Ra đời trong bối cảnh đang đối mặt tình trạng khẩn cấp về giáo dục, chiến dịch được kỳ vọng tạo động lực để các nước trong khu vực đảo ngược xu hướng tụt hậu trong giáo dục cơ bản, đặt nền móng xây dựng một tương lai phát triển bền vững, công bằng và bao trùm hơn cho Lục địa Đen.
Trong khi nhiều khu vực trên thế giới đối mặt tình trạng dân số già hóa nhanh chóng, thì châu Phi lại nổi lên là điểm sáng khi sở hữu nguồn nhân lực trẻ dồi dào, với khoảng 75% dân số dưới 35 tuổi.
Dự kiến, đến năm 2030, khoảng 50% trong tổng số người mới gia nhập lực lượng lao động trên toàn cầu là đến từ châu Phi. Sở hữu lực lượng dân số trẻ đông đảo nhất thế giới, châu Phi đang nắm trong tay chiếc chìa khóa vàng để mở ra tương lai phát triển bền vững.
Tuy nhiên, những “lỗ hổng” trong ngành giáo dục khiến khu vực này chưa thể khai thác hết tiềm năng từ nguồn dân số trẻ.
Trong bối cảnh đó, chiến dịch “Chấm dứt nghèo đói trong học tập cho tất cả người dân châu Phi”, do Liên minh châu Phi (AU) và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) khởi xướng, ra đời như một lời tuyên chiến với “giặc dốt”. Chiến dịch được triển khai trong bối cảnh châu Phi đang nỗ lực giải bài toán hóc búa về cải thiện chất lượng giáo dục.
Trong những năm qua, bất chấp nỗ lực của chính phủ các nước trong khu vực, Lục địa Đen vẫn chưa thể xóa bỏ những rào cản trên tiến trình mang lại cơ hội học tập cho tất cả người dân.
Cứ 4 thanh niên châu Phi trong độ tuổi từ 15 đến 24, thì có 1 người không được giáo dục, không có việc làm hoặc không được đào tạo. Thậm chí, theo thống kê của AU, hiện có tới 90% trẻ em 10 tuổi tại khu vực châu Phi hạ Sahara không thể đọc hiểu một văn bản đơn giản hoặc giải các bài toán cơ bản.
Tổng thống Namibia Netumbo Nandi-Ndaitwah nhấn mạnh, “việc hàng triệu trẻ em châu Phi không thể đọc hiểu một văn bản đơn giản ở tuổi lên 10 là một vấn đề vô cùng đáng lo ngại”, đồng thời khẳng định, đây là tình trạng khẩn cấp về giáo dục của toàn châu lục.
Giới chuyên gia cho rằng, trình độ phát triển không bắt kịp tốc độ tăng dân số, xung đột triền miên, khủng hoảng nhân đạo và thiếu đầu tư cho giáo dục là những nguyên nhân chính cản trở nỗ lực phát triển ngành giáo dục của châu Phi.
Thực tế cho thấy, các cuộc xung đột vũ trang diễn ra ngày một thường xuyên và gay gắt tại châu Phi đã khiến hàng trăm nghìn người buộc phải rời bỏ nhà cửa và trẻ em mất đi cơ hội học tập. Đáng lo ngại, trường học thường là mục tiêu của các cuộc tàn phá.
Theo Liên hợp quốc, các quốc gia như Nigeria, Cameroon, Burkina Faso, Mali và Cộng hòa Dân chủ Congo gánh chịu hậu quả nặng nề nhất từ xung đột, khi trường học liên tục bị các nhóm vũ trang tấn công. Điều này nhân đôi thách thức cho nhiều nước trong khu vực, vốn không có đủ nguồn lực để đầu tư cho giáo dục.
Giáo dục vốn được xem là con đường để thoát nghèo bền vững. Nhiều chuyên gia lo ngại, nếu trẻ em và thanh thiếu niên không được tiếp cận giáo dục đầy đủ, chất lượng nguồn lao động tại châu Phi sẽ không được cải thiện, kéo theo vòng luẩn quẩn của thất học và đói nghèo tiếp diễn từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tình trạng này có thể kéo theo hậu quả khôn lường đối với tiến trình phát triển.
Trên thực tế, tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên đang ở mức báo động. Theo UNICEF, mỗi năm, 11 triệu thanh niên châu Phi bước vào thị trường lao động, song có tới hơn 40% trong số đó thiếu những kỹ năng cần thiết cho công việc.
Chủ tịch Ủy ban AU Mahmoud Ali Youssouf cảnh báo, lực lượng lao động trẻ đang thiếu cơ hội việc làm một cách nghiêm trọng. Nếu không có giải pháp bền vững, vấn đề thất nghiệp ở thanh niên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến triển vọng kinh tế dài hạn và sự ổn định xã hội của toàn châu lục.
Nhận thức rõ tầm quan trọng của giáo dục, châu Phi đang lan tỏa mạnh mẽ chiến dịch “Chấm dứt nghèo đói trong học tập cho tất cả người dân châu Phi”. Trao cho trẻ em cây bút, quyển sách cũng chính là trao cho các em chìa khóa để mở ra tương lai phát triển bền vững cho châu lục.
