tiếp tục hành động mạnh mẽ, tạo nền tảng vững chắc cho sự tăng trưởng bền vững của kinh tế Việt Nam trong tương lai.
Chuyển biến tích cực
Từng là một doanh nghiệp nhỏ, xuất phát điểm từ làng nghề truyền thống, nhưng đến nay, Công ty trách nhiệm hữu hạn Thành Đồng đã vươn lên trở thành doanh nghiệp hàng đầu của tỉnh Bắc Ninh trong lĩnh vực sản xuất các sản phẩm đồng chất lượng cao, phục vụ ngành điện và tự động hóa với tổng sản lượng hơn 36 nghìn tấn một năm.
Giám đốc Trần Văn Hải, chia sẻ về thời gian đầu khởi nghiệp: “Khi ấy, do thiếu thương hiệu, trình độ hạn chế, Thành Đồng chỉ chuyên gia công cho đối tác quốc tế. Nhưng nhờ có sự quyết liệt của chính quyền địa phương trong cải cách thủ tục hành chính, nhất là trong các lĩnh vực đất đai, xây dựng, môi trường, cấp phép đầu tư mở rộng, hỗ trợ thúc đẩy kết nối đã giúp doanh nghiệp vượt qua nhiều khó khăn, thách thức của thị trường, từng bước nâng cao năng lực. Hiện Thành Đồng đã trở thành đối tác chiến lược của các tập đoàn điện tử hàng đầu thế giới như Foxconn, Luxshare, Powertech, Seojin và Johnson, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu”.
Tương tự, Phó Giám đốc Nhà máy may Hòa Thọ (Quảng Ngãi) Nguyễn Thị Mộng Hoài cũng ghi nhận và đánh giá cao sự đồng hành tích cực từ chính quyền tỉnh.
Bà Hoài cho biết, ngành dệt may vốn đối mặt với nhiều khó khăn, từ chi phí nguyên liệu nhập khẩu cao đến yêu cầu khắt khe về xuất xứ, cạnh tranh lao động. Tuy nhiên, chính quyền tỉnh đã tạo điều kiện cho các doanh nghiệp thông qua chính sách ưu đãi thuê đất dài hạn, hỗ trợ đào tạo lao động, tiếp cận các chương trình vay vốn với lãi suất thấp hơn mặt bằng chung.
Điều này đã giúp Hòa Thọ giảm chi phí ban đầu, duy trì vốn lưu động, có thêm tiềm lực đầu tư đổi mới công nghệ, đáp ứng tiêu chuẩn xanh của thị trường quốc tế.
Bên cạnh đó, việc đơn giản hóa thủ tục hành chính giúp Hòa Thọ tiết kiệm thời gian, chi phí, duy trì ổn định các đơn hàng xuất khẩu, tạo động lực để doanh nghiệp vươn xa trên thị trường toàn cầu.
Những nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam trong thời gian qua đã mang lại kết quả tích cực, được cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận và đánh giá đang ngày càng thuận lợi, an toàn và minh bạch với các thủ tục hành chính ngày càng rút gọn, thuận lợi hơn.
Những nỗ lực cải thiện môi trường kinh doanh của Việt Nam trong thời gian qua đã mang lại kết quả tích cực, được cộng đồng doanh nghiệp ghi nhận và đánh giá đang ngày càng thuận lợi, an toàn và minh bạch với các thủ tục hành chính ngày càng rút gọn, thuận lợi hơn.
Nhận định này hoàn toàn phù hợp với báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) năm 2024 khi phần lớn doanh nghiệp cho rằng, chất lượng điều hành kinh tế cấp tỉnh đang có xu hướng cải thiện rõ rệt từng năm.
Tỷ lệ doanh nghiệp cho biết bị thanh kiểm tra hơn ba lần một năm giảm còn 5%, thấp nhất từ trước đến nay; có tới 79% doanh nghiệp không gặp khó khăn khi thực hiện giải quyết thủ tục hành chính trực tuyến.
Hiện chỉ còn 2,3% doanh nghiệp cho biết chi phí không chính thức chiếm hơn 10% doanh thu, giảm mạnh so với mức gần 13% năm 2006.
Thúc đẩy cải cách thể chế toàn diện
Báo cáo sẵn sàng kinh doanh (Business Ready) năm 2024 của Ngân hàng Thế giới (WB) ghi nhận Việt Nam được xếp vào nhóm các quốc gia tốt nhất về hiệu quả hoạt động. Trong đó, Việt Nam đạt 65,47/100 điểm với hạng mục “Gia nhập thị trường”, thể hiện sự cải thiện đáng kể trong việc đơn giản hóa thủ tục giúp doanh nghiệp khởi nghiệp.
Theo Chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) quý II/2025 của Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham), có tới 72% doanh nghiệp cho biết, sẵn sàng giới thiệu Việt Nam là điểm đến đầu tư và có tiềm năng dài hạn; 78% doanh nghiệp kỳ vọng điều kiện kinh doanh tại Việt Nam sẽ cải thiện trong vòng 5 năm tới, tăng 7 điểm phần trăm so với quý I/2025. Điều này tiếp tục khẳng định niềm tin mạnh mẽ của doanh nghiệp châu Âu vào tiềm năng tăng trưởng dài hạn của nền kinh tế Việt Nam.
Để thúc đẩy cải cách thể chế toàn diện nhằm tạo nền tảng vững chắc cho phát triển nhanh và bền vững, ngay từ đầu năm, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 01/NQ-CP và Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 8/1/2025, xác định cải cách thể chế là “đột phá của đột phá” để tạo môi trường kinh doanh thông thoáng; đặt mục tiêu cụ thể với số doanh nghiệp gia nhập thị trường năm 2025 tăng ít nhất 10% so với năm 2024, giảm tỷ lệ doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường xuống dưới 10%.
Để đạt được, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành và địa phương tiếp tục rà soát, bãi bỏ các điều kiện kinh doanh không hợp lý, đơn giản hóa thủ tục hành chính và thúc đẩy chuyển đổi số trong quản lý.
Một trong những điểm nhấn trong quan điểm về cải cách thể chế được Chính phủ đưa ra là việc phải sửa đổi đồng bộ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, xóa bỏ cơ chế “xin cho” và chuyển đổi tư duy từ “không quản được thì cấm” sang “hỗ trợ và kiến tạo phát triển”.
Mục tiêu trong giai đoạn 2025- 2026 là giảm tối thiểu 30% thời gian xử lý thủ tục và 30% chi phí tuân thủ, bãi bỏ 30% các điều kiện kinh doanh không cần thiết. Phó Tổng Thư ký Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) Đậu Anh Tuấn cho rằng, cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao những nỗ lực của Chính phủ và chính quyền địa phương trong việc cải thiện môi trường kinh doanh khi đã có nhiều đợt rà soát được thực hiện để giải quyết mâu thuẫn, chồng chéo trong các quy định pháp luật liên quan đến đầu tư, đất đai, xây dựng và môi trường, qua đó giúp đơn giản hóa quy trình và giảm bớt chi phí cho doanh nghiệp, xã hội.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy, hệ thống pháp luật kinh doanh vẫn còn những điểm thiếu đồng bộ, chưa đủ minh bạch và chưa thật sự phù hợp thực tiễn. Còn một số quy định gây cản trở nằm rải rác trong nhiều văn bản pháp lý và lĩnh vực khác nhau, có những bất cập kéo dài hơn một thập kỷ, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động đầu tư và vận hành của doanh nghiệp.
Một thí dụ cụ thể được ông Tuấn đưa ra là các thủ tục liên quan đến dự án sử dụng đất vẫn đan xen giữa các quy định của Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Xây dựng và Luật Nhà ở, buộc doanh nghiệp phải thực hiện nhiều bước thẩm định trùng lặp, nhưng không mang lại giá trị pháp lý bổ sung, khiến thời gian triển khai dự án kéo dài, làm gia tăng chi phí, giảm cơ hội đầu tư và sức hấp dẫn của môi trường kinh doanh.
Ngay cả trong các lĩnh vực ưu tiên như năng lượng tái tạo, bảo vệ môi trường hay phát triển khoa học-công nghệ, các quy định hiện hành vẫn còn tạo ra không ít rào cản, khiến nhà đầu tư phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi tham gia.
Vì vậy, cộng đồng doanh nghiệp mong muốn việc cải cách thể chế và pháp luật kinh doanh cần được thúc đẩy mạnh mẽ, toàn diện hơn. Không chỉ cần tập trung loại bỏ các quy định chồng chéo, mâu thuẫn hoặc không còn phù hợp, mà còn phải đi đôi với việc lắng nghe và tiếp thu ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp để bảo đảm hiệu quả thực tiễn.
Sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị từ Trung ương tới các địa phương trong nhiều năm qua đã và đang giúp Việt Nam tiến gần hơn đến mục tiêu xây dựng môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi, đạt chuẩn quốc tế.
Song để có thể duy trì đà tăng trưởng và đáp ứng kỳ vọng của cộng đồng doanh nghiệp, Chính phủ cùng các bộ, ngành và địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, kịp thời xây dựng, hoàn thiện pháp luật, có cơ chế, chính sách đột phá để khuyến khích kinh tế tư nhân phát triển trong những lĩnh vực ưu tiên.
Cùng với đó, phải chuyển đổi tư duy của đội ngũ lãnh đạo, cán bộ, công chức chính quyền các cấp từ quản lý sang phục vụ với tinh thần chủ động, cầu thị và sẵn sàng lắng nghe.
Đây chính là những yếu tố cốt lõi để tạo ra sự thay đổi đột phá chiến lược cho môi trường kinh doanh của Việt Nam, từng bước đưa nền kinh tế Việt Nam đi lên, phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới…
(Còn nữa)
