Đề xuất nhiều giải pháp bền vững bảo vệ động vật hoang dã

Ngày 13/6, tại Thành phố Hồ Chí Minh, đại diện các cơ quan quản lý ngành lâm nghiệp ở Đông Nam Bộ, các đơn vị chủ rừng, chuyên gia, luật sư, giảng viên nhiều trường đại học đã tham gia Tọa đàm về chủ đề "Bảo vệ bền vững động vật hoang dã nhìn từ luật pháp và lương tâm" do Báo Pháp luật Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức.

Quang cảnh tọa đàm.
Quang cảnh tọa đàm.

Thống kê của Vườn quốc gia Cát Tiên cho thấy, từ năm 2015 đến nay đã phát hiện 1.100 vụ vi phạm liên quan săn bắt, đặt bẫy động vật rừng, gần 1.400 đối tượng vi phạm đã bị xử lý.

Từ đầu năm 2025 đến nay, đã phát hiện, lập hồ sơ xử lý 31 vụ vi phạm với 38 đối tượng. Đa số các vụ vi phạm được phát hiện ngăn chặn từ đầu khi những người săn bắt mang công cụ vào rừng.

Trong câu chuyện bảo vệ động vật hoang dã, các chuyên gia nhận định điểm cốt lõi không nằm ở kiểm soát nạn săn bắt mà là kiểm soát nhu cầu sử dụng bởi thực tế cho thấy, người dân còn duy trì tiêu thụ thịt thú rừng như món ăn quen thuộc.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Huỳnh Tiến Duy, Phó Trưởng khoa Luật hình sự, Trường đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, từ hơn 20 năm trước Việt Nam đã có nhiều văn bản liên quan bảo vệ động vật hoang dã và bảo vệ môi trường. Chính sách nằm rải rác ở các văn kiện nhưng cách tiếp cận còn theo đa ngành, liên ngành.

de9ad3b30c2cb872e13d.jpg
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Lê Huỳnh Tiến Duy, Trường đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu tại tọa đàm.

Quy định pháp luật hình sự hiện nay, Điều 234 của Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định về tội vi phạm quy định bảo vệ động vật hoang dã và Điều 244 quy định các tội vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm.

“Đối với Điều 234, về mặt chủ quan có vấn đề là cần chứng minh người đi săn bắt phải biết rằng đó là động vật hoang dã hay không thì mới buộc tội được.

Hiện có hai luồng quan điểm không cần và cần. Thực tế trong công tác tố tụng hình sự nếu yêu cầu chứng minh động vật hoang dã đó thuộc nhóm gì, phụ lục nào thì sẽ gây khó cho công tác xử lý”, Tiến sĩ Duy dẫn chứng.

Ông Duy cho biết thêm, đối với công tác bảo vệ động vật hoang dã cần gắn liền với phòng ngừa và xử lý, thứ nhất ngăn không cho hành vi vi phạm xảy ra, thứ hai nếu xảy ra rồi phải có cơ chế phát hiện kịp thời, xử lý nghiêm minh để không tái diễn.

sequence-0200-00-27-18still053.jpg
Một số loài linh trưởng được chăm sóc tại Vườn quốc gia Bù Gia Mập.
9da6c5d5806a35346c7b.jpg
Chim hồng hoàng được chăm sóc tại Vườn quốc gia Cát Tiên.

Ở góc độ phòng ngừa, Luật sư Trần Cao Đại Kỳ Quân, Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư tỉnh Đồng Nai chỉ ra cần phải ngăn chặn nhu cầu tiêu thụ, sử dụng động vật hoang dã.

Hiện nay, tuyên truyền hầu như chỉ nói đến đối tượng là trẻ em và người trực tiếp săn bắt nhưng chưa đề cập đến người sử dụng thật sự sản phẩm từ động vật hoang dã.

Cùng quan điểm, Tiến sĩ Nguyễn Thị Ánh Hồng, Trường đại học Luật Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: Không chạy theo người đi săn mà phải chú ý đến nơi tiêu thụ của động vật hoang dã như nhà hàng, quán ăn. Đây là khâu quan trọng cần chú ý trong chu trình xâm hại đến động vật hoang dã đã được nhận định, tăng cường xử lý đối với hành vi mua bán, giết mổ đưa sản phẩm động vật hoang dã vào thị trường sẽ giúp giảm rõ rệt nguồn cung.

be756f72cae97eb727f8.jpg
Giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên Phạm Xuân Thịnh chia sẻ tại buổi tọa đàm.

Trao đổi tại buổi tọa đàm, Giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên Phạm Xuân Thịnh chia sẻ: Vườn có diện tích hơn 82.000 ha với hơn 100 cán bộ kiểm lâm, mỗi người quản lý 600 ha. Lực lượng kiểm lâm đã đi bộ tuần tra rừng với 24.000 đợt tuần tra từ năm 2023-2025.

"Chúng tôi phối hợp cộng đồng dân cư gần rừng cùng đi tuần tra giữ rừng và góp phần tuyên truyền về bảo vệ tài nguyên rừng. Nhờ đó số vụ săn bắt thú rừng đã giảm dần.

Khoảng năm 2015 chúng tôi phát hiện khoảng 15-16 nghìn bẫy rập thì nay số lượng đã giảm hơn 70%. Số vụ giảm nhưng diện tích rừng rộng nên việc dân lén lút vào rừng là thực trạng còn tồn tại", Giám đốc Vườn quốc gia Cát Tiên Phạm Xuân Thịnh thông tin.

Có thể bạn quan tâm

back to top