Khai thác hiệu quả giá trị lịch sử, văn hóa địa phương

Là vùng đất giàu tiềm năng du lịch với bề dày lịch sử, văn hóa và cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, huyện Gia Viễn có vùng đất Cố Viên với những truyền thuyết về tuổi thơ của Vua Đinh Tiên Hoàng, đền Thánh Nguyễn ở xã Tiến Thắng - nơi thờ tự Thiền sư Nguyễn Minh Không, vị quốc sư thời Lý nổi tiếng với những bài thuốc trị bệnh cứu người, cho đến Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long…

Triển khai định hướng chiến lược về phát triển du lịch của tỉnh, Huyện ủy Gia Viễn đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về phát triển du lịch gắn với phát triển, bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa địa phương và du lịch xanh với mục tiêu tạo chuỗi dịch vụ du lịch vệ tinh kết nối di sản Tràng An, Bái Đính, Vân Long…

Huyện ủy xác định, chú trọng xây dựng cơ sở vật chất cũng như thiết lập hoạt động của các khu du lịch theo hướng phục vụ chuyên nghiệp, nhằm thu hút du khách đến với các danh lam, thắng cảnh và sử dụng dịch vụ trên địa bàn.

Khai thác các giá trị văn hóa địa phương, Ủy ban nhân dân huyện đã chỉ đạo tổ chức, triển khai bằng nhiều hình thức, trong đó phát triển các câu lạc bộ du lịch cộng đồng, vừa giữ chân du khách đến địa phương trải nghiệm, vừa làm phong phú bản sắc quê hương, tạo hiệu ứng tốt trong nhân dân.

Theo Ủy ban nhân dân huyện Gia Viễn, khai thác yếu tố văn hóa, lịch sử và thế mạnh địa phương, với mục tiêu xây dựng vườn cây thuốc nam bản địa, huyện đã xây dựng đề án bảo tồn, phát triển cây thảo dược gắn liền với lễ hội đền Thánh Nguyễn và du lịch sinh thái trên địa bàn.

Dựa vào các số liệu thu thập được về các bài thuốc, câu chuyện sử dụng cây thuốc nam của Đức Thánh Nguyễn và kết quả khảo sát các cây thuốc nam mọc hoang tại các khu núi đá vôi, huyện xây dựng kế hoạch tổng thể phát triển nguồn nguyên liệu thảo dược với hàng trăm loài cây quý.

Ông Vũ Văn Chú, Chủ tịch Hội Đông y huyện Gia Viễn chia sẻ, được cán bộ huyện, xã tuyên truyền, chúng tôi thêm hiểu rõ lợi ích “kép” từ mô hình phát triển sản phẩm, dịch vụ du lịch gắn kết các giá trị lịch sử, văn hóa.

Cùng vốn tri thức, kinh nghiệm gia truyền, chúng tôi chủ động tham gia dự án của huyện và hiệu quả đã được minh chứng bằng thực tế, vừa giữ được nghề thuốc của cha ông, vừa góp phần phát triển du lịch tại địa phương.

Mô hình nêu trên đã sớm được nhân rộng, hình thành vùng nguyên liệu, có sự liên kết hình thành các hợp tác xã. Theo chị Hứa Thị Hằng, thành viên của Hợp tác xã Sinh Dược ở xã Gia Sinh, nhờ có cấp ủy, chính quyền định hướng, cán bộ ngành nông nghiệp tận tâm hướng dẫn kỹ thuật, đến nay hợp tác xã đã mở rộng diện tích hơn 7ha, trồng cúc tần, tía tô, kim ngân, ngải cứu, sài đất,... cung cấp nguyên liệu sản xuất xà-phòng, muối ngâm, muối tắm, dầu gội, được thị trường ưa chuộng. Hợp tác xã còn liên kết một số địa phương ngoài tỉnh để quảng bá, giới thiệu và mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Sau khi được trải nghiệm các sản phẩm từ thảo dược của hợp tác xã, chị Lucie Erbenova, du khách người Pháp chia sẻ, đây là sản phẩm được sản xuất thuần hữu cơ từ cây dược liệu và chị đã mua mang về nước tặng bạn bè, người thân; đồng thời cũng bày tỏ ý định có thể sẽ kinh doanh mặt hàng này ở đất nước của chị.

Mô hình du lịch cộng đồng tại Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long cũng là minh chứng cho sự tham gia tích cực của người dân khi được cấp ủy, chính quyền huyện Gia Viễn định hướng, quan tâm khuyến khích, hỗ trợ. Năm 2018, Vân Long trở thành khu Ramsar (khu đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế) thứ 9 của Việt Nam.

Vân Long hiện đang giữ hai kỷ lục thiên nhiên của Việt Nam là: Nơi có số lượng cá thể voọc mông trắng nhiều nhất Việt Nam và nơi có bức tranh tự nhiên lớn nhất Việt Nam.

Tranh thủ tiềm năng và lợi thế của Vân Long, Hợp tác xã Dịch vụ du lịch sinh thái Vân Long đã khai thác, phát triển mô hình du lịch bền vững, từng bước thu hút du khách trong và ngoài nước.

Bên cạnh việc chăn nuôi, canh tác trồng lúa, nông dân được huy động tham gia kinh doanh du lịch, tiếp đón, đưa du khách khám phá hệ sinh thái tại Vân Long.

Mô hình này không những giúp tăng sinh kế, tạo thêm việc làm và thu nhập cho người dân mà còn góp phần gìn giữ, lan tỏa bản sắc văn hóa địa phương.

Giám đốc Hợp tác xã Trần Xuân Quang cho biết, hằng tháng, hằng quý, các chi bộ, đoàn thể, cán bộ, đảng viên của địa phương thường tổ chức các hoạt động tình nguyện, củng cố các tổ, nhóm tự quản về du lịch, hướng dẫn, giúp người dân nhận diện và khai thác các giá trị văn hóa độc đáo của địa phương. Nhờ đó, đông đảo người dân, nhất là những người trực tiếp tham gia hoạt động dịch vụ du lịch đã nâng cao nhận thức, ký cam kết và thực hiện nếp sống văn minh trong hoạt động du lịch, bảo vệ cảnh quan, môi trường, bảo tồn tài nguyên thiên nhiên của cộng đồng.

Theo Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Gia Viễn Phạm Văn Tam, giai đoạn 2020-2025, tổng doanh thu từ hoạt động du lịch trên địa bàn huyện ước đạt 5.438 tỷ đồng, bình quân đạt hơn 1.000 tỷ đồng/năm, trung bình năm sau tăng gấp 1,96 lần so với năm trước.

Theo đó, các cấp ủy, chính quyền, nhất là ở cơ sở tập trung nâng cao nhận thức và tạo đồng thuận xã hội. Huyện tổ chức quán triệt sâu rộng trong cán bộ, đảng viên và nhân dân để cùng chung sức phát triển du lịch, bảo tồn, phát huy giá trị lịch sử, văn hóa, di sản của địa phương.